Η πολιτική που εφαρμόζουν ορισμένα κράτη για να αγοράζουν εκτάσεις γης σε φτωχές χώρες
ώστε να διασφαλίσουν για λογαριασμό τους αποθέματα τροφίμων και πρώτη ύλη. Ο ρόλος των hedge funds. Tι καταγγέλλουν ανθρωπιστικές οργανώσεις.
Αγροτοϊμπεριαλισμός: δεν πρόκειται για κάποιον νεολογισμό, αλλά για έναν τεχνικό όρο που περιγράφει μία νέα κατάσταση που διαμορφώνεται στην παγκόσμια οικονομία.
Ο όρος αυτός περιγράφει την πολιτική που εφαρμόζουν ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία, να αγοράζουν εκτάσεις γης σε φτωχά κράτη για να διασφαλίσουν για λογαριασμό τους αποθέματα τροφίμων, αλλά και πρώτη ύλη για τα βιοκαύσιμα.
Η τάση αυτή άρχισε να εκδηλώνεται την περίοδο 2007-2008 όταν οι τιμές των τροφίμων είχαν εκτιναχθεί στα ύψη.
***
Το σχέδιο αυτό έχει αρκετές δεκαετίες (;) ορίζοντα υλοποίησης και προβλέπει:
- Α. αγορά εδαφών που θα φτάσουν το 30% των εκτάσεων.
- Β. εξαγορά των ελληνικών τραπεζών;
- Γ. εκμηδένιση της ελληνικής βιομηχανίας ;
- Δ. μείωση της αγροτική παραγωγής στο ελάχιστο δυνατό όριο
- Ε. εξαγορά των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων και μεταβολή της Ελλάδας σε κέντρο τουρισμού φθηνού επιπέδου
- Στ. λαθρομετανάστες θα καταλάβουν τους ακατοίκητους χώρους της ελληνικής υπαίθρου
- Ζ. Έλληνες εργάτες και διανοούμενοι θα διευκολύνονται να μεταναστεύσουν στις βαλκανικές και στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
***
Τότε για πρώτη φορά άρχισε η αγορά τεράστιων εκτάσεων καλλιεργημένης γης στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 2010 οι εκτάσεις αυτές άγγιξαν τα 650.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Πρόκειται για μια τεράστια έκταση μεγαλύτερη από αυτές που διαθέτουν οι ΗΠΑ για την καλλιέργεια καλαμποκιού και σιταριού.
Σύντομα η συγκεκριμένη αγορά μεγάλωσε. Οι αγοραστές δεν είναι μόνο κράτη, αλλά και οικονομικοί όμιλοι και hedge funds. Οι πιο δραστήριοι σε αυτές τις αγορές είναι εκτός της Κίνας και της Ινδίας, οι χώρες του Περσικού Κόλπου, η Ν. Κορέα και η Σ. Αραβία. Πληροφορίες εμφανίζουν επίσης και μεμονωμένες ευρωπαϊκές χώρες να ενδιαφέρονται για την αγορά τέτοιων εκτάσεων, επειδή επιθυμούν να διασφαλίσουν καλλιέργειες για παραγωγή βιοκαυσίμων.
Στην Αργεντινή πριν από δύο χρόνια είχε ξεσπάσει σάλος όταν έγινε γνωστό ότι κινεζικές επιχειρήσεις επεδίωξαν να μισθώσουν μεγάλες εκτάσεις γης με στόχο την εντατική καλλιέργεια σόγιας. Τα κινέζικα σχέδια, σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν στον διεθνή τύπο και δεν διαψεύστηκαν, προέβλεπαν τη μίσθωση για 50 χρόνια μίας έκτασης 320.000 εκταρίων. Στα σχέδια των Κινέζων επενδυτών ήταν να κατασκευάσουν και αποβάθρες στο κοντινό λιμάνι του Σαν Αντόνιο, από τις οποίες θα μετέφεραν τη σόγια στην Κίνα.
Οι ντόπιοι αντέδρασαν στα σχέδια αυτά και τελικά δεν προχώρησαν στην προγραμματισμένη συναλλαγή. Σύμφωνα με ακτιβιστές, η Κίνα είχε προσπαθήσει πριν από μερικά χρόνια να αγοράσει μεγάλες εκτάσεις γης και στη Μαδαγασκάρη με αποτέλεσμα το 2009 ο πληθυσμός να ανατρέψει την τότε κυβέρνηση της χώρας.
Ανάλογα φαινόμενα έχουν καταγραφεί και σε πολλές αφρικανικές χώρες στις οποίες επικεντρώνεται το αγοραστικό ενδιαφέρον είτε για αγορές, είτε για μακροχρόνιες μισθώσεις μεγάλων εκτάσεων γης. Το σαθρό πολιτικό περιβάλλον και η διαφθορά διευκολύνουν τέτοιου είδους συναλλαγές, με αποτέλεσμα πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις να καταγγέλλουν τις κυβερνήσεις.
Όπως καταγγέλλουν διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις, αυτές οι επενδυτικές συναλλαγές καταπατούν συχνότατα τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ καταγράφονται και τεράστιες οικολογικές καταστροφές, αφού σε πολλές περιοχές των αναπτυσσόμενων χωρών αποψιλώνονται δασικές εκτάσεις προκειμένου να μεταβληθούν σε καλλιέργειες που εξυπηρετούν την ενεργειακή βιομηχανία.
Το σίγουρο είναι ότι το φαινόμενο της «αρπαγής γης», γνωστό διεθνώς ως «land grabbing», ανοίγει μία νέα πραγματικότητα στην παγκόσμια οικονομία, η οποία πλέον έχει να επιλέξει ανάμεσα στις πολιτικές αντιμετώπισης της πείνας ή μίας άμετρης βιομηχανικής παραγωγής.