Η νέα απειλή του ΝΑΤΟ και ο ρόλος της Ρωσίας – Αποκαλυπτική συνέντευξη
.jpg)
Στο περιθώριο της Συνόδου του Βουκουρεστίου, “όπου εννέα χώρες που κάποτε ζούσαν υπό από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, ένωσαν τις δυνάμεις τους” ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Πρέσβυς Αlexander Vershbow (Αλεξάντερ Βέρσμποου) μίλησε στο Defence Matters για την συνάντηση.
Ο Vershbow συζήτησε τα αποτελέσματα της συνάντησης και τόνισε τις κεντρικές προκλήσεις της απερχόμενης συνόδου κορυφής της Βαρσοβίας, καθώς και τη σημασία της ασφάλειας στην ανατολική περιοχή, την αναδυόμενη πρόκληση Α2 / AD, τη ρωσική προπαγάνδα και τη συριακή κρίση.
Του Ίων Μ. Ιονίτσα και του Οκτάβιαν Μανέα
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής του Βουκουρεστίου και πώς το κρίνετε;
Ήταν τιμή μου που βρέθηκα στη συνάντηση αυτήν, καθώς ήταν μια πολύ εποικοδομητική και πολύ σημαντική συνεισφορά στις προεργασίες της Συνόδου Κορυφής της Βαρσοβίας, που θα λάβει χώρα το 2016. Ήταν απόλυτα φυσικό για τις εννέα χώρες που έλαβαν μέρος – και που κάποτε ζούσαν πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα – και μοιράζονται παρόμοια οπτική (προοπτική) με εμάς, για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να κάνουν κάποιες συστάσεις για την ημερήσια διάταξη της Συνόδου.
Αλλά αυτό δεν αφορούσε μόνο την ανατολική περιοχή. Η ανακοίνωση μετά την συνάντηση δείχνει ότι, και οι εννέα ηγέτες είναι πολύ συνειδητοποιημένοι ως προς τις ανησυχίες των άλλων συμμάχων. Αναγνωρίζουν ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να έχει μια ολοκληρωμένη στρατηγική, έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει απειλές, όχι μόνο από τις νότιες περιοχές, αλλά και από τις ανατολικές. Η ενότητα της Συμμαχίας είναι το πιο σημαντικό και πολύτιμο στοιχείο.
Θα τηρηθεί από όλους τους Συμμάχους το κοινό ανακοινωθέν που εκδώσατε στο τέλος της Συνόδου;
Δεν μπορώ να μιλήσω για τους υπόλοιπους 19 συμμάχους, αλλά νομίζω ότι το κοινό ανακοινωθέν αφορά σε κοινά θέματα, με τα οποία καταπιάνονται όλοι οι σύμμαχοι, όταν συζητούν για το τι πρέπει να γίνει στη Βαρσοβία. Στο ανακοινωθέν συμπεριλαμβάνονται αναφορές σχετικά με τις απειλές από την τρομοκρατία στο Νότο, την αστάθεια κατά μήκος της Νότιας περιφέρειας, καθώς και κρατών στα ανατολικά, που έχουν υποστεί πιέσεις από τη Ρωσία. Γίνονται συγκεκριμένες συστάσεις, αλλά πιστεύω, με τρόπους που απλώς ανοίγουν τη συζήτηση, παρά επιλύουν μερικά από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα.
Νομίζω ότι αυτό δείχνει την κατεύθυνση στην οποία τα εννέα κράτη θέλουν να προχωρήσουν και είναι καλό να έχουμε ένα σαφές μήνυμα από τις χώρες της Ανατολικής περιοχής.
Ποιο ήταν το επίκεντρο της συνάντησης; Ποιο ήταν το μήνυμα της ανατολικής περιοχής;
Όλες οι χώρες που συμμετείχαν δήλωσαν ότι η Σύνοδος Κορυφής της Ουαλίας ήταν ένα πολύ σημαντικό θεμέλιο, ως προς την ενίσχυση της ασφάλειας και της ετοιμότητάς. Τόνισαν, ωστόσο ότι, η κατάσταση της ασφάλειας έχει καταστεί ακόμη πιο δύσκολη, από τη Σύνοδο της Ουαλίας κι έπειτα και, ως εκ τούτου, πρέπει να εξετάσουμε επιπλέον μέτρα. Έτσι, το επίκεντρο της συζήτησης και το ανακοινωθέν της Συνόδου του Βουκουρεστίου έχουν εστιάσει στους τομείς, όπου θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα. Η ενίσχυση της άμυνας μέσο αποτροπής, το ενδεχόμενο ορισμένων πρόσθετων αποφάσεων, σχετικά με τις διαδικασίες, τις δομές και τις δυνάμεις της, την ενίσχυση της παρουσίας των συμμαχικών δυνάμεων στα Ανατολικά είναι κάποια από τα σημεία που αναφέρονται. Αντιμετωπίζεται η ανάγκη να σταθεροποιηθεί η περιοχή, κάτι το οποίο νομίζω ότι είναι σημαντικό για όλους τους συμμάχους. Επιπλέον, καθίσταται σαφές ότι αντιμετωπίζουμε μια μακροπρόθεσμη πρόκληση στις σχέσεις μας με τη Ρωσία και ότι πρέπει να τηρήσουμε τις αρχές μας και το διεθνές δίκαιο.
Όσο αφορά στην ασφάλεια της ανατολικής περιοχής, υπήρξαν αιτήματα για την αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας, συμπεριλαμβανομένων και των μόνιμων στρατευμάτων;
Η συζήτηση κατά τη διάρκεια της Συνόδου και το ανακοινωθέν που ακολούθησε αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα με μια ευρύτερη έννοια, αναγνωρίζοντας ότι, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί πιθανοί τρόποι για την ενίσχυση της αμυνάς μέσο αποτροπής. Μερικοί από τους συμμάχους (στη Σύνοδο) αναφέρθηκαν στην επιπρόσθετη προεγκατάσταση εξοπλισμού, πολλοί ανησυχούν για τη συσσώρευση ρωσικών δυνάμεων στο Καλίνινγκραντ και στην Κριμαία και την ανάγκη να αντιμετωπιστεί αυτό. Αλλά νομίζω ότι, όλοι συμφωνούν στο ότι πρέπει να έχουμε μια στρατηγική για την υπεράσπιση όλων των συμμάχων, που να είναι λειτουργική και αξιόπιστη. Όσο περισσότερο μπορούμε να δείξουμε ότι μπορούμε να υπερασπιστούμε κάθε σύμμαχο, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να χρειαστεί να το κάνουμε. Η “αποτροπή” στην οποία αναφέρομαι είναι ακριβώς αυτό.
Έχετε τονίσει την ανάγκη για πρόσθετα μέτρα. Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένος για αυτό;
Υπάρχει μια γενική αντίληψη -και αυτή η συνάντηση ενισχύει το γεγονός- ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα. Το ΝΑΤΟ έχει πολλές δυνατότητες σήμερα. Ο κόσμος δεν πρέπει να έχει καμία ανησυχία γι ‘αυτό. Αλλά, καθώς βλέπουμε προς το μέλλον και προς την επόμενη δεκαετία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια διαρκή πρόκληση ,από μια πολύ θυμωμένη και επιθετική Ρωσία και θα πρέπει να εξετάσουμε μακροπρόθεσμα μέτρα. Θα το κάνουμε αυτό από κοινού και νομίζω ότι, όταν φτάσουμε στη Βαρσοβία όλοι οι σύμμαχοι θα βρίσκονται πλέον στην ίδια σελίδα.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων και μηνών, στην Μπρατισλάβα, στο συνέδριο GLOBSEC και στο Βουκουρέστι στο Aspen Forum, έχετε αναφερθεί στην αναδυόμενη νέα πρόκληση Α2 / AD (Access Denial capabilities). Πώς βλέπετε τον αντίκτυπο της “ανάπτυξης δυνατοτήτων άρνησης πρόσβασης”- στο Καλίνινγκραντ και στην Κριμαία – όχι μόνο για την άμυνα των συμμάχων, αλλά και για την ικανότητα του ΝΑΤΟ να καθησυχάσει και να αποτρέψει;
Αυτό είναι πράγματι ένα όλο και πιο κεντρικό θέμα στις συζητήσεις μας. Δεν είναι μια νέα ιδέα. Άκουσα για πρώτη φορά αυτό το μαγικό ακρωνύμιο – A2 / AD – όταν ήμουν στο Πεντάγωνο. Βρισκόταν στο επίκεντρο της πολιτικής άμυνας των ΗΠΑ, στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, κατά την άνοδο της Κίνας. “Προπύργιο άμυνας”, είναι ένας άλλος όρος που χρησιμοποιείται συχνά στη θέση του. Πράγματι, οι Ρώσοι χτίζουν αυτά τα στρατιωτικοποιημένα, σε μεγάλο βαθμό, «προπύργια» στο Καλίνινγκραντ, στην Κριμαία.Τώρα παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή μέχρι πού θα φτάσουν τα πράγματα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η μεγάλη δυνατότητα των ρωσικών δυνάμεων τους δίνει την ικανότητα να εμποδίζουν τη μετακίνηση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, τόσο στον αέρα όσο και στη θάλασσα, και είναι σαφώς κάτι που πρέπει να αντιμετωπιστεί, αν θέλουμε να ενισχύσουμε του ανατολικούς μας συμμάχους.
Είδαμε πώς αντέδρασε η Ρωσία στα μέτρα που πήρε το ΝΑΤΟ στη Ρουμανία όπως και με τις αυξημένες κατηγορίες εναντίον των αμερικανικών δυνατοτήτων ειδικά όσο αφορά τη βάση του Deveselu. Τονίζουν ότι η αντιπυραυλική ασπίδα αποτελεί απειλή για τις ρωσικές στρατηγικές ικανότητες. Ποια είναι η απάντηση σας;
Η Ρωσική προπαγάνδα, σε αυτή την περίπτωση, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Οι δυνατότητες που πρόκειται να ενεργοποιηθούν σε λίγους μήνες στο Deveselu είναι αυστηρά αμυντικές. Έχουν σχεδιαστεί για την υπεράσπιση από επιθέσεις βαλλιστικών πυραύλων, προερχόμενες εκτός Ευρώπης, κυρίως από το Νότο και από τη Μέση Ανατολή, από χώρες όπως η Συρία και το Ιράν.
Δεν έχουν καμία δυνατότητα να υποβαθμίσουν τη ρωσική στρατηγική. Στην περίπτωση αυτήν,οι Ρώσοι φαίνεται να πιστεύουν ότι, αν συνεχίσουν να επαναλαμβάνουν τα ίδια παραπλανητικά επιχειρήματα, ο κόσμος θα αρχίσει να τους πιστεύει. Θέλω να τονίσω ότι δεν υπάρχει καμία βάση σε αυτά που ισχυρίζονται οι Ρώσοι, είτε πολιτικά, είτε με βάση τους νόμους της φυσικής.
Θα πρέπει να πιστεύεις ότι η Γη είναι επίπεδη, για να πιστέψεις ότι οι ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι που στοχεύουν τις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αναχαιτιστούν από τα συστήματα που αναπτύσσονται στη Ρουμανία και στην Πολωνία.Αυτή η λογική, πολύ απλά, αψηφά τους νόμους της φυσικής και της γεωγραφίας. Ακόμα κι αν αυτά τα συστήματα είχαν ως εκ θαύματος μετακινηθεί χιλιάδες χιλιόμετρα προς τον Βορρά, δεν θα μπορούσαν να “αγγίξουν” το ρωσικό στρατηγικό οπλοστάσιο, λόγω της ποιοτικής πολυπλοκότητας των ρωσικών συστημάτων. Και μιλάμε μόνο για 24. Οι Ρώσοι έχουν χιλιάδες πολεμικές κεφαλές, ακόμη και στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας START. Στην περίπτωση αυτήν, η προπαγάνδα μπορεί να είναι αποτελεσματική, αλλά έχει μηδενική βάση. Είναι σημαντικό για τους Ρουμάνους να καταλάβουν ότι, η Ρωσία μπορεί να βάζει τη Ρουμανία στο στόχαστρο της προπαγάνδας της, αλλά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία η Ρουμανία να γίνει κάποιος άλλος στόχος.
Πώς βλέπετε το ρόλο της Ρουμανίας σε αυτό το νέο στρατηγικό περιβάλλον, μετά την Κριμαία;
Σαφώς, η Ρουμανία είναι ήδη ένας σημαντικός σύμμαχος. Έχει μια μεγάλη συμβολή στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Φυσικά βοηθάει τη Συμμαχία συνολικά φιλοξενώντας την αντιπυραυλική ασπίδα στη Deveselu, καθώς η εγκατάσταση προστατεύει όλο το νότιο τμήμα του ΝΑΤΟ, όχι μόνο τη Ρουμανία.
Η Ρουμανία σαφώς παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, στην ανάπτυξη της απάντησής μας στη ρωσική απειλή, στην υποστήριξη της νέας δύναμης ταχείας αντίδρασης “Αιχμή του Δόρατος” και στις άλλες αποφάσεις που λάβαμε στη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας. Αλλά κυρίως, ως κράτος της Μαύρης Θάλασσας η Ρουμανία έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, στο πώς θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα A2 / AD στο Νότο. Ως παράκτιο κράτος, η Ρουμανία, έχει κάποιες πρόσθετες ευθύνες στην υποστήριξη μιας αποτελεσματικής στρατηγικής.
Η στρατηγική της Ρωσίας είναι να κλονίσει την ενότητα της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ. Η Συμμαχία έχει κάποια στρατηγική για να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση;
Πρώτα απ ‘όλα προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την προπαγάνδα, όσο πιο καλά μπορούμε, αν και είναι δύσκολο να πολεμήσει κανείς τα ψέματα με την αλήθεια. Ωστόσο η αλήθεια επικρατεί συνήθως.
Έτσι, θα συνεχίσουμε να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους και να αντιμετωπίζουμε την παραπληροφόρηση, τουλάχιστον, έτσι ώστε, οι δικοί μας λαοί να μην έχουν εξαπατηθεί από τη ρωσική προπαγάνδα. Αλλά, η ευρύτερη πολιτική πρόκληση είναι συνεχής. Η Ρωσία χρησιμοποιεί όχι μόνο τις άμεσες μορφές της πολιτικής επιρροής, αλλά υποστηρίζει αντι-δυτικές ΜΚΟ, ακόμη και πολιτικά κόμματα. Οι διεφθαρμένες πρακτικές της μπορούν να δημιουργήσουν αδυναμίες ή μπορούν να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες στις κοινωνίες μας. Έτσι, αυτό δεν είναι μόνο ευθύνη του ΝΑΤΟ. Κάθε χώρα θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική και οφείλουμε να συνεργαστούμε αν είμαστε στο ΝΑΤΟ ή στην ΕΕ για την αντιμετώπιση αυτού του είδους των ρωσικών προσπαθειών, να μας διχάσουν και να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη μας και την πολιτική μας βούληση. Στο τέλος η ενότητα του ΝΑΤΟ είναι η πιο πολύτιμη δυνατότητά του, πάνω και πέρα από τα αεροπλάνα και τα πλοία που αναπτύσσουμε. Πιστεύω ότι η σημερινή συνάντηση ήταν ένα καλό δείγμα της ενότητας μεταξύ των εννέα Ανατολικών κρατών και νομίζω ότι η Ρωσία θα βρεθεί προ εκπλήξεως όταν στη Σύνοδο Κορυφής της Βαρσοβίας, ενωμένοι, θα αναπτύξουμε μια αποτελεσματική στρατηγική για το μέλλον.
Υπάρχει η προσδοκία ότι η επόμενη σύνοδος κορυφής στη Βαρσοβία θα επικεντρωθεί στον τομέα της αποτροπής πάνω απ ‘όλα. Ποιοι θα είναι οι τομείς στους οποίους θα πρέπει να αναμένουμε πρόσθετα μέτρα, προκειμένου να καταστεί αξιόπιστη η αποτροπή; Εξάλλου, η ενίσχυση των συμμάχων δεν εξαρτάται μόνο από τη διαθεσιμότητα των δυνάμεων ταχείας αντίδρασης, αλλά είναι επίσης ένα μέτρο της ελεύθερης κυκλοφορίας και logistics. Πόσο ρεαλιστικά μπορεί να είναι τα μέτρα αποτροπής αν λάβουμε υπόψη μας τους περιορισμούς της Ιδρυτικής Πράξης ΝΑΤΟ-Ρωσίας;
Η αποτροπή – που πιστεύω ότι είναι μια κεντρική πρόκληση για τη Σύνοδο Κορυφής της Βαρσοβίας – επιτυγχάνεται εάν ο αντίπαλος πιστεύει ότι έχεις αρκετές αμυντικές δυνατότητες και την πολιτική βούληση να τις χρησιμοποιήσεις. Τότε το κόστος της επιθετικότητας μπορεί να αντισταθμίσει τα οφέλη.
Αυτό σημαίνει ότι, χρειάζεται να εξετάσουμε μια σειρά από δυνατότητες και στο εγγύς μέλλον ψάχνουμε να βρούμε πώς θα εξασφαλίσουμε τις δυνατότητες ενίσχυσης των δυνάμεων, που θα μπορούν να παραδοθούν ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες συμπεριλαμβανομένων και της περίπτωσης A2 / AD. Πρέπει να εξετάσουμε την τοποθεσία του βασικού εξοπλισμού και των άλλων αποθεμάτων, έτσι ώστε, όταν έρθει η στιγμή για ενίσχυση, να είμαστε έτοιμοι να εκτελέσουμε την επιχείρηση από την πρώτη κιόλας ημέρα. Θα πρέπει να δούμε αν, η διοίκηση των ενισχυτικών δυνατοτήτων και στη συνέχεια οι υπόλοιπες δυνάμεις είναι αρκετά ισχυρές για να εκτελέσουν την αποστολή σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει επίσης, να εξετάσουμε τις χερσαίες δυνάμεις, κάτι που τώρα διεξάγουμε εκ περιτροπής.
Μπορεί να υπάρχουν περιθώρια για την αύξηση της κλίμακας ή τη φύση των εν λόγω ενισχύσεων, αλλά μόνο εκ περιτροπής.
Δεν νομίζω ότι πρέπει να επανεξεταστεί η μέθοδος που υιοθετήθηκε τη δεκαετία του 1990 για την οικοδόμηση της άμυνας, με την ενίσχυση της στρατηγικής. Αλλά σε ένα πιο δύσκολο περιβάλλον, η διασφάλιση ενισχύσεων είναι πιο δύσκολη και πιστεύω ότι η συζήτηση θα είναι επικεντρωθεί σε αυτήν. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές, για να επιτευχθεί το ίδιο συλλογικό αποτέλεσμα και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να συζητήσουμε τους επόμενους μήνες.
Βλέπετε κάποιο ρόλο για το ΝΑΤΟ στη συριακή κρίση ή στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης που πλήττει την ενότητα της Ευρώπης;
Όσον αφορά στη συριακή σύγκρουση, αυτήν τη στιγμή, τα μέλη μας ενεργούν στο πλαίσιο της συμμαχίας των ΗΠΑ και όχι μέσω του ΝΑΤΟ. Η συμμαχία μπορεί να διαδραματίσει κάποιον επιπλέον ρόλο στη διασφάλιση της αποτροπής οποιασδήποτε διασυνοριακής επίθεση εναντίον της Τουρκίας. Με δεδομένη τη ρωσική επέμβαση, υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος στρατιωτικών επεισοδίων, μόνο και μόνο επειδή διεξάγονται δύο στρατιωτικές επιχειρήσεις, με εμφανείς διαφορετικούς στόχους. Αλλά αυτή τη στιγμή, κανένας δεν προτείνει έναν ευρύτερο ρόλο για το ΝΑΤΟ. Η Συμμαχία μπορεί να προσπαθήσει να συνεισφέρει περισσότερο στις βασικές αιτίες της αναταραχής και της αστάθειας στην περιοχή, στο πλαίσιο της ιδιαίτερης έμφασης που δίνεται και που αποκαλούμε δημιουργία δυνατοτήτων άμυνας. Αυτό είναι κάτι που κάνουμε με βάση την απόφαση της Ουαλίας, αλλά βλέπουμε και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε κράτη που έχουν ξεφύγει από τις προσπάθειες ριζοσπαστικοποίησης του ISIL. Αυτό είναι επίσης, δυνητικά, μια έμμεση συνεισφορά στην κρίση της μετανάστευσης. Αν μπορούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες και τη σταθερότητα στην περιφέρειά μας, τότε οι άνθρωποι είναι λιγότερο πιθανό να “ψηφίσουν με τα πόδια τους” και να κατευθυνθούν προς την Ευρώπη.
Ένας πιο ενεργός ρόλος του ΝΑΤΟ στη σημερινή προσφυγική κρίση, δεν βρίσκεται στην ατζέντα . Έχουμε κάποιες ικανότητες να κινητοποιήσουμε τις δυνατότητες άμεσης αντίδρασης των κρατών μελών, αλλά αυτή τη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει «σκύψει» πάνω από το ζήτημα και κανένας δεν έχει προτείνει έναν πιο ενεργό ρόλο για το ΝΑΤΟ.
Ο Α. Vershbow ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Φεβρουάριο του 2012 αφού υπηρέτησε τρία χρόνια ως Αμερικανός Υφυπουργός Άμυνας για Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας. Σε αυτήν τη θέση, ήταν υπεύθυνος για το συντονισμό Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας των ΗΠΑ, που αφορούν τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένου και του ΝΑΤΟ), τη Μέση Ανατολή και την Αφρική
*Ο Ίων Μ. Ιονίτσα ειναι Αρχισυντάκτης του FP Romania και του περιοδικού Historia και δημοσιογράφος στην εφημερίδα Adevarul
*O Οκτάβιαν Μανέα ειναι δημοσιογράφος στο FP Romania και στο Small Wars Journal
Πηγή – DefenceMatters.org
Φωτογραφία – Adevarul/FP Romania
onalert.gr
.jpg)
Ο Vershbow συζήτησε τα αποτελέσματα της συνάντησης και τόνισε τις κεντρικές προκλήσεις της απερχόμενης συνόδου κορυφής της Βαρσοβίας, καθώς και τη σημασία της ασφάλειας στην ανατολική περιοχή, την αναδυόμενη πρόκληση Α2 / AD, τη ρωσική προπαγάνδα και τη συριακή κρίση.
Του Ίων Μ. Ιονίτσα και του Οκτάβιαν Μανέα
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής του Βουκουρεστίου και πώς το κρίνετε;
Ήταν τιμή μου που βρέθηκα στη συνάντηση αυτήν, καθώς ήταν μια πολύ εποικοδομητική και πολύ σημαντική συνεισφορά στις προεργασίες της Συνόδου Κορυφής της Βαρσοβίας, που θα λάβει χώρα το 2016. Ήταν απόλυτα φυσικό για τις εννέα χώρες που έλαβαν μέρος – και που κάποτε ζούσαν πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα – και μοιράζονται παρόμοια οπτική (προοπτική) με εμάς, για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να κάνουν κάποιες συστάσεις για την ημερήσια διάταξη της Συνόδου.
Αλλά αυτό δεν αφορούσε μόνο την ανατολική περιοχή. Η ανακοίνωση μετά την συνάντηση δείχνει ότι, και οι εννέα ηγέτες είναι πολύ συνειδητοποιημένοι ως προς τις ανησυχίες των άλλων συμμάχων. Αναγνωρίζουν ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να έχει μια ολοκληρωμένη στρατηγική, έτσι ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει απειλές, όχι μόνο από τις νότιες περιοχές, αλλά και από τις ανατολικές. Η ενότητα της Συμμαχίας είναι το πιο σημαντικό και πολύτιμο στοιχείο.
Θα τηρηθεί από όλους τους Συμμάχους το κοινό ανακοινωθέν που εκδώσατε στο τέλος της Συνόδου;
Δεν μπορώ να μιλήσω για τους υπόλοιπους 19 συμμάχους, αλλά νομίζω ότι το κοινό ανακοινωθέν αφορά σε κοινά θέματα, με τα οποία καταπιάνονται όλοι οι σύμμαχοι, όταν συζητούν για το τι πρέπει να γίνει στη Βαρσοβία. Στο ανακοινωθέν συμπεριλαμβάνονται αναφορές σχετικά με τις απειλές από την τρομοκρατία στο Νότο, την αστάθεια κατά μήκος της Νότιας περιφέρειας, καθώς και κρατών στα ανατολικά, που έχουν υποστεί πιέσεις από τη Ρωσία. Γίνονται συγκεκριμένες συστάσεις, αλλά πιστεύω, με τρόπους που απλώς ανοίγουν τη συζήτηση, παρά επιλύουν μερικά από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα.
Νομίζω ότι αυτό δείχνει την κατεύθυνση στην οποία τα εννέα κράτη θέλουν να προχωρήσουν και είναι καλό να έχουμε ένα σαφές μήνυμα από τις χώρες της Ανατολικής περιοχής.
Ποιο ήταν το επίκεντρο της συνάντησης; Ποιο ήταν το μήνυμα της ανατολικής περιοχής;
Όλες οι χώρες που συμμετείχαν δήλωσαν ότι η Σύνοδος Κορυφής της Ουαλίας ήταν ένα πολύ σημαντικό θεμέλιο, ως προς την ενίσχυση της ασφάλειας και της ετοιμότητάς. Τόνισαν, ωστόσο ότι, η κατάσταση της ασφάλειας έχει καταστεί ακόμη πιο δύσκολη, από τη Σύνοδο της Ουαλίας κι έπειτα και, ως εκ τούτου, πρέπει να εξετάσουμε επιπλέον μέτρα. Έτσι, το επίκεντρο της συζήτησης και το ανακοινωθέν της Συνόδου του Βουκουρεστίου έχουν εστιάσει στους τομείς, όπου θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα. Η ενίσχυση της άμυνας μέσο αποτροπής, το ενδεχόμενο ορισμένων πρόσθετων αποφάσεων, σχετικά με τις διαδικασίες, τις δομές και τις δυνάμεις της, την ενίσχυση της παρουσίας των συμμαχικών δυνάμεων στα Ανατολικά είναι κάποια από τα σημεία που αναφέρονται. Αντιμετωπίζεται η ανάγκη να σταθεροποιηθεί η περιοχή, κάτι το οποίο νομίζω ότι είναι σημαντικό για όλους τους συμμάχους. Επιπλέον, καθίσταται σαφές ότι αντιμετωπίζουμε μια μακροπρόθεσμη πρόκληση στις σχέσεις μας με τη Ρωσία και ότι πρέπει να τηρήσουμε τις αρχές μας και το διεθνές δίκαιο.
Όσο αφορά στην ασφάλεια της ανατολικής περιοχής, υπήρξαν αιτήματα για την αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας, συμπεριλαμβανομένων και των μόνιμων στρατευμάτων;
Η συζήτηση κατά τη διάρκεια της Συνόδου και το ανακοινωθέν που ακολούθησε αντιμετωπίζει αυτό το ζήτημα με μια ευρύτερη έννοια, αναγνωρίζοντας ότι, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί πιθανοί τρόποι για την ενίσχυση της αμυνάς μέσο αποτροπής. Μερικοί από τους συμμάχους (στη Σύνοδο) αναφέρθηκαν στην επιπρόσθετη προεγκατάσταση εξοπλισμού, πολλοί ανησυχούν για τη συσσώρευση ρωσικών δυνάμεων στο Καλίνινγκραντ και στην Κριμαία και την ανάγκη να αντιμετωπιστεί αυτό. Αλλά νομίζω ότι, όλοι συμφωνούν στο ότι πρέπει να έχουμε μια στρατηγική για την υπεράσπιση όλων των συμμάχων, που να είναι λειτουργική και αξιόπιστη. Όσο περισσότερο μπορούμε να δείξουμε ότι μπορούμε να υπερασπιστούμε κάθε σύμμαχο, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να χρειαστεί να το κάνουμε. Η “αποτροπή” στην οποία αναφέρομαι είναι ακριβώς αυτό.
Έχετε τονίσει την ανάγκη για πρόσθετα μέτρα. Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένος για αυτό;
Υπάρχει μια γενική αντίληψη -και αυτή η συνάντηση ενισχύει το γεγονός- ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα. Το ΝΑΤΟ έχει πολλές δυνατότητες σήμερα. Ο κόσμος δεν πρέπει να έχει καμία ανησυχία γι ‘αυτό. Αλλά, καθώς βλέπουμε προς το μέλλον και προς την επόμενη δεκαετία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια διαρκή πρόκληση ,από μια πολύ θυμωμένη και επιθετική Ρωσία και θα πρέπει να εξετάσουμε μακροπρόθεσμα μέτρα. Θα το κάνουμε αυτό από κοινού και νομίζω ότι, όταν φτάσουμε στη Βαρσοβία όλοι οι σύμμαχοι θα βρίσκονται πλέον στην ίδια σελίδα.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων και μηνών, στην Μπρατισλάβα, στο συνέδριο GLOBSEC και στο Βουκουρέστι στο Aspen Forum, έχετε αναφερθεί στην αναδυόμενη νέα πρόκληση Α2 / AD (Access Denial capabilities). Πώς βλέπετε τον αντίκτυπο της “ανάπτυξης δυνατοτήτων άρνησης πρόσβασης”- στο Καλίνινγκραντ και στην Κριμαία – όχι μόνο για την άμυνα των συμμάχων, αλλά και για την ικανότητα του ΝΑΤΟ να καθησυχάσει και να αποτρέψει;
Αυτό είναι πράγματι ένα όλο και πιο κεντρικό θέμα στις συζητήσεις μας. Δεν είναι μια νέα ιδέα. Άκουσα για πρώτη φορά αυτό το μαγικό ακρωνύμιο – A2 / AD – όταν ήμουν στο Πεντάγωνο. Βρισκόταν στο επίκεντρο της πολιτικής άμυνας των ΗΠΑ, στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού, κατά την άνοδο της Κίνας. “Προπύργιο άμυνας”, είναι ένας άλλος όρος που χρησιμοποιείται συχνά στη θέση του. Πράγματι, οι Ρώσοι χτίζουν αυτά τα στρατιωτικοποιημένα, σε μεγάλο βαθμό, «προπύργια» στο Καλίνινγκραντ, στην Κριμαία.Τώρα παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή μέχρι πού θα φτάσουν τα πράγματα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η μεγάλη δυνατότητα των ρωσικών δυνάμεων τους δίνει την ικανότητα να εμποδίζουν τη μετακίνηση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ, τόσο στον αέρα όσο και στη θάλασσα, και είναι σαφώς κάτι που πρέπει να αντιμετωπιστεί, αν θέλουμε να ενισχύσουμε του ανατολικούς μας συμμάχους.
Είδαμε πώς αντέδρασε η Ρωσία στα μέτρα που πήρε το ΝΑΤΟ στη Ρουμανία όπως και με τις αυξημένες κατηγορίες εναντίον των αμερικανικών δυνατοτήτων ειδικά όσο αφορά τη βάση του Deveselu. Τονίζουν ότι η αντιπυραυλική ασπίδα αποτελεί απειλή για τις ρωσικές στρατηγικές ικανότητες. Ποια είναι η απάντηση σας;
Η Ρωσική προπαγάνδα, σε αυτή την περίπτωση, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Οι δυνατότητες που πρόκειται να ενεργοποιηθούν σε λίγους μήνες στο Deveselu είναι αυστηρά αμυντικές. Έχουν σχεδιαστεί για την υπεράσπιση από επιθέσεις βαλλιστικών πυραύλων, προερχόμενες εκτός Ευρώπης, κυρίως από το Νότο και από τη Μέση Ανατολή, από χώρες όπως η Συρία και το Ιράν.
Βλέπει κανένας λογικός να στοχεύουν το ΙΡΑΝ-ΣΥΡΙΑ;
Δεν έχουν καμία δυνατότητα να υποβαθμίσουν τη ρωσική στρατηγική. Στην περίπτωση αυτήν,οι Ρώσοι φαίνεται να πιστεύουν ότι, αν συνεχίσουν να επαναλαμβάνουν τα ίδια παραπλανητικά επιχειρήματα, ο κόσμος θα αρχίσει να τους πιστεύει. Θέλω να τονίσω ότι δεν υπάρχει καμία βάση σε αυτά που ισχυρίζονται οι Ρώσοι, είτε πολιτικά, είτε με βάση τους νόμους της φυσικής.
Θα πρέπει να πιστεύεις ότι η Γη είναι επίπεδη, για να πιστέψεις ότι οι ρωσικοί βαλλιστικοί πύραυλοι που στοχεύουν τις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αναχαιτιστούν από τα συστήματα που αναπτύσσονται στη Ρουμανία και στην Πολωνία.Αυτή η λογική, πολύ απλά, αψηφά τους νόμους της φυσικής και της γεωγραφίας. Ακόμα κι αν αυτά τα συστήματα είχαν ως εκ θαύματος μετακινηθεί χιλιάδες χιλιόμετρα προς τον Βορρά, δεν θα μπορούσαν να “αγγίξουν” το ρωσικό στρατηγικό οπλοστάσιο, λόγω της ποιοτικής πολυπλοκότητας των ρωσικών συστημάτων. Και μιλάμε μόνο για 24. Οι Ρώσοι έχουν χιλιάδες πολεμικές κεφαλές, ακόμη και στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας START. Στην περίπτωση αυτήν, η προπαγάνδα μπορεί να είναι αποτελεσματική, αλλά έχει μηδενική βάση. Είναι σημαντικό για τους Ρουμάνους να καταλάβουν ότι, η Ρωσία μπορεί να βάζει τη Ρουμανία στο στόχαστρο της προπαγάνδας της, αλλά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία η Ρουμανία να γίνει κάποιος άλλος στόχος.
Πώς βλέπετε το ρόλο της Ρουμανίας σε αυτό το νέο στρατηγικό περιβάλλον, μετά την Κριμαία;
Σαφώς, η Ρουμανία είναι ήδη ένας σημαντικός σύμμαχος. Έχει μια μεγάλη συμβολή στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ. Φυσικά βοηθάει τη Συμμαχία συνολικά φιλοξενώντας την αντιπυραυλική ασπίδα στη Deveselu, καθώς η εγκατάσταση προστατεύει όλο το νότιο τμήμα του ΝΑΤΟ, όχι μόνο τη Ρουμανία.
Η Ρουμανία σαφώς παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, στην ανάπτυξη της απάντησής μας στη ρωσική απειλή, στην υποστήριξη της νέας δύναμης ταχείας αντίδρασης “Αιχμή του Δόρατος” και στις άλλες αποφάσεις που λάβαμε στη Σύνοδο Κορυφής της Ουαλίας. Αλλά κυρίως, ως κράτος της Μαύρης Θάλασσας η Ρουμανία έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο, στο πώς θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα A2 / AD στο Νότο. Ως παράκτιο κράτος, η Ρουμανία, έχει κάποιες πρόσθετες ευθύνες στην υποστήριξη μιας αποτελεσματικής στρατηγικής.
Η στρατηγική της Ρωσίας είναι να κλονίσει την ενότητα της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ. Η Συμμαχία έχει κάποια στρατηγική για να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση;
Πρώτα απ ‘όλα προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την προπαγάνδα, όσο πιο καλά μπορούμε, αν και είναι δύσκολο να πολεμήσει κανείς τα ψέματα με την αλήθεια. Ωστόσο η αλήθεια επικρατεί συνήθως.
Έτσι, θα συνεχίσουμε να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους και να αντιμετωπίζουμε την παραπληροφόρηση, τουλάχιστον, έτσι ώστε, οι δικοί μας λαοί να μην έχουν εξαπατηθεί από τη ρωσική προπαγάνδα. Αλλά, η ευρύτερη πολιτική πρόκληση είναι συνεχής. Η Ρωσία χρησιμοποιεί όχι μόνο τις άμεσες μορφές της πολιτικής επιρροής, αλλά υποστηρίζει αντι-δυτικές ΜΚΟ, ακόμη και πολιτικά κόμματα. Οι διεφθαρμένες πρακτικές της μπορούν να δημιουργήσουν αδυναμίες ή μπορούν να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες στις κοινωνίες μας. Έτσι, αυτό δεν είναι μόνο ευθύνη του ΝΑΤΟ. Κάθε χώρα θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτική και οφείλουμε να συνεργαστούμε αν είμαστε στο ΝΑΤΟ ή στην ΕΕ για την αντιμετώπιση αυτού του είδους των ρωσικών προσπαθειών, να μας διχάσουν και να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη μας και την πολιτική μας βούληση. Στο τέλος η ενότητα του ΝΑΤΟ είναι η πιο πολύτιμη δυνατότητά του, πάνω και πέρα από τα αεροπλάνα και τα πλοία που αναπτύσσουμε. Πιστεύω ότι η σημερινή συνάντηση ήταν ένα καλό δείγμα της ενότητας μεταξύ των εννέα Ανατολικών κρατών και νομίζω ότι η Ρωσία θα βρεθεί προ εκπλήξεως όταν στη Σύνοδο Κορυφής της Βαρσοβίας, ενωμένοι, θα αναπτύξουμε μια αποτελεσματική στρατηγική για το μέλλον.
Υπάρχει η προσδοκία ότι η επόμενη σύνοδος κορυφής στη Βαρσοβία θα επικεντρωθεί στον τομέα της αποτροπής πάνω απ ‘όλα. Ποιοι θα είναι οι τομείς στους οποίους θα πρέπει να αναμένουμε πρόσθετα μέτρα, προκειμένου να καταστεί αξιόπιστη η αποτροπή; Εξάλλου, η ενίσχυση των συμμάχων δεν εξαρτάται μόνο από τη διαθεσιμότητα των δυνάμεων ταχείας αντίδρασης, αλλά είναι επίσης ένα μέτρο της ελεύθερης κυκλοφορίας και logistics. Πόσο ρεαλιστικά μπορεί να είναι τα μέτρα αποτροπής αν λάβουμε υπόψη μας τους περιορισμούς της Ιδρυτικής Πράξης ΝΑΤΟ-Ρωσίας;
Η αποτροπή – που πιστεύω ότι είναι μια κεντρική πρόκληση για τη Σύνοδο Κορυφής της Βαρσοβίας – επιτυγχάνεται εάν ο αντίπαλος πιστεύει ότι έχεις αρκετές αμυντικές δυνατότητες και την πολιτική βούληση να τις χρησιμοποιήσεις. Τότε το κόστος της επιθετικότητας μπορεί να αντισταθμίσει τα οφέλη.
Αυτό σημαίνει ότι, χρειάζεται να εξετάσουμε μια σειρά από δυνατότητες και στο εγγύς μέλλον ψάχνουμε να βρούμε πώς θα εξασφαλίσουμε τις δυνατότητες ενίσχυσης των δυνάμεων, που θα μπορούν να παραδοθούν ακόμη και σε δύσκολες συνθήκες συμπεριλαμβανομένων και της περίπτωσης A2 / AD. Πρέπει να εξετάσουμε την τοποθεσία του βασικού εξοπλισμού και των άλλων αποθεμάτων, έτσι ώστε, όταν έρθει η στιγμή για ενίσχυση, να είμαστε έτοιμοι να εκτελέσουμε την επιχείρηση από την πρώτη κιόλας ημέρα. Θα πρέπει να δούμε αν, η διοίκηση των ενισχυτικών δυνατοτήτων και στη συνέχεια οι υπόλοιπες δυνάμεις είναι αρκετά ισχυρές για να εκτελέσουν την αποστολή σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα πρέπει επίσης, να εξετάσουμε τις χερσαίες δυνάμεις, κάτι που τώρα διεξάγουμε εκ περιτροπής.
Μπορεί να υπάρχουν περιθώρια για την αύξηση της κλίμακας ή τη φύση των εν λόγω ενισχύσεων, αλλά μόνο εκ περιτροπής.
Δεν νομίζω ότι πρέπει να επανεξεταστεί η μέθοδος που υιοθετήθηκε τη δεκαετία του 1990 για την οικοδόμηση της άμυνας, με την ενίσχυση της στρατηγικής. Αλλά σε ένα πιο δύσκολο περιβάλλον, η διασφάλιση ενισχύσεων είναι πιο δύσκολη και πιστεύω ότι η συζήτηση θα είναι επικεντρωθεί σε αυτήν. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές, για να επιτευχθεί το ίδιο συλλογικό αποτέλεσμα και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να συζητήσουμε τους επόμενους μήνες.
Βλέπετε κάποιο ρόλο για το ΝΑΤΟ στη συριακή κρίση ή στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης που πλήττει την ενότητα της Ευρώπης;
Όσον αφορά στη συριακή σύγκρουση, αυτήν τη στιγμή, τα μέλη μας ενεργούν στο πλαίσιο της συμμαχίας των ΗΠΑ και όχι μέσω του ΝΑΤΟ. Η συμμαχία μπορεί να διαδραματίσει κάποιον επιπλέον ρόλο στη διασφάλιση της αποτροπής οποιασδήποτε διασυνοριακής επίθεση εναντίον της Τουρκίας. Με δεδομένη τη ρωσική επέμβαση, υπάρχει υψηλότερος κίνδυνος στρατιωτικών επεισοδίων, μόνο και μόνο επειδή διεξάγονται δύο στρατιωτικές επιχειρήσεις, με εμφανείς διαφορετικούς στόχους. Αλλά αυτή τη στιγμή, κανένας δεν προτείνει έναν ευρύτερο ρόλο για το ΝΑΤΟ. Η Συμμαχία μπορεί να προσπαθήσει να συνεισφέρει περισσότερο στις βασικές αιτίες της αναταραχής και της αστάθειας στην περιοχή, στο πλαίσιο της ιδιαίτερης έμφασης που δίνεται και που αποκαλούμε δημιουργία δυνατοτήτων άμυνας. Αυτό είναι κάτι που κάνουμε με βάση την απόφαση της Ουαλίας, αλλά βλέπουμε και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε κράτη που έχουν ξεφύγει από τις προσπάθειες ριζοσπαστικοποίησης του ISIL. Αυτό είναι επίσης, δυνητικά, μια έμμεση συνεισφορά στην κρίση της μετανάστευσης. Αν μπορούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες και τη σταθερότητα στην περιφέρειά μας, τότε οι άνθρωποι είναι λιγότερο πιθανό να “ψηφίσουν με τα πόδια τους” και να κατευθυνθούν προς την Ευρώπη.
Ένας πιο ενεργός ρόλος του ΝΑΤΟ στη σημερινή προσφυγική κρίση, δεν βρίσκεται στην ατζέντα . Έχουμε κάποιες ικανότητες να κινητοποιήσουμε τις δυνατότητες άμεσης αντίδρασης των κρατών μελών, αλλά αυτή τη στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει «σκύψει» πάνω από το ζήτημα και κανένας δεν έχει προτείνει έναν πιο ενεργό ρόλο για το ΝΑΤΟ.
Ο Α. Vershbow ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Φεβρουάριο του 2012 αφού υπηρέτησε τρία χρόνια ως Αμερικανός Υφυπουργός Άμυνας για Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας. Σε αυτήν τη θέση, ήταν υπεύθυνος για το συντονισμό Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας των ΗΠΑ, που αφορούν τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένου και του ΝΑΤΟ), τη Μέση Ανατολή και την Αφρική
*Ο Ίων Μ. Ιονίτσα ειναι Αρχισυντάκτης του FP Romania και του περιοδικού Historia και δημοσιογράφος στην εφημερίδα Adevarul
*O Οκτάβιαν Μανέα ειναι δημοσιογράφος στο FP Romania και στο Small Wars Journal
Πηγή – DefenceMatters.org
Φωτογραφία – Adevarul/FP Romania
onalert.gr