Henry M. Paulson Jr. 20/05/2020
Στα τέλη Μαρτίου, οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές κατέρρευσαν εν μέσω του χάους της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Οι διεθνείς επενδυτές ζήτησαν αμέσως καταφύγιο στο αμερικανικό δολάριο, όπως είχαν κάνει κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008, και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έπρεπε να διαθέσει τεράστια ποσά δολαρίων στους παγκόσμιους ομολόγους της. Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η υπεροχή του δολαρίου δεν έχει μειωθεί.
Η διαρκής κυριαρχία του δολαρίου είναι αξιοσημείωτη -ειδικά δεδομένης της αύξησης των αναδυόμενων αγορών και της σχετικής πτώσης της οικονομίας των ΗΠΑ από σχεδόν το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 1960 σε μόλις 25% σήμερα. Ωστόσο, το status του δολαρίου θα δοκιμαστεί από την ικανότητα της Ουάσινγκτον να αντέξει την καταιγίδα COVID-19 και να αναδυθεί με οικονομικές πολιτικές που θα επιτρέπουν στην χώρα, με την πάροδο του χρόνου, να διαχειρίζεται το εθνικό της χρέος και να περιορίζει το διαρθρωτικό δημοσιονομικό έλλειμμά της.
Το ανάστημα του δολαρίου έχει σημασία. Ο ρόλος του δολαρίου ως το πρωτεύον παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα επιτρέπει στις Ηνωμένες Πολιτείες να πληρώνουν χαμηλότερα επιτόκια για δολαριακά περιουσιακά στοιχεία από όσο θα πλήρωνε αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Εξίσου σημαντικό, επιτρέπει στην χώρα να έχει μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα, μειώνει το ρίσκο της συναλλαγματικής ισοτιμίας, και καθιστά τις αμερικανικές χρηματοπιστωτικές αγορές πιο ρευστές. Τέλος, ευνοεί τις τράπεζες των ΗΠΑ λόγω της αυξημένης πρόσβασής τους στην δολαριακή χρηματοδότηση.
Το ότι το δολάριο έχει διατηρήσει αυτό το ανάστημα για πολύ καιρό είναι μια ιστορική ανωμαλία, ιδιαίτερα στο περιβάλλον μιας ανερχόμενης Κίνας. Το κινεζικό ρενμίνμπι (renminbi, RMB) έχει μακράν το μεγαλύτερο δυναμικό για να αναλάβει έναν ρόλο που αντιστοιχεί σε αυτόν του δολαρίου. Το οικονομικό μέγεθος της Κίνας, οι προοπτικές για τη μελλοντική ανάπτυξή της, η ενσωμάτωσή της στην παγκόσμια οικονομία, και οι επιταχυνόμενες προσπάθειες διεθνοποίησης του RMB ευνοούν όλα έναν διευρυμένο ρόλο για το κινεζικό νόμισμα. Αλλά μόνες τους, αυτές οι συνθήκες είναι ανεπαρκείς. Και οι πολυδιαφημισμένες επιτυχίες της Κίνας στον τομέα της fintech [της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας] -συμπεριλαμβανομένης της ταχείας ανάπτυξης συστημάτων πληρωμών μέσω κινητής τηλεφωνίας και του πρόσφατου πιλοτικού έργου από την Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας για την δοκιμή ενός ψηφιακού RMB -δεν θα το αλλάξουν αυτό. Ένα ψηφιακό νόμισμα που υποστηρίζεται από την κεντρική τράπεζα δεν μεταβάλλει την θεμελιώδη φύση του RMB.
Το Πεκίνο εξακολουθεί να έχει μεγάλα εμπόδια να ξεπεράσει προτού το RMB μπορέσει πραγματικά να αναδυθεί ως ένα βασικό παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Μεταξύ άλλων μετασχηματιστικών μέτρων, πρέπει να σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο στη μετάβαση σε μια καθοδηγούμενη από την αγορά οικονομία, να βελτιώσει την εταιρική διακυβέρνηση, και να αναπτύξει αποτελεσματικές, καλά ρυθμιζόμενες χρηματοπιστωτικές αγορές που να κερδίζουν τον σεβασμό των διεθνών επενδυτών, ώστε το Πεκίνο να μπορεί να εξαλείψει τους ελέγχους κεφαλαίων (capital controls) και να μετατρέψει το RMB σε ένα καθοριζόμενο από την αγορά νόμισμα.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη για το τι διακυβεύεται πραγματικά στον ανταγωνισμό με την Κίνα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να διατηρήσουν το προβάδισμά τους στην χρηματοοικονομική και τεχνολογική καινοτομία, αλλά δεν χρειάζεται να υπερβάλουν τον αντίκτυπο ενός κινεζικού ψηφιακού αποθεματικού νομίσματος επί του αμερικανικού δολαρίου. Πάνω απ' όλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διατηρήσουν τις συνθήκες που δημιούργησαν τα πρωτεία του δολαρίου εξ αρχής: Μια ζωηρή οικονομία που βασίζεται σε υγιείς μακροοικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές˙ ένα διαφανές, ανοιχτό πολιτικό σύστημα˙ και ηγεσία στο εξωτερικό σχετικά με την οικονομία, την πολιτική και την ασφάλεια. Εν ολίγοις, η διατήρηση της θέσης του δολαρίου δεν θα εξαρτηθεί από το τι συμβαίνει στην Κίνα. Αντίθετα, θα εξαρτηθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να προσαρμόσουν την μετα-COVID-19 οικονομία τους έτσι ώστε να παραμείνει πρότυπο επιτυχίας.
ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ FINTECH
Πολλοί που επιστρέφουν από την Κίνα σχολιάζουν χωρίς ανάσα το πόσο «χωρίς μετρητά» (cashless) έχει γίνει η χώρα.
Από την αγορά σνακ στο γωνιακό κατάστημα έως την παροχή χρημάτων στους ζητιάνους, τα πάντα γίνονται τώρα μέσω smartphone και κωδικών QR (κωδικοί τετράγωνου σχήματος με δυνατότητα σάρωσης). Οι ουρές στα ATM είναι ένα πράγμα του παρελθόντος. Οι κινεζικές εταιρείες είναι όλο και πιο ανταγωνιστικές στην fintech και οι Κινέζοι καταναλωτές είναι οι μεγαλύτεροι χρήστες της.
Αυτά τα γεγονότα οδηγούν τακτικά τους ειδήμονες στην άποψη ότι η κυριαρχία της κινεζικής fintech θα μπορούσε σύντομα να θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια θέση του δολαρίου. Αυτό δεν αποτελεί σοβαρή ανησυχία -ούτε είναι σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υστερούν πραγματικά σε θέματα fintech. Η Κίνα δεν ήταν πρωτοπόρος της fintech αλλά μάλλον υιοθέτησε και κλιμάκωσε ταχέως την τεχνολογία. Οι κινεζικοί τεχνολογικοί γίγαντες Alibaba και Tencent πρωτοστάτησαν στην δημιουργία υπηρεσιών που καθιστούν τις ψηφιακές συναλλαγές πολύ πιο αποτελεσματικές, ενώ εκμεταλλεύονται μια μεγάλη αγορά μη τραπεζικών πελατών, ιδιαίτερα στην αγροτική Κίνα. Η αφομοίωση των υπηρεσιών τους ήταν εκπληκτική.
Το 2018, για παράδειγμα, ο όγκος των συναλλαγών πληρωμών μέσω κινητού στην Κίνα ανήλθε σε 41,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτή η επιτυχία ήταν δυνατή σε μεγάλο βαθμό επειδή η υπάρχουσα χρηματοοικονομική υποδομή της Κίνας ήταν απαρχαιωμένη και το κρατικό τραπεζικό της σύστημα ανεπαρκές. Εξίσου σημαντικό, οι πιστωτικές κάρτες δεν έπιασαν ποτέ στην Κίνα, οπότε όταν τα smartphones έγιναν φθηνά και διαδεδομένα, ήταν απολύτως λογικό να κάνουν ένα άλμα από μια οικονομία που βασιζόταν στα μετρητά απευθείας στο mobile banking.
Επιπλέον, παρά το πόσο έχει γίνει «χωρίς μετρητά» η Κίνα, πολλοί Αμερικανοί, θα πιέζονταν επίσης αρκετά για να θυμηθούν την τελευταία φορά που χρησιμοποίησαν μετρητά για οτιδήποτε άλλο εκτός από μια μικρή συναλλαγή. Μπορούν να μεταφέρουν χρήματα από έναν τραπεζικό λογαριασμό στον άλλο στιγμιαία και απρόσκοπτα. Οι υπηρεσίες πληρωμών μέσω κινητών συσκευών, όπως η Venmo και η Apple Pay λειτουργούν όπως και οι Alipay και WeChat. Όμως, σε γενικές γραμμές, οι Αμερικανοί εξακολουθούν να προτιμούν τις πιστωτικές κάρτες, επειδή η χρήση τους είναι εξίσου βολική με την χρήση ενός τηλεφώνου και η υπάρχουσα οικονομική υποδομή είναι ασφαλής, στιβαρή και αξιόπιστη.
Οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας αύξησαν την καινοτομία για να καλύψουν την ζήτηση των καταναλωτών και να αντισταθμίσουν την ανεπαρκή χρηματοοικονομική υποδομή της χώρας. Επιπλέον, έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν αυτές τις τεχνολογίες σε αναπτυσσόμενες αγορές, των οποίων οι εκκολαπτόμενες οικονομίες ενθάρρυναν την άμεση αποδοχή των smartphone και έτσι προσέφεραν μια τεράστια ευκαιρία στις κινεζικές εταιρείες να αποκτήσουν μερίδιο αγοράς.
ΜΟΡΦΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Αν και η κινεζική κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να κυκλοφορήσει ένα ψηφιακό νόμισμα ήδη από το τρέχον έτος, οι τίτλοι των ειδήσεων υπερβάλλουν για το πόσο μετασχηματιστικό θα είναι πραγματικά. Όσοι ανησυχούν ότι αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να προαναγγέλλει το τέλος της υπεροχής του αμερικανικού δολαρίου παρανοούν ότι ενώ η μορφή του χρήματος μπορεί να αλλάζει, η φύση του δεν αλλάζει.
Ένα ψηφιακό RMB θα εξακολουθεί να είναι ένα κινεζικό RMB. Κανείς δεν ανακαλύπτει ξανά το χρήμα. Το διακριτικό που θα χρησιμοποιείται για συναλλαγές μπορεί να είναι διαφορετικό, αλλά οι προοπτικές της Κίνας για το καθεστώς αποθεματικού νομίσματος εξαρτώνται από το ίδιο σύνολο παραγόντων που ισχύουν για τον εκδότη αυτού του νομίσματος. Και παρόλο που η κινεζική κυβέρνηση έχει προωθήσει την χρήση του RMB για τον διακανονισμό των εμπορικών συναλλαγών στο πλαίσιο μιας προσπάθειας διεθνοποίησης του νομίσματος, το πετρέλαιο και άλλα σημαντικά εμπορεύματα εξακολουθούν να τιμολογούνται σε δολάρια ΗΠΑ.
Το προνόμιο που αποδόθηκε στο αμερικανικό δολάριο καθώς το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα δεν ήταν προκαθορισμένο. Η υπεροχή του δολαρίου προέκυψε μόνο μέσω ενός συνδυασμού ιστορικών συμβάντων, γεωπολιτικών συνθηκών μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, πολιτικών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, και του τεράστιου μεγέθους και του δυναμισμού της οικονομίας των ΗΠΑ. Σήμερα, το «φυσικό μονοπώλιο» του αμερικανικού δολαρίου μπορεί να φαίνεται σαν αναπόσπαστο τμήμα του διεθνούς συστήματος, αλλά κατά την διάρκεια του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα, το δολάριο ΗΠΑ και η λίρα Αγγλίας ήταν ουσιαστικά ευθέως ανταγωνιστικά ως αποθεματικά νομίσματα.
Με την πάροδο του χρόνου, το διεθνές νομισματικό σύστημα πιθανότατα θα δώσει και πάλι σχετικά ίσο βάρος σε δύο ή περισσότερα παγκόσμια αποθεματικά νομίσματα. Το RMB είναι ένας κύριος υποψήφιος, καθώς είναι ήδη ένα αποθεματικό νόμισμα μαζί με το γιεν, το ευρώ και την βρετανική λίρα. Και εκτός από μια μεγάλη καταστροφή, η κινεζική οικονομία πρόκειται να γίνει η μεγαλύτερη στον κόσμο στο προβλέψιμο μέλλον. Θα είναι επίσης η πρώτη μεγάλη οικονομία που θα ανακάμψει από την κρίση COVID-19.
Ωστόσο, το ότι το RMB μπορεί να είναι μαζί με το δολάριο ΗΠΑ ως ένα βασικό αποθεματικό νόμισμα δεν αποτελεί προκαθορισμένο αποτέλεσμα. Για να επιτύχει ένα τέτοιο καθεστώς, η Κίνα θα πρέπει να μεταρρυθμίσει την οικονομία της και να αναπτύξει τις κεφαλαιαγορές της με τρόπους που είναι δύσκολοι και συνεπάγονται περίπλοκες εγχώριες πολιτικές εκτιμήσεις. Πρόσφατες κινεζικές φιλοδοξίες που απαιτούσαν παρόμοιες μεταβολές -όπως η καθιέρωση της Σαγκάης ως πλήρους παγκόσμιου χρηματοοικονομικού κόμβου έως το 2020- έχουν αναβληθεί έως τώρα: Ένας χρηματοοικονομικός κόμβος απλά δεν είναι βιώσιμος όταν υπάρχουν capital controls και το νόμισμα δεν καθορίζεται από την αγορά. Το ίδιο ισχύει και για τις προοπτικές του RMB ως σημαντικό αποθεματικό νόμισμα.
Αν και ένα ψηφιακό νόμισμα που υποστηρίζεται από το Πεκίνο είναι απίθανο να υπονομεύσει την υπεροχή του δολαρίου, θα μπορούσε σίγουρα να διευκολύνει τις προσπάθειες της Κίνας να διεθνοποιήσει το RMB. Σε χώρες με ασταθή νομίσματα, όπως η Βενεζουέλα, ένα ψηφιακό RMB είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση για το τοπικό νόμισμα. Κινεζικές εταιρείες, όπως η Tencent, οι οποίες έχουν ήδη μεγάλη παρουσία στις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, θα μπορούσαν να αυξήσουν την παρουσία τους εκεί, καθοδηγώντας ένα μελλοντικό ψηφιακό RMB να κερδίσει μερίδιο αγοράς. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της παγκόσμιας θέσης του RMB και να γίνει μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την προβολή της κινεζικής οικονομικής και πολιτικής επιρροής στο εξωτερικό.
ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ
Προς το παρόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ανησυχούν λιγότερο για το τέλος της υπεροχής του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος και περισσότερο για την ικανότητα του ιδιωτικού τομέα να αναπτύσσει νέες χρηματοοικονομικές τεχνολογίες. Το ψηφιακό νόμισμα δεν είναι απλώς μια κινεζική ιδέα, ούτε είναι αποκλειστικά το πεδίο των κεντρικών τραπεζών -η χρηματοοικονομική καινοτομία σε ψηφιακά νομίσματα και οι πληρωμές μέσω κινητής τηλεφωνίας πραγματοποιούνται επίσης στον ιδιωτικό τομέα των ΗΠΑ.
Ταυτόχρονα, αυτές οι νέες τεχνολογίες περιέχουν εγγενείς κινδύνους. Χωρίς την διασφάλιση ισχυρού απορρήτου δεδομένων, η ευρεία υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών θα αποδειχθεί δύσκολη. Επιπλέον, αυτές οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και άλλες παράνομες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, όλα λογικά αίτια ανησυχίας.
Η Silicon Valley και η Wall Street έχουν από καιρό ηγηθεί στην πορεία για την δημιουργία χρηματοοικονομικών καινοτομιών, νέων ψηφιακών πλατφορμών για συναλλαγές και νέων μορφών χρημάτων. Εάν υλοποιηθούν οι καρποί αυτών των καινοτομιών, οι εταιρείες των ΗΠΑ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν το καλύτερο, ασφαλέστερο και πιο ασφαλές ψηφιακό νόμισμα στον κόσμο, με ισχυρούς ελέγχους κατά της παράνομης χρηματοδότησης. Τα προκύπτοντα κέρδη στην αποδοτικότητα και τη μείωση του κόστους συναλλαγών θα απέφεραν απτά οφέλη στους καταναλωτές.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, λοιπόν, πρέπει να επιτύχουν μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ του μετριασμού των κινδύνων αυτών των νέων τεχνολογιών και της υποστήριξης της ικανότητας των ιδιωτικών εταιρειών των ΗΠΑ να καινοτομούν. Ο κίνδυνος είναι ότι οι υπερβάλλοντος ζήλου ρυθμιστικές Αρχές των ΗΠΑ θα μπορούσαν να αυξήσουν τα αρχικά εμπόδια για τις αμερικανικές εταιρείες στο να εξυπηρετήσουν εκείνους που προτιμούν την ψηφιακή οικονομία από την συμβατική τραπεζική στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους μη τραπεζικούς καταναλωτές σε όλο τον κόσμο -περίπου δύο δισεκατομμύρια άτομα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων κατοικούν σε αναπτυσσόμενες χώρες με ασθενέστερες χρηματοοικονομικές αγορές και ασταθή νομίσματα.
Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΧΩΡΑ
Σίγουρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την Κίνα ως έναν τρομερό οικονομικό ανταγωνιστή. Όμως, όταν πρόκειται για την υπεροχή του δολαρίου, ο κύριος κίνδυνος δεν προέρχεται από το Πεκίνο αλλά από την ίδια την Ουάσιγκτον. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διατηρήσουν μια οικονομία που εμπνέει παγκόσμια αξιοπιστία και εμπιστοσύνη. Εάν δεν το κάνουν αυτό, με την πάροδο του χρόνου, θα θέσουν σε κίνδυνο την θέση του αμερικανικού δολαρίου.
Η θέση (status) του δολαρίου αποτελεί έναν αντιπρόσωπο για την θεμελιώδη ευρωστία του αμερικανικού πολιτικού και οικονομικού συστήματος. Για να προστατευθεί η θέση του δολαρίου, η οικονομία των ΗΠΑ πρέπει να παραμείνει πρότυπο επιτυχίας και άμιλλας. Αυτό, με την σειρά του, απαιτεί ένα πολιτικό σύστημα ικανό να εφαρμόζει πολιτικές που θα επιτρέψουν σε περισσότερους Αμερικανούς να ανθίσουν και να επιτύχουν οικονομική ευημερία. Απαιτεί επίσης ένα πολιτικό σύστημα ικανό να διατηρεί την δημοσιονομική υγεία της χώρας. Η ιστορία δεν γνωρίζει καμία χώρα που να παρέμεινε στην κορυφή χωρίς μακροπρόθεσμη δημοσιονομική σύνεση. Το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ πρέπει να ανταποκρίνεται στις σημερινές οικονομικές προκλήσεις.
Οι επιλογές οικονομικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών στο εξωτερικό έχουν επίσης μεγάλη σημασία επειδή επηρεάζουν την αξιοπιστία των ΗΠΑ και, σε μεγάλο βαθμό, καθορίζουν την ικανότητά τους να διαμορφώνουν παγκόσμια αποτελέσματα. Για να διατηρήσουν αυτήν την ηγεσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να υποστηρίξουν μια πρωτοβουλία για την προσαρμογή και την ενημέρωση των παγκόσμιων κανόνων και προτύπων που διέπουν το εμπόριο, τις επενδύσεις και τον ανταγωνισμό στην τεχνολογία, ώστε να αντικατοπτρίζουν τις πραγματικότητες του 21ου αιώνα.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει επίσης να προσέξει το ότι οι μονομερείς κυρώσεις -που καθίστανται δυνατές λόγω της υπεροχής του δολαρίου- δεν είναι δωρεάν. Η οπλοποίηση του δολαρίου με αυτόν τον τρόπο μπορεί να ενεργοποιήσει τόσο τους συμμάχους των ΗΠΑ όσο και τους εχθρούς τους για να αναπτύξουν εναλλακτικά αποθεματικά νομίσματα -και ίσως ακόμη και να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να το πράξουν. Γι' αυτό ακριβώς η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει να προωθήσει περαιτέρω το ευρώ στις διεθνείς συναλλαγές.
Με τον ίδιο τρόπο, το εάν το RMB γίνει μαζί με το δολάριο σημαντικό αποθεματικό νόμισμα θα καθοριστεί εξ ολοκλήρου από τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα θα αναδιαμορφώσει την δική της οικονομία. Αλλά εάν το Πεκίνο εφαρμόσει επιτυχώς τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, θα δημιουργήσει μια οικονομία που θα είναι πιο ελκυστική για την εξαγωγή αγαθών και υπηρεσιών των ΗΠΑ και θα καθιερώσει ένα πιο ισότιμο πεδίο ανταγωνισμού για τις αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα -αλλαγές που θα ωφελήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η αξία ενός εθνικού νομίσματος για τους κατόχους του είναι τελικά μια αντανάκλαση των οικονομικών και πολιτικών θεμελιωδών στοιχείων της χώρας. Το πώς θα αναδυθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες τα χρόνια μετά την κρίση της COVID-19 θα είναι ένα σημαντικό τεστ. Πρώτα απ' όλα, η χώρα πρέπει να προωθήσει μακροοικονομικές πολιτικές που να θέτουν σε βιώσιμο δρόμο την διαχείριση του εθνικού χρέους της και την τροχιά του διαρθρωτικού δημοσιονομικού ελλείμματός της, και δεν πρέπει να σπαταλά τα θεμελιώδη στοιχεία που έχουν διατηρήσει την οικονομική της ισχύ, όλα τους ριζωμένα σε ένα πνεύμα καινοτομίας και αποτελεσματικής διακυβέρνησης. Εάν η Ουάσινγκτον ακολουθήσει αυτή την πορεία, υπάρχει κάθε λόγος να έχουμε εμπιστοσύνη στο δολάριο.
http://foreignaffairs.gr/articles/72764/henry-m-paulson-jr/to-mellon-toy-dolarioy?page=show#
Στα τέλη Μαρτίου, οι παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές κατέρρευσαν εν μέσω του χάους της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Οι διεθνείς επενδυτές ζήτησαν αμέσως καταφύγιο στο αμερικανικό δολάριο, όπως είχαν κάνει κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008, και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έπρεπε να διαθέσει τεράστια ποσά δολαρίων στους παγκόσμιους ομολόγους της. Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η υπεροχή του δολαρίου δεν έχει μειωθεί.
Η διαρκής κυριαρχία του δολαρίου είναι αξιοσημείωτη -ειδικά δεδομένης της αύξησης των αναδυόμενων αγορών και της σχετικής πτώσης της οικονομίας των ΗΠΑ από σχεδόν το 40% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 1960 σε μόλις 25% σήμερα. Ωστόσο, το status του δολαρίου θα δοκιμαστεί από την ικανότητα της Ουάσινγκτον να αντέξει την καταιγίδα COVID-19 και να αναδυθεί με οικονομικές πολιτικές που θα επιτρέπουν στην χώρα, με την πάροδο του χρόνου, να διαχειρίζεται το εθνικό της χρέος και να περιορίζει το διαρθρωτικό δημοσιονομικό έλλειμμά της.
Κινεζικά τραπεζογραμμάτια σε μια αγορά στο Πεκίνο, τον Φεβρουάριο του 2014. Kim Kyung-Hoon / Reuters
Το ανάστημα του δολαρίου έχει σημασία. Ο ρόλος του δολαρίου ως το πρωτεύον παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα επιτρέπει στις Ηνωμένες Πολιτείες να πληρώνουν χαμηλότερα επιτόκια για δολαριακά περιουσιακά στοιχεία από όσο θα πλήρωνε αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Εξίσου σημαντικό, επιτρέπει στην χώρα να έχει μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα, μειώνει το ρίσκο της συναλλαγματικής ισοτιμίας, και καθιστά τις αμερικανικές χρηματοπιστωτικές αγορές πιο ρευστές. Τέλος, ευνοεί τις τράπεζες των ΗΠΑ λόγω της αυξημένης πρόσβασής τους στην δολαριακή χρηματοδότηση.
Το ότι το δολάριο έχει διατηρήσει αυτό το ανάστημα για πολύ καιρό είναι μια ιστορική ανωμαλία, ιδιαίτερα στο περιβάλλον μιας ανερχόμενης Κίνας. Το κινεζικό ρενμίνμπι (renminbi, RMB) έχει μακράν το μεγαλύτερο δυναμικό για να αναλάβει έναν ρόλο που αντιστοιχεί σε αυτόν του δολαρίου. Το οικονομικό μέγεθος της Κίνας, οι προοπτικές για τη μελλοντική ανάπτυξή της, η ενσωμάτωσή της στην παγκόσμια οικονομία, και οι επιταχυνόμενες προσπάθειες διεθνοποίησης του RMB ευνοούν όλα έναν διευρυμένο ρόλο για το κινεζικό νόμισμα. Αλλά μόνες τους, αυτές οι συνθήκες είναι ανεπαρκείς. Και οι πολυδιαφημισμένες επιτυχίες της Κίνας στον τομέα της fintech [της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας] -συμπεριλαμβανομένης της ταχείας ανάπτυξης συστημάτων πληρωμών μέσω κινητής τηλεφωνίας και του πρόσφατου πιλοτικού έργου από την Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας για την δοκιμή ενός ψηφιακού RMB -δεν θα το αλλάξουν αυτό. Ένα ψηφιακό νόμισμα που υποστηρίζεται από την κεντρική τράπεζα δεν μεταβάλλει την θεμελιώδη φύση του RMB.
Το Πεκίνο εξακολουθεί να έχει μεγάλα εμπόδια να ξεπεράσει προτού το RMB μπορέσει πραγματικά να αναδυθεί ως ένα βασικό παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Μεταξύ άλλων μετασχηματιστικών μέτρων, πρέπει να σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο στη μετάβαση σε μια καθοδηγούμενη από την αγορά οικονομία, να βελτιώσει την εταιρική διακυβέρνηση, και να αναπτύξει αποτελεσματικές, καλά ρυθμιζόμενες χρηματοπιστωτικές αγορές που να κερδίζουν τον σεβασμό των διεθνών επενδυτών, ώστε το Πεκίνο να μπορεί να εξαλείψει τους ελέγχους κεφαλαίων (capital controls) και να μετατρέψει το RMB σε ένα καθοριζόμενο από την αγορά νόμισμα.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη για το τι διακυβεύεται πραγματικά στον ανταγωνισμό με την Κίνα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να διατηρήσουν το προβάδισμά τους στην χρηματοοικονομική και τεχνολογική καινοτομία, αλλά δεν χρειάζεται να υπερβάλουν τον αντίκτυπο ενός κινεζικού ψηφιακού αποθεματικού νομίσματος επί του αμερικανικού δολαρίου. Πάνω απ' όλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διατηρήσουν τις συνθήκες που δημιούργησαν τα πρωτεία του δολαρίου εξ αρχής: Μια ζωηρή οικονομία που βασίζεται σε υγιείς μακροοικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές˙ ένα διαφανές, ανοιχτό πολιτικό σύστημα˙ και ηγεσία στο εξωτερικό σχετικά με την οικονομία, την πολιτική και την ασφάλεια. Εν ολίγοις, η διατήρηση της θέσης του δολαρίου δεν θα εξαρτηθεί από το τι συμβαίνει στην Κίνα. Αντίθετα, θα εξαρτηθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από την ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να προσαρμόσουν την μετα-COVID-19 οικονομία τους έτσι ώστε να παραμείνει πρότυπο επιτυχίας.
ΚΙΝΕΖΙΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ FINTECH
Πολλοί που επιστρέφουν από την Κίνα σχολιάζουν χωρίς ανάσα το πόσο «χωρίς μετρητά» (cashless) έχει γίνει η χώρα.
Από την αγορά σνακ στο γωνιακό κατάστημα έως την παροχή χρημάτων στους ζητιάνους, τα πάντα γίνονται τώρα μέσω smartphone και κωδικών QR (κωδικοί τετράγωνου σχήματος με δυνατότητα σάρωσης). Οι ουρές στα ATM είναι ένα πράγμα του παρελθόντος. Οι κινεζικές εταιρείες είναι όλο και πιο ανταγωνιστικές στην fintech και οι Κινέζοι καταναλωτές είναι οι μεγαλύτεροι χρήστες της.
Αυτά τα γεγονότα οδηγούν τακτικά τους ειδήμονες στην άποψη ότι η κυριαρχία της κινεζικής fintech θα μπορούσε σύντομα να θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια θέση του δολαρίου. Αυτό δεν αποτελεί σοβαρή ανησυχία -ούτε είναι σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υστερούν πραγματικά σε θέματα fintech. Η Κίνα δεν ήταν πρωτοπόρος της fintech αλλά μάλλον υιοθέτησε και κλιμάκωσε ταχέως την τεχνολογία. Οι κινεζικοί τεχνολογικοί γίγαντες Alibaba και Tencent πρωτοστάτησαν στην δημιουργία υπηρεσιών που καθιστούν τις ψηφιακές συναλλαγές πολύ πιο αποτελεσματικές, ενώ εκμεταλλεύονται μια μεγάλη αγορά μη τραπεζικών πελατών, ιδιαίτερα στην αγροτική Κίνα. Η αφομοίωση των υπηρεσιών τους ήταν εκπληκτική.
Το 2018, για παράδειγμα, ο όγκος των συναλλαγών πληρωμών μέσω κινητού στην Κίνα ανήλθε σε 41,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτή η επιτυχία ήταν δυνατή σε μεγάλο βαθμό επειδή η υπάρχουσα χρηματοοικονομική υποδομή της Κίνας ήταν απαρχαιωμένη και το κρατικό τραπεζικό της σύστημα ανεπαρκές. Εξίσου σημαντικό, οι πιστωτικές κάρτες δεν έπιασαν ποτέ στην Κίνα, οπότε όταν τα smartphones έγιναν φθηνά και διαδεδομένα, ήταν απολύτως λογικό να κάνουν ένα άλμα από μια οικονομία που βασιζόταν στα μετρητά απευθείας στο mobile banking.
Επιπλέον, παρά το πόσο έχει γίνει «χωρίς μετρητά» η Κίνα, πολλοί Αμερικανοί, θα πιέζονταν επίσης αρκετά για να θυμηθούν την τελευταία φορά που χρησιμοποίησαν μετρητά για οτιδήποτε άλλο εκτός από μια μικρή συναλλαγή. Μπορούν να μεταφέρουν χρήματα από έναν τραπεζικό λογαριασμό στον άλλο στιγμιαία και απρόσκοπτα. Οι υπηρεσίες πληρωμών μέσω κινητών συσκευών, όπως η Venmo και η Apple Pay λειτουργούν όπως και οι Alipay και WeChat. Όμως, σε γενικές γραμμές, οι Αμερικανοί εξακολουθούν να προτιμούν τις πιστωτικές κάρτες, επειδή η χρήση τους είναι εξίσου βολική με την χρήση ενός τηλεφώνου και η υπάρχουσα οικονομική υποδομή είναι ασφαλής, στιβαρή και αξιόπιστη.
Οι κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας αύξησαν την καινοτομία για να καλύψουν την ζήτηση των καταναλωτών και να αντισταθμίσουν την ανεπαρκή χρηματοοικονομική υποδομή της χώρας. Επιπλέον, έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν αυτές τις τεχνολογίες σε αναπτυσσόμενες αγορές, των οποίων οι εκκολαπτόμενες οικονομίες ενθάρρυναν την άμεση αποδοχή των smartphone και έτσι προσέφεραν μια τεράστια ευκαιρία στις κινεζικές εταιρείες να αποκτήσουν μερίδιο αγοράς.
Πελάτης σαρώνει έναν κωδικό QR με το WeChat για να πληρώσει σε μια αγορά στο Πεκίνο, τον Απρίλιο του 2020. Tingshu Wang / Reuters
ΜΟΡΦΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
Αν και η κινεζική κεντρική τράπεζα θα μπορούσε να κυκλοφορήσει ένα ψηφιακό νόμισμα ήδη από το τρέχον έτος, οι τίτλοι των ειδήσεων υπερβάλλουν για το πόσο μετασχηματιστικό θα είναι πραγματικά. Όσοι ανησυχούν ότι αυτή η εξέλιξη θα μπορούσε να προαναγγέλλει το τέλος της υπεροχής του αμερικανικού δολαρίου παρανοούν ότι ενώ η μορφή του χρήματος μπορεί να αλλάζει, η φύση του δεν αλλάζει.
Ένα ψηφιακό RMB θα εξακολουθεί να είναι ένα κινεζικό RMB. Κανείς δεν ανακαλύπτει ξανά το χρήμα. Το διακριτικό που θα χρησιμοποιείται για συναλλαγές μπορεί να είναι διαφορετικό, αλλά οι προοπτικές της Κίνας για το καθεστώς αποθεματικού νομίσματος εξαρτώνται από το ίδιο σύνολο παραγόντων που ισχύουν για τον εκδότη αυτού του νομίσματος. Και παρόλο που η κινεζική κυβέρνηση έχει προωθήσει την χρήση του RMB για τον διακανονισμό των εμπορικών συναλλαγών στο πλαίσιο μιας προσπάθειας διεθνοποίησης του νομίσματος, το πετρέλαιο και άλλα σημαντικά εμπορεύματα εξακολουθούν να τιμολογούνται σε δολάρια ΗΠΑ.
Το προνόμιο που αποδόθηκε στο αμερικανικό δολάριο καθώς το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα δεν ήταν προκαθορισμένο. Η υπεροχή του δολαρίου προέκυψε μόνο μέσω ενός συνδυασμού ιστορικών συμβάντων, γεωπολιτικών συνθηκών μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, πολιτικών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, και του τεράστιου μεγέθους και του δυναμισμού της οικονομίας των ΗΠΑ. Σήμερα, το «φυσικό μονοπώλιο» του αμερικανικού δολαρίου μπορεί να φαίνεται σαν αναπόσπαστο τμήμα του διεθνούς συστήματος, αλλά κατά την διάρκεια του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα, το δολάριο ΗΠΑ και η λίρα Αγγλίας ήταν ουσιαστικά ευθέως ανταγωνιστικά ως αποθεματικά νομίσματα.
Με την πάροδο του χρόνου, το διεθνές νομισματικό σύστημα πιθανότατα θα δώσει και πάλι σχετικά ίσο βάρος σε δύο ή περισσότερα παγκόσμια αποθεματικά νομίσματα. Το RMB είναι ένας κύριος υποψήφιος, καθώς είναι ήδη ένα αποθεματικό νόμισμα μαζί με το γιεν, το ευρώ και την βρετανική λίρα. Και εκτός από μια μεγάλη καταστροφή, η κινεζική οικονομία πρόκειται να γίνει η μεγαλύτερη στον κόσμο στο προβλέψιμο μέλλον. Θα είναι επίσης η πρώτη μεγάλη οικονομία που θα ανακάμψει από την κρίση COVID-19.
Ωστόσο, το ότι το RMB μπορεί να είναι μαζί με το δολάριο ΗΠΑ ως ένα βασικό αποθεματικό νόμισμα δεν αποτελεί προκαθορισμένο αποτέλεσμα. Για να επιτύχει ένα τέτοιο καθεστώς, η Κίνα θα πρέπει να μεταρρυθμίσει την οικονομία της και να αναπτύξει τις κεφαλαιαγορές της με τρόπους που είναι δύσκολοι και συνεπάγονται περίπλοκες εγχώριες πολιτικές εκτιμήσεις. Πρόσφατες κινεζικές φιλοδοξίες που απαιτούσαν παρόμοιες μεταβολές -όπως η καθιέρωση της Σαγκάης ως πλήρους παγκόσμιου χρηματοοικονομικού κόμβου έως το 2020- έχουν αναβληθεί έως τώρα: Ένας χρηματοοικονομικός κόμβος απλά δεν είναι βιώσιμος όταν υπάρχουν capital controls και το νόμισμα δεν καθορίζεται από την αγορά. Το ίδιο ισχύει και για τις προοπτικές του RMB ως σημαντικό αποθεματικό νόμισμα.
Αν και ένα ψηφιακό νόμισμα που υποστηρίζεται από το Πεκίνο είναι απίθανο να υπονομεύσει την υπεροχή του δολαρίου, θα μπορούσε σίγουρα να διευκολύνει τις προσπάθειες της Κίνας να διεθνοποιήσει το RMB. Σε χώρες με ασταθή νομίσματα, όπως η Βενεζουέλα, ένα ψηφιακό RMB είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση για το τοπικό νόμισμα. Κινεζικές εταιρείες, όπως η Tencent, οι οποίες έχουν ήδη μεγάλη παρουσία στις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, θα μπορούσαν να αυξήσουν την παρουσία τους εκεί, καθοδηγώντας ένα μελλοντικό ψηφιακό RMB να κερδίσει μερίδιο αγοράς. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της παγκόσμιας θέσης του RMB και να γίνει μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την προβολή της κινεζικής οικονομικής και πολιτικής επιρροής στο εξωτερικό.
ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ
Προς το παρόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ανησυχούν λιγότερο για το τέλος της υπεροχής του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος και περισσότερο για την ικανότητα του ιδιωτικού τομέα να αναπτύσσει νέες χρηματοοικονομικές τεχνολογίες. Το ψηφιακό νόμισμα δεν είναι απλώς μια κινεζική ιδέα, ούτε είναι αποκλειστικά το πεδίο των κεντρικών τραπεζών -η χρηματοοικονομική καινοτομία σε ψηφιακά νομίσματα και οι πληρωμές μέσω κινητής τηλεφωνίας πραγματοποιούνται επίσης στον ιδιωτικό τομέα των ΗΠΑ.
Ταυτόχρονα, αυτές οι νέες τεχνολογίες περιέχουν εγγενείς κινδύνους. Χωρίς την διασφάλιση ισχυρού απορρήτου δεδομένων, η ευρεία υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών θα αποδειχθεί δύσκολη. Επιπλέον, αυτές οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και άλλες παράνομες χρηματοοικονομικές δραστηριότητες, όλα λογικά αίτια ανησυχίας.
Η Silicon Valley και η Wall Street έχουν από καιρό ηγηθεί στην πορεία για την δημιουργία χρηματοοικονομικών καινοτομιών, νέων ψηφιακών πλατφορμών για συναλλαγές και νέων μορφών χρημάτων. Εάν υλοποιηθούν οι καρποί αυτών των καινοτομιών, οι εταιρείες των ΗΠΑ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν το καλύτερο, ασφαλέστερο και πιο ασφαλές ψηφιακό νόμισμα στον κόσμο, με ισχυρούς ελέγχους κατά της παράνομης χρηματοδότησης. Τα προκύπτοντα κέρδη στην αποδοτικότητα και τη μείωση του κόστους συναλλαγών θα απέφεραν απτά οφέλη στους καταναλωτές.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, λοιπόν, πρέπει να επιτύχουν μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ του μετριασμού των κινδύνων αυτών των νέων τεχνολογιών και της υποστήριξης της ικανότητας των ιδιωτικών εταιρειών των ΗΠΑ να καινοτομούν. Ο κίνδυνος είναι ότι οι υπερβάλλοντος ζήλου ρυθμιστικές Αρχές των ΗΠΑ θα μπορούσαν να αυξήσουν τα αρχικά εμπόδια για τις αμερικανικές εταιρείες στο να εξυπηρετήσουν εκείνους που προτιμούν την ψηφιακή οικονομία από την συμβατική τραπεζική στις Ηνωμένες Πολιτείες και τους μη τραπεζικούς καταναλωτές σε όλο τον κόσμο -περίπου δύο δισεκατομμύρια άτομα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων κατοικούν σε αναπτυσσόμενες χώρες με ασθενέστερες χρηματοοικονομικές αγορές και ασταθή νομίσματα.
Η ΥΠΕΡΟΧΗ ΤΟΥ ΔΟΛΑΡΙΟΥ ΞΕΚΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΧΩΡΑ
Σίγουρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την Κίνα ως έναν τρομερό οικονομικό ανταγωνιστή. Όμως, όταν πρόκειται για την υπεροχή του δολαρίου, ο κύριος κίνδυνος δεν προέρχεται από το Πεκίνο αλλά από την ίδια την Ουάσιγκτον. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διατηρήσουν μια οικονομία που εμπνέει παγκόσμια αξιοπιστία και εμπιστοσύνη. Εάν δεν το κάνουν αυτό, με την πάροδο του χρόνου, θα θέσουν σε κίνδυνο την θέση του αμερικανικού δολαρίου.
Η θέση (status) του δολαρίου αποτελεί έναν αντιπρόσωπο για την θεμελιώδη ευρωστία του αμερικανικού πολιτικού και οικονομικού συστήματος. Για να προστατευθεί η θέση του δολαρίου, η οικονομία των ΗΠΑ πρέπει να παραμείνει πρότυπο επιτυχίας και άμιλλας. Αυτό, με την σειρά του, απαιτεί ένα πολιτικό σύστημα ικανό να εφαρμόζει πολιτικές που θα επιτρέψουν σε περισσότερους Αμερικανούς να ανθίσουν και να επιτύχουν οικονομική ευημερία. Απαιτεί επίσης ένα πολιτικό σύστημα ικανό να διατηρεί την δημοσιονομική υγεία της χώρας. Η ιστορία δεν γνωρίζει καμία χώρα που να παρέμεινε στην κορυφή χωρίς μακροπρόθεσμη δημοσιονομική σύνεση. Το πολιτικό σύστημα των ΗΠΑ πρέπει να ανταποκρίνεται στις σημερινές οικονομικές προκλήσεις.
Οι επιλογές οικονομικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών στο εξωτερικό έχουν επίσης μεγάλη σημασία επειδή επηρεάζουν την αξιοπιστία των ΗΠΑ και, σε μεγάλο βαθμό, καθορίζουν την ικανότητά τους να διαμορφώνουν παγκόσμια αποτελέσματα. Για να διατηρήσουν αυτήν την ηγεσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να υποστηρίξουν μια πρωτοβουλία για την προσαρμογή και την ενημέρωση των παγκόσμιων κανόνων και προτύπων που διέπουν το εμπόριο, τις επενδύσεις και τον ανταγωνισμό στην τεχνολογία, ώστε να αντικατοπτρίζουν τις πραγματικότητες του 21ου αιώνα.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει επίσης να προσέξει το ότι οι μονομερείς κυρώσεις -που καθίστανται δυνατές λόγω της υπεροχής του δολαρίου- δεν είναι δωρεάν. Η οπλοποίηση του δολαρίου με αυτόν τον τρόπο μπορεί να ενεργοποιήσει τόσο τους συμμάχους των ΗΠΑ όσο και τους εχθρούς τους για να αναπτύξουν εναλλακτικά αποθεματικά νομίσματα -και ίσως ακόμη και να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να το πράξουν. Γι' αυτό ακριβώς η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει να προωθήσει περαιτέρω το ευρώ στις διεθνείς συναλλαγές.
Με τον ίδιο τρόπο, το εάν το RMB γίνει μαζί με το δολάριο σημαντικό αποθεματικό νόμισμα θα καθοριστεί εξ ολοκλήρου από τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα θα αναδιαμορφώσει την δική της οικονομία. Αλλά εάν το Πεκίνο εφαρμόσει επιτυχώς τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, θα δημιουργήσει μια οικονομία που θα είναι πιο ελκυστική για την εξαγωγή αγαθών και υπηρεσιών των ΗΠΑ και θα καθιερώσει ένα πιο ισότιμο πεδίο ανταγωνισμού για τις αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα -αλλαγές που θα ωφελήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η αξία ενός εθνικού νομίσματος για τους κατόχους του είναι τελικά μια αντανάκλαση των οικονομικών και πολιτικών θεμελιωδών στοιχείων της χώρας. Το πώς θα αναδυθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες τα χρόνια μετά την κρίση της COVID-19 θα είναι ένα σημαντικό τεστ. Πρώτα απ' όλα, η χώρα πρέπει να προωθήσει μακροοικονομικές πολιτικές που να θέτουν σε βιώσιμο δρόμο την διαχείριση του εθνικού χρέους της και την τροχιά του διαρθρωτικού δημοσιονομικού ελλείμματός της, και δεν πρέπει να σπαταλά τα θεμελιώδη στοιχεία που έχουν διατηρήσει την οικονομική της ισχύ, όλα τους ριζωμένα σε ένα πνεύμα καινοτομίας και αποτελεσματικής διακυβέρνησης. Εάν η Ουάσινγκτον ακολουθήσει αυτή την πορεία, υπάρχει κάθε λόγος να έχουμε εμπιστοσύνη στο δολάριο.
http://foreignaffairs.gr/articles/72764/henry-m-paulson-jr/to-mellon-toy-dolarioy?page=show#