Η Κίνα πήρε την εξουσία στον ΟΗΕ… πως οργανώθηκε το “πραξικόπημα”
Η παρέμβαση δημιούργησε πολύ θόρυβο. Στις 29 Ιανουαρίου, καθώς ο κόσμος άρχισε να συνειδητοποιεί το μέγεθος της επιδημίας του κορονοϊού, ο διευθυντής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) είπε ότι «η Κίνα αξίζει την ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό μας». Επιστρέφοντας από το Πεκίνο, ο Tedros Adhanom Ghebreyesus, ειδικός για τις μολυσματικές ασθένειες, χαιρετίζει τα «πολύ σοβαρά μέτρα» που έλαβαν οι κινεζικές αρχές, οι οποίες είχαν αποφασίσει τις πρώτες καραντίνες μόλις έξι ημέρες νωρίτερα.
“Δεν μπορούμε να ζητήσουμε περισσότερα”, δήλωσε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Αιθιοπίας, ο οποίος εξελέγη επικεφαλής της οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών το 2017 με την υποστήριξη του Πεκίνου. “Η Κίνα εντόπισε το παθογόνο ιό σε χρόνο ρεκόρ και αμέσως τον γνωστοποίησε”, είπε για τον ιό, ο οποίος εμφανίστηκε επίσημα στην πόλη Wuhan στις 8 Δεκεμβρίου 2019 αλλά στην πραγματικότητα εμφανίστηκε στις 17 Νοεμβρίου. Ο αξιωματούχος του ΟΗΕ θέλει να είναι καθησυχαστικός: «Εκτός της Κίνας, υπάρχουν μόνο 68 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις σε 15 χώρες δηλαδή 1% του συνόλου, και δεν υπάρχουν θάνατοι. Πέντε ημέρες νωρίτερα, τρεις πρώτες περιπτώσεις είχαν ήδη εντοπιστεί στη Γαλλία.
Επίσημη ρητορική. “Ο πρόεδρος της ΠΟΥ ήταν εξαρχής ευνοϊκός για την Κίνα σε αυτήν την κρίση”, δήλωσε ο François Godement, σύμβουλος για θέματα Ασίας στο Ινστιτούτο Montaigne στο Παρίσι. “Σε αντίθεση με άλλες χώρες, δεν έκανε καμία κριτική για το Πεκίνο.Δεν αμφισβήτησε τα στοιχεία της Κίνας ούτε στιγμή, και ορισμένες από τις δηλώσεις τους είναι σαφώς απαράδεκτες. Στις 14 Ιανουαρίου, υποστηρίζοντας την επίσημη κινεζική ρητορική παρά τον πολλαπλασιασμό των περιπτώσεων, ο ΠΟΥ υποστηρίζει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις μόλυνσης από τον Covid-19 μεταξύ ανθρώπων.
Θα χρειαστεί να περιμένουμε έως τις 11 Μαρτίου για να κηρύξει ο πρόεδρός του κατάσταση παγκόσμιας πανδημίας. “Η Κίνα προφανώς άσκησε πίεση στον ΠΟΥ να μην προβεί σε δήλωση που αντιβαίνει στα συμφέροντά της, ενώ πολλοί από τους εμπειρογνώμονες του οργανισμού προειδοποιούσαν ότι η πραγματικότητα ήταν διαφορετική από τα επίσημα στοιχεία”, δήλωσε δυτικός διπλωμάτης. που παρακολουθεί προσεκτικά το θέμα. “Το πρόβλημα, εξηγεί ο François Godement, είναι ότι ορισμένα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, έχουν καταφύγει πίσω από αυτά τα δελτία τύπου του ΠΟΥ για να καθυστερήσουν τη λήψη δημόσιων μέτρων κατά του κοροναϊού. ”
Εξειδικευμένοι οργανισμοί: Η προκατάληψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας υπέρ του Πεκίνου είναι απλώς το τελευταίο δείγμα της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας στον ΟΗΕ. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (Onudi), η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) και ο Οργανισμός Αεροπορίας Πολιτική οργάνωση (ICAO), τουλάχιστον τέσσερις εξειδικευμένοι οργανισμοί του ΟΗΕ από τους δεκαπέντε έχουν έναν Κινέζικο υπήκοο ως επικεφαλής, τρεις φορές περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο.
“Η Κίνα παίρνει την εξουσία στον ΟΗΕ”, προειδοποιεί ένας ανώτερος Γάλλος διπλωμάτης. “Αυτή η τάση είναι πολύ ισχυρότερη ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες του Ντόναλντ Τραμπ αποσύρονται από τον ΟΗΕ.” Το lobbying της Κίνας στα Ηνωμένα Έθνη είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό, καθώς έρχεται σε αντίθεση με την προηγούμενη συμπεριφορά της.
“Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι Κινέζοι δεν ήταν πολύ ορατοί στα Ηνωμένα Έθνη” , θυμάται ο πρώην Γάλλος διπλωμάτης Michel Duclos , ο οποίος ήταν στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Γαλλίας στη Νέα Υόρκη. . “Στο Συμβούλιο Ασφαλείας υιοθετούσε πάντα τις θέσεις της Ρωσίας και άρχισε να κάνει πιό έντονη την παρουσία της όταν ένοιωσε να απειλούνται τα συμφέροντά της, στο Θιβέτ και την Ταϊβάν. Σταδιακά συνειδητοποίησε ότι μπορούσε να επενδύσει σε ορισμένες βασικές θέσεις. ”
Αναπάντεχες επιλογές προσώπων. Τον Ιούνιο του 2019 εκλέγεται επικεφαλής του οργανισμού τροφίμων και γεωργίας ο κινέζος υποψήφιος Qu Dongyu. Νικητής από τον πρώτο γύρο με 108 ψήφους από το 191, ο Κινέζος Υφυπουργός Γεωργίας βρίσκεται μπροστά από τη Γαλλίδα Catherine Geslain-Lanéelle (71 ψήφοι), υποψήφια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τον Γεωργιανό Davit Kirvalidze (12 ψήφοι) που υποστηρίζονταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
“Όλοι γνωρίζουν πώς δραστηριοποιήθηκαν οι Κινέζοι για να εκλέξουν τον άνθρωπο τους ενώ ήταν λιγότερο ικανός από την Γαλλίδα υποψήφιο σε όλα τα επίπεδα”, καταγγέλλει ο Jean-Maurice Ripert, Γάλλος πρέσβης στην Κίνα μέχρι το καλοκαίρι του 2019. “Τους κόστισε πάρα πολύ περισσότερο από ό,τι στη Γαλλία. ”
Τέσσερις μήνες νωρίτερα, το Πεκίνο δεν είχε διστάσει να ακυρώσει 78 εκατομμύρια δολάρια από το χρέος του Καμερούν για να εξασφαλίσει την απόσυρση του υποψηφίου του Médi Moungui. “Αντί να ασκεί την επιρροή του στα κεντρικά γραφεία του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, το Πεκίνο ασκεί άμεση πίεση στις αφρικανικές πρωτεύουσες, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες”, δήλωσε ο Ρίτσαρντ Γκόουαν, υπεύθυνος για θέματα ΟΗΕ της ΜΚΟ International Crisis Group .
Συνολικά, η Κίνα λέγεται ότι ξόδεψε περισσότερα από 200 εκατομμύρια ευρώ στην εκστρατεία της για το FAO. Tα 237.417 γαλλικά ευρώ ήταν ψίχουλα “Δεν αρκεί η ακύρωση κρατικών χρεών και η αγορά ψήφων για την απόκτηση νομιμότητας στον ΟΗΕ”, αποφαίνεται δυτικός διπλωμάτης. Αυτό πρέπει να συνοδεύεται από ιδέες, ένα όραμα και έργα.
Το νέο «σχέδιο» της Κίνας για τον ΟΗΕ δεν είναι μυστικό. Ο Πρόεδρος Xi Jinping το εξέθεσε τον Σεπτέμβριο του 2015, όταν μίλησε για πρώτη φορά στο βήμα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Στη συνέχεια, έκανε μια ωδή στον πολυμερικό (multilateral) κόσμο και ανακοίνωσε μια σημαντική ενίσχυση της δράσης της χώρας του στον οργανισμό.
Ζητώντας ένα νέο μοντέλο διεθνών σχέσεων με επίκεντρο το «win-win» προκειμένου να δημιουργήσει μια «κοινότητα πεπρωμένου για την ανθρωπότητα» – έννοιες που είναι αγαπητές στο Πεκίνο -, ο γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος ανακοινώνει την αποστολή 8.000 Κινέζων ειρηνευτών με τις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ. Η δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά στον ΟΗΕ όσον αφορά την «υποχρεωτική» χρηματοδότηση (12% του προϋπολογισμού, σε σύγκριση με το 22% για τις Ηνωμένες Πολιτείες), η Κίνα αυξάνει σημαντικά την «εθελοντική» χρηματοδότησή της.
Το 2015, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ διέθεσε ένα ταμείο ειρήνης και ανάπτυξης, το οποίο προικίστηκε από το Πεκίνο με 2 δισεκατομμύρια δολάρια για δέκα χρόνια. “Αυτό το ταμείο επιτρέπει στην Κίνα να αποκτήσει καλή εικόνα όσο και κάποια επιρροή στη δράση του Antonio Guterres, επισημαίνει ο δυτικός διπλωμάτης. Στην πραγματικότητα, το Πεκίνο θέλει να επηρεάσει το σύστημα του ΟΗΕ από μέσα για να το προσανατολίσει σύμφωνα με τα δικά του συμφέροντα. “Η κινεζική εκδοχή του πολυμερισμού (multilateral) αποσκοπεί κυρίως στην εδραίωση της κυριαρχίας της Κίνας […]
Κινέζοι αξιωματούχοι επενδύουν σε οποιαδήποτε υποεπιτροπή, προσπαθούν να επηρεάσουν οποιοδήποτε κείμενο, για να ενσωματώσουν ιδέες του κόμματος. “Η Κίνα πλημμυρίζει συστηματικά τα κείμενα των Ηνωμένων Εθνών με τα concept του κόμματος για να επιβραδύνει ή να αποτρέψει οποιαδήποτε πρωτοβουλία αντίθετη προς τα συμφέροντα ή τα δόγματα της”, εξηγεί ο François Godement.
Οι έννοιες του «win-win» και της «κοινότητας του πεπρωμένου για την ανθρωπότητα» βρίσκονται έτσι σε ψηφίσματα για το Αφγανιστάν, τον αφοπλισμό στο διάστημα και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της Αφρικής. “Τα συνθήματα δεν είναι παρά επένδυση που έρχεται σε αντίθεση με την πραγματική κινεζική πρακτική“. Στην πραγματικότητα, το Πεκίνο ασχολείται διμερώς με κάθε χώρα και έτσι δημιουργεί μια ισορροπία ισχύος. Σε κάθε περίπτωση, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η Κίνα χειρίστηκε το ζήτημα της αποστολής μασκών για προστασία έναντι του Covid-19 στην Ευρώπη.
Μπλοκαρίσματα. Στα Ηνωμένα Έθνη, το Πεκίνο χρησιμοποιεί και καταχράται τη δύναμη αποκλεισμού του, πολύ πέρα από το δικαίωμα αρνησικυρίας [σ.σ. DP: βέτο / veto]. Κατά την τελευταία δεκαετία, έχει σχηματίσει, περισσότερο από οποιοδήποτε κράτος στον κόσμο, συνασπισμούς χωρών με στόχο την εξουδετέρωση των κειμένων που την απογοητεύουν.
Αντιτιθέμενη, για παράδειγμα, σε οποιοδήποτε σχέδιο διεύρυνσης του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο θα μπορούσε να ωφελήσει τον Ιάπωνα αντίπαλό της, η Κίνα δεν δίστασε να απειλήσει την Τζαμάικα, της οποίας ο εκπρόσωπος Courtenay Rattray εργάστηκε το 2015 για τη μεταρρύθμιση του θεσμού.
“Οι Κινέζοι πήγαν κατευθείαν στο Κίνγκστον και απείλησαν τις αρχές με οικονομικές κυρώσεις εάν δεν υποχωρήσουν”, δήλωσε ο Richard Gowan της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων. Πολλοί διπλωμάτες του ΟΗΕ θεωρούν αυτές τις μεθόδους πολύ βάναυσες. Βεβαίως, όλες οι χώρες του ΟΗΕ γνωρίζουν πώς να είναι δύσκολο να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους. Αλλά οι Ευρωπαίοι, ειδικότερα, πιστεύουν ότι η Κίνα έχει γίνει πολύ δυνατή, πολύ γρήγορα.”
Σε ένα πολύ συγκεκριμένο τομέα εστιάζει την προσοχή του το Πεκίνο: τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ενώ έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στις ειρηνευτικές δυνάμεις, εκ των οποίων είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος συνεισφέρων (15% του προϋπολογισμού), η Κίνα εργάζεται για την εξάλειψη όλων των θέσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα εκεί.
“Η Κίνα πιστεύει ότι το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι μια δυτική αξία που δεν την αφορά, αναλύει ο Jean-Maurice Ripert. Το Πεκίνο, το οποίο στο παρελθόν είχε ενεργήσει με πιο ήρεμο τρόπο, σήμερα καταγγέλλει ανοιχτά τις θεμελιώδεις ελευθερίες που έχει δεσμευτεί ωστόσο να σεβαστεί. Στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, οι πρακτικές της Κίνας είναι εντυπωσιακές.
Του Armin Arefi
ΠΗΓΗ: Le Point
(Απόσπασμα από το μακροσκελές άρθρο στο γαλλικό περιοδικό στις 11/4/20)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ
ΠΗΓΗ: Le Point
(Απόσπασμα από το μακροσκελές άρθρο στο γαλλικό περιοδικό στις 11/4/20)
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΠΕΤΡΑΚΗΣ