Covid-19: Ποιος θα τολμήσει να ζητήσει λογαριασμό από την Κίνα;

των Marie Holzman, Vincent Brossel και Alain Bouc*

Κινέζος φοιτητής αποτίει φόρο τιμής στο οφθαλμίατρο Li Wenliang, «μάρτυρα του κορωνοϊού». Λίγο πριν πεθάνει συνελήφθη, εν μέσω της πανδημίας, από το κινέζικο καθεστώς. Westwood (États-Unis), 15 février 2020 MARK RALSTON/AFP

Ανεξάρτητες – με το σταγονόμετρο- πληροφορίες αρχίζουν να βγαίνουν από την Κίνα σχετικά με το πραγματικό ανθρώπινο φόρο του Covid-19. Είναι τρομακτικό. Ενας περίφημος κινεζικός ιστότοπος, ο Ψύχραιμη ματιά στην οικονομία αναφέρει τουλάχιστο 59.000 νεκρούς μόνο στην πόλη του Wuhan, και περισσότερους από 97.000 σε ολόκληρη την Κίνα. Για να παρακάμψουν τη λογοκρισία, οι πολίτες του Wuhan τήρησαν εκτάκτως την παράδοση των τεφροδόχων πριν από την Ημέρα των Νεκρών, στις 5 Απριλίου. Από τις 23 Μαρτίου, τα κρεματόρια του Wuhan παρ έδιναν κατά μέσο όρο 3.500 τεφροδόχους ημερησίως στις οικογένειες των θυμάτων. 

Περισσότερες από τον επίσημο αριθμό των 3.400 νεκρών… Τα στοιχεία αυτά αρχίζουν να κυκλοφορούν στα ασιατικά μέσα ενημέρωσης. Ποιος να πιστέψει ότι η Κίνα απαλλάχτηκε τελικά από έναν ιό που προκάλεσε “μόνο” το θάνατο 3.200 ανθρώπων στη πιο πυκνοκατοικημένη χώρα του πλανήτη; Ο αριθμός των μολυνθέντων ατόμων στην Κίνα υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο.

Ωστόσο, ο ΠΟΥ και η διεθνής κοινότητα δέχονται ευγενικά τους επίσημους κινεζικούς αριθμούς που μεταδίδονται από όλα τα μέσα ενημέρωσης. Το κινεζικό καθεστώς πέτυχε και πάλι να επιβάλει ένα κρατικό ψέμα; Ένα ψέμα που έχει δραματικές επιπτώσεις, καθώς εξηγεί εν μέρει την έλλειψη αντίδρασης των ευρωπαϊκών χωρών κατά την έναρξη της κρίσης.

Ο Πρόεδρος Xi Jinping έχει επομένως τεράστια ευθύνη για την πανδημία που πλήττει τον κόσμο. Προτίμησε να προστατεύσει τα συμφέροντά του και όχι την υγεία εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Εκτός από το ψέμα, το κινεζικό καθεστώς προσπαθεί να θέσει υπό αμφισβήτηση την προέλευση του ιού. Ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Ζαό Λιγιάν δήλωσε ότι ο αμερικανικός στρατός έφερε τον ιό στο Βουχάν. Λίγο πριν, οι Κινέζοι αξιωματούχοι μίλησαν για έναν “ιαπωνικό ιό”.

Αυτή η πανδημία έρχεται πράγματι σε μια σημαντική στιγμή για το ΚΚΚ. Ο Xi Jinping ξεκίνησε εκστρατείες προπαγάνδας και καταστολής πρωτόγνωρες 25 χρόνια τώρα, με τον μαζικό περιορισμό των Ουιγούρων και των αντιφρονούντων. Αλλά αντιμετωπίζει επίσης πολλαπλές κρίσεις, όπως οι διαμαρτυρίες στο Χονγκ Κονγκ, η επανεκλογή στην Ταϊβάν μιας προέδρου που αντιστέκεται στην πίεση του ΚΚΚ ή μια οικονομική επιβράδυνση.

Η πανδημία είναι για τον Xi Jinping και τον μηχανισμό του ΚΚΚ ευκαιρία επαναλειτουργίας του μηχανισμού ελέγχου και καταστολής της αμφισβήτησης. Εμφανιζόμενος από την προπαγάνδα ως ο νικηφόρος ανώτατος διοικητής του “πολέμου του λαού” κατά του κορωνοϊού, ο Xi Jinping επανακτά τον έλεγχο μετά από μια κρίση που βύθισε την Κίνα στην αμφιβολία. Και ο τύπος κλήθηκε να γιορτάσει τον ηρωισμό των σωτήρων και όχι τον πόνο του λαού ή την αμέλεια της διοίκησης. Η κατασκευή ενός νοσοκομείου σε δέκα ημέρες αποτέλεσε έτσι ένα αποτελεσματικό πυροτέχνημα για την κάλυψη των ελλείψεων του συστήματος υγείας.

Αυτό ακριβώς υποστηρίζει ο Ren Zhiqiang, επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται στην πλατφόρμα Weibo. Ο Ren Zhiqiang έγραψε: “Χωρίς μέσα ενημέρωσης που εκπροσωπούν τα συμφέροντα του λαού και δημοσιοποιούν αποδεδειγμένα γεγονότα, η ζωή των ανθρώπων θα καταστραφεί από τον ιό και τη νόσο αυτού του καθεστώτος” και είχε τολμήσει να αποκαλέσει τον Xi Jinping “κλόουν” τη διαχείριση της κρίσης του κορωνοϊού. Εξαφανίστηκε από τις 12 Μαρτίου, πιθανώς στα χέρια της κρατικής ασφάλειας. Όπως και ο ίδιος, δεκάδες ακτιβιστές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δημοσιογράφοι και δικηγόροι έχουν ενοχληθεί, συλληφθεί ή κρατηθεί σε απομόνωση από την έναρξη της πανδημίας. Ο δικηγόρος Chen Qiushi και ένας επιχειρηματίας ο Fang Bin συνελήφθησαν για συλλογή πληροφοριών στο Wuhan. Στην Καντώνα, ο δημοκρατικός δικηγόρος Xu Zhiyong και η σύντροφός του κρατήθηκαν επειδή επέκριναν τη διαχείριση της κρίσης. Σύμφωνα με το κινέζικο δίκτυο Υπερασπιστές ανθρώπινων δικαιωμάτων, στα τέλη Ιανουαρίου έγιναν σχεδόν 300 συλλήψεις για “διάδοση φημών“.

Μυστική έκθεση

Ομοίως, τα άρθρα, τα βίντεο και τα σχόλια για τις πρώτες περιπτώσεις ασθενών με Covid-19 έχουν λογοκριθεί. Μια εσωτερική έκθεση της κινεζικής κυβέρνησης, που δημοσιεύθηκε στον Τύπο του Χονγκ Κονγκ, επιβεβαιώνει τη βούληση των κινεζικών αρχών να κρύψουν την αλήθεια με τίμημα την υγεία του πληθυσμού. Οι πρώτοι γιατροί του Wuhan που χτύπησαν καμπανάκι τον Δεκέμβριο κλήθηκαν, επιπλήθηκαν από τους προϊστάμενους ή τους αξιωματούχους της πόλης. Τα νοσοκομεία τροποποίησαν τις ιατρικές γνωματεύσεις για τους πρώτους ασθενείς, αφαιρώντας όλα τα ίχνη της ιογενούς πνευμονίας. Πράγματι, το Κ.Κ. του Χουμπέι προετοιμαζόταν για μια κοινοβουλευτική συνεδρίαση και το κινεζικό νέο έτος πλησίαζε γρήγορα. Τα συμφέροντα του κόμματος πάνω από όλα …

Παρά τα στοιχεία, οι Κινέζοι αξιωματούχοι αρνούνταν μέχρι τις 20 Ιανουαρίου ότι ο κορωνοϊός προσβάλλει τους ανθρώπους. Η ίδια έκθεση δείχνει ότι οι αρχές συνειδητοποίησαν τη σοβαρότητα της κατάστασης, αλλά ότι δεν ενήργησαν με διαφάνεια, χωρίς να ενημερώνουν τον πληθυσμό. Μόλις στις 23 Ιανουαρίου η Wuhan μπήκε σε καραντίνα.

Η αμέλεια και η άρνηση των αρχών μεταφράζεται σε καθυστέρηση τουλάχιστο ενός μήνα στην αντιμετώπιση της εξάπλωσης του ιού από μια αγορά στο Wuhan. Χιλιάδες άνθρωποι είχαν ήδη μολυνθεί. Ο επικεφαλής του αγώνα κατά του κορωνοϊού, Zhong Nanshan, αναγνώρισε ότι ο αριθμός των ασθενών θα μπορούσε να μειωθεί μαζικά εάν οι αρχές είχαν ενεργήσει γρηγορότερα.

Αυτή η κρίση επιβεβαιώνει ότι οι πληροφορίες για την υγεία ελέγχονται στενά και ότι η Κίνα δεν δέχεται ξένα βλέμματα όταν βρίσκεται σε αδύναμη κατάσταση. Μια δεκάδα ξένων δημοσιογράφων, συμπεριλαμβανομένων των New York Times και της Washington Post, στερήθηκαν το δικαίωμά τους να εργάζονται από τον Φεβρουάριο και ιστοσελίδες ξένων μέσων ενημέρωσης ή πλατφόρμες όπως το Twitter εμποδίζονται στην Κίνα.

Το 2003, ο στρατιωτικός γιατρός Jiang Yanyong, που παρακολουθούσε την επιδημία SARS, είχε το θάρρος να προειδοποιήσει τα ξένα ΜΜΕ, παρόλο που οι αρχές αρνούνταν την επιδημία. Στη συνέχεια συνελήφθη για κριτική του Κόμματος. Αυτή τη φορά, ο οφθαλμίατρος Li Wenliang, πηγή πληροφοριών για τον Covid-19, συνελήφθη από την αστυνομία πριν πεθάνει από τον ιό. Μεταξύ του 2003 και του 2020, τόσο λίγα φαίνεται να έχουν αλλάξει στην εν χρήσει λογική στην Κίνα. Η αλήθεια και η ζωή των πολιτών μετρούν πάντα λιγότερο από τα συμφέροντα του μοναδικού κόμματος.

Η εμμονή του Κ.Κ.Κ. σήμερα είναι να γράψει και να αφηγηθεί την κρίση του Covid-19 με τον δικό του τρόπο, όπως το κάνει εδώ και 70 χρόνια. Υπενθυμίζουμε ότι η σφαγή της πλατείας Τιενανμέν του 1989 δεν υπάρχει στην επίσημη ιστορία.

Εκτός από το να ξαναγράψει την ιστορία, το καθεστώς του Πεκίνου τώρα θέλει να εμφανίζεται ότι στηρίζει τις χώρες που επλήγησαν από τον Covid-19. Από υπεύθυνο, θέλει να γίνει σωτήρας. Μετά την πολιτική των πάντα, βλέπουμε την πολιτική της μάσκας. Με μερικές υπερπροβαλλόμενες αποστολές που είναι φυσικά χρήσιμες για τους Ευρωπαίους, η κινεζική κυβέρνηση προσπαθεί να ξεχαστεί η ευθύνη της. Η Κίνα έστειλε ένα εκατομμύριο μάσκες ως βοήθεια – κάτι που είχε κάνει η Γαλλία αντίστροφα κατά την έναρξη της κρίσης – και πουλάει σχεδόν ένα δισεκατομμύριο μάσκες στη Γαλλία, η οποία τις έχει ανάγκη. Δεξιοί και αριστεροί πολιτικοί στη Γαλλία σπεύδουν να ευχαριστήσουν την Κίνα για τη βοήθειά της. Νομίζουμε ότι ονειρευόμαστε …

Ο Xi Jinping θέλει επίσης να πιστέψουν ο λαός του και οι Δυτικοί ότι μόνο ένα αντιδημοκρατικό καθεστώς μπορεί να διαχειριστεί κρίσεις αυτού του είδους. Η απόλυτη απομόνωση του πληθυσμού και η μαζική ιατρική φροντίδα φαίνεται ότι συγκράτησαν τον Covid-19. Ωστόσο, δημοκρατικές χώρες όπως η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν τα κατάφεραν καλύτερα από την Κίνα με τη διαφάνεια και την κινητοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και των πολιτών. Η πραγματική διαφορά μεταξύ των χωρών ήταν η έγκαιρη αντιμετώπιση της πανδημίας. Η Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες καθυστέρησαν και το πληρώνουν με υψηλό τίμημα.

Παγκολίνος

Ένα άλλο πολύ διδακτικό στοιχείο για την κινεζική προέλευση αυτής της κρίσης: ο υποτιθέμενος ρόλος του παγκολίνου στη μετάδοση στους ανθρώπους. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, η Κίνα έχει θεσπίσει νόμους και κανονισμούς για την προστασία της άγριας ζωής που απειλείται με εξαφάνιση, συμπεριλαμβανομένου του παγκολίνου. Μετά την κρίση SARS, η Κίνα ενίσχυσε τα μέσα της κατά του λαθρεμπορίου ζώων. Στην πραγματικότητα, οι αξιωματούχοι δεν κινητοποίησαν τα απαραίτητα μέσα για να σταματήσουν τη ζήτηση και κατά συνέπεια την κυκλοφορία. Σύμφωνα με αρκετές ΜΚΟ, περίπου ένα εκατομμύριο παγκολίνων έχουν συλληφθεί στα δάση της Ασίας και της Αφρικής τα τελευταία 10 χρόνια για να καλύψουν την κινεζική ζήτηση. Οι παγκολίνοι είναι πράγματι μέρος της παραδοσιακής φαρμακοποιΐας. Στην κομουνιστική Κίνα εξακολουθεί να ασκείται μια λογική των «δύο μέτρων και δύο σταθμών». Η αστυνομία και τα δικαστήρια είναι ανελέητα για τους αντιφρονούντες, ενώ οι καταναλωτές απειλούμενων ζώων σπάνια διώκονται. Με τις συνέπειες που γνωρίζουμε τώρα …

Αυτή η πανδημία έχει ήδη αστρονομικό κόστος για τις κοινωνίες μας και τις οικονομίες μας. Η γαλλική κυβέρνηση, και γενικότερα οι πληγείσες χώρες, θα έχουν το θάρρος να ζητήσουν από την κυβέρνηση του Πεκίνου μέρος του κόστους αυτού; Και θα τολμήσουν να ζητήσουν από το κομμουνιστικό καθεστώς να αποκαταστήσει την αλήθεια στον ανθρώπινο φόρο και να τερματίσει την καθημερινή καταστολή; Το ελπίζουμε, αλλά η εμπειρία μας για τις σχέσεις μεταξύ Ευρώπης και Κίνας υποδηλώνει ότι τίποτα από αυτά δεν θα γίνει. Θα πρέπει, λοιπόν, η κοινωνία των πολιτών να υποχρεώσει τη γαλλική κυβέρνηση να λογοδοτήσει και να στηρίξει περισσότερο εκείνους που αγωνίζονται στην Κίνα για περισσότερη διαφάνεια και δημοκρατία.

*Η Marie Holzman είναι πανεπιστημιακός και διάσημος κινολόγος, ειδικός στη σύγχρονη Κίνα και στους Κινέζους διαφωνούντες. Εγραψε το πρόλογο του βιβλίου Οι Σφαγές της Πολιτιστικής Επανάστασης (Folio, 2009) και μετέφρασε το βιβλίο του Liao Yiwu Στην Αυτοκρατορία του Σκότους (Globe, 2019).

Ο Vincent Brossel είναι μέλος της Επιτροπής Liu Xiaobo. Συνέβαλε στην έκδοση του βιβλίου Κίνα, το μαύρο βιβλίο (La découverte, 2004).

Ο Alain Bouc εργάστηκε ως ανταποκριτής της εφημερίδας Le Monde στο Πεκίνο και ανήκει στην ομάδα Κίνα του Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
https://www.lefigaro.fr/vox/monde/covid-19-qui-osera-demander-des-comptes-au-regime-chinois-20200401

http://www.anixneuseis.gr

Δημοσίευση σχολίου

Νεότερη Παλαιότερη