Dr. Matthew Crosston: Διαστρεβλώνοντας τον Πούτιν

Παρακολουθώντας τα ειδησεογραφικά πρακτορεία της Δύσης, θα παρατηρήσετε ορισμένες επαναλαμβανόμενες ερμηνείες σχετικά με τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Αντί λοιπόν να διαφωτίσουν τους αναγνώστες τους σχετικά με αυτή την πολύπλοκη χώρα και έναν εξίσου πολύπλοκο ηγέτη, αναλώνονται σε απλοϊκές αναλύσεις που βασίζονται σε πέντε παραλλαγές:

1. Ο Πούτιν φαντασιώνεται την επιστροφή στο «ένδοξο Σοβιετικό παρελθόν». Η Ουκρανία είναι μόνο το πρώτο βήμα.

Πράγματι, την τελευταία δεκαετία μέσω διεθνών πρωτοβουλιών και συμβολικών κινήσεων, ο Πούτιν υπενθύμισε επιτεύγματα και μέρος της ιστορίας της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτό όμως που οι περισσότεροι στη Δύση αγνοούν, είναι η εσωτερική αντίληψη στη Ρωσία ότι η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 δεν ήταν απλώς μια ιστορική και πολιτική μετάβαση σε μια νέα εποχή για το κράτος στο σύνολό του. Δεδομένου ότι η διάλυση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου και τον «ιδεολογικό πόλεμο» καπιταλισμού - κομμουνισμού, με τον κομμουνισμό να χάνει, οι περισσότεροι θεώρησαν πως η διάλυση σήμαινε επίσης και την διαγραφή της ιστορίας. Σαν να μην υπήρξε τίποτα που να αξίζει να θυμόμαστε, να τιμούμε ή να μελετάμε μεταξύ 1918-1991, δηλαδή 75 χρόνια ιστορικό κενό –εκτός αν πρόκειται για αρνητικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, οπότε αξίζει να αναφερθούν. Αυτό απορρίπτεται από τον Πούτιν, ο οποίος το θεωρεί ένα είδος συναισθηματικής Συνθήκης των Βερσαλλιών που επεβλήθη άδικα στην Ρωσία. Η σύνδεση με την κατάσταση στην Ουκρανία όμως είναι εντελώς παράλογη. Αν η Ρωσική Ομοσπονδία ήθελε πραγματικά την «επανασύσταση» της Σοβιετικής Ένωσης στο σύνολό της, θα μπορούσε να ξεκινήσει από την ενσωμάτωση της Ανατολικής Ουκρανίας, βυθίζοντας την υπόλοιπη χώρα στο χάος.

2. Ο Πούτιν έχει εμμονή με τις Ηνωμένες Πολιτείες και ενεργεί επιζητώντας την προσοχή τους.

Συνήθως την αποκαλώ «παιδική ανάλυση» της ρωσικής πολιτικής στις Ηνωμένες Πολιτείες, από αυτοαποκαλούμενους εμπειρογνώμονες με αμφίβολες γνώσεις της ρωσικής γλώσσας και αδιευκρίνιστες πηγές. Αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να μιλούν στην τηλεόραση ή να γράφουν αμέτρητα άρθρα δίνοντας ένα ψυχολογικό προφίλ του Ρώσου ηγέτη, ως ένα κακομαθημένο παιδί που έχει ανάγκη να αναγνωρίζεται από τις ΗΠΑ ως «άνισος ισότιμος εταίρος». Αυτό που οι περισσότεροι αποτυγχάνουν να δουν είναι ότι η θέση της Ρωσίας στην Ουκρανία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε ένα στρατηγικό σχέδιο που αγνοεί τη σημασία ή την ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών.

3. Ο Πούτιν απαιτεί να αναγνωριστεί στη Ρωσία και πάλι το καθεστώς της υπερδύναμης. Η Ουκρανία είναι μια υπενθύμιση στον υπόλοιπο κόσμο.

Μέχρι τώρα ακόμη και οι πιο σκληροπυρηνικοί κριτικοί στη Δύση έχουν παραδεχθεί ότι η Ουκρανία ουσιαστικά σπατάλησε δύο δεκαετίες πολιτικά, οικονομικά και γεωστρατηγικά, λόγω πλήρους κακοδιαχείρισης και δυσλειτουργικών κυβερνήσεων. Παραδεχόμενοι αυτό από τη μία πλευρά και προσπαθώντας να το συνδέσετε με ρωσικές πρωτοβουλίες στο εσωτερικό της Ουκρανίας, ως μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου, είναι απλά μια ανόητη στρατηγική χωρίς κοινή λογική. Αυτό είναι ακόμα πιο γελοίο, γιατί αρκεί να κοιτάξουμε όσα έχει πετύχει ο Πούτιν στο εσωτερικό της Ρωσικής Ομοσπονδίας μετά το 2000 (στρατιωτική αναδιάρθρωση, ενίσχυση του προϋπολογισμού, ανάπτυξη και αξιοποίηση φυσικών πόρων) και που θα μπορούσε να τα προβάλλει στη διεθνή κοινότητα για να την πείσει πως η Ρωσία θα πρέπει να θεωρηθεί ως υπερδύναμη του 21ου αιώνα. Η ανάμειξη στην μετά Μεϊντάν Ουκρανία δεν του προσφέρει απολύτως τίποτα για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ο Πούτιν το γνωρίζει αυτό – το μυστήριο είναι γιατί δεν το καταλαβαίνει η Δύση.

4. Ο Πούτιν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, παρεμβαίνοντας στις ουκρανικές υποθέσεις.

Υπάρχει μια πολύ επιτυχημένη ταινία, «οι πειρατές της Καραϊβικής» όπου ο Captain Barbosa εξηγεί ότι ο Κώδικας των Πειρατών είναι ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών, τις οποίες ακολουθούμε, ή όχι σύμφωνα με την κρίση μας. Αυτό είναι μια πολύ επιτυχημένη περιγραφή της εφαρμογής του διεθνούς δικαίου ενάντια στην πραγματική στρατηγική της εξωτερικής πολιτικής: τα κράτη θα ήθελαν ή θα μπορούσαν να ακολουθούν το διεθνές δίκαιο, και το μεγαλύτερο ποσοστό, πράγματι το ακολουθούν –έως ότου έρθει σε ευθεία αντίθεση με το εθνικό συμφέρον και τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής. Αυτό που εντυπωσιάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι όταν η Ρωσία επιμένει ότι το βασικό μοντέλο χώρας που σχεδόν περιφρονεί το διεθνές δίκαιο, είναι οι ΗΠΑ. Αν θέλετε να χαλάσετε ένα πάρτι στην Ουάσιγκτον, απλά αναφέρετε πως ο Πούτιν πιστεύει πως οι πράξεις του στην Ουκρανία αντανακλούν τις δραστηριότητες των Ηνωμένων Πολιτειών σε χώρες όπως το Ιράκ, το Αφγανιστάν, και τη Λιβύη, για να αναφέρουμε μόνο μερικές. Μόνο που ο Πούτιν πιστεύει ότι η «ανάμειξή» του στην Ουκρανία είναι πολύ πιο δικαιολογημένη και εξηγήσιμη από τις «παρεμβάσεις» της Αμερικής σε αυτές τις χώρες. Εν ολίγοις, το διεθνές δίκαιο είναι ένα σύνολο από μυστηριώδεις και αντιφατικές ερμηνείες ανάλογα με την ισχύ και τις προτεραιότητες. Η Ρωσία απλά το παραδέχεται πιο εύκολα από ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες.

5. Ο Πούτιν έχει βάλει εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, πράκτορες στην Ανατολική Ουκρανία, οι οποίοι προκαλούν τις ταραχές.

Αυτό το τελευταίο είναι απογοητευτικό απλά επειδή αγνοεί την πολιτική και στρατιωτική πραγματικότητα στο έδαφος της Ουκρανίας και ως εκ τούτου θα μπορούσε να επηρεάσει τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ρωσία έχει πράκτορες στο εσωτερικό της Ουκρανίας, πάντα είχε. Το ίδιο και οι ΗΠΑ, οι οποίες έχουν επίσης πράκτορες στο εσωτερικό της Ρωσίας, κάποιοι με άδεια, κάποιοι χωρίς. Αυτό όμως είναι μια διεθνής πρακτική που ακολουθείται από όλα σχεδόν τα κράτη. Η συγκεκριμένη επισήμανση όμως δημιουργεί στρεβλώσεις ώστε να εμφανιστεί η Ρωσία ως ο κύριος ένοχος των γεγονότων, ενώ η Ουκρανία δεν φέρει καμία ευθύνη. Επίσης αποκρύπτει την ύπαρξη φιλορωσικών ομάδων στο εσωτερικό της Ουκρανίας που πλέον δεν επιθυμούν να είναι μέρος της. Η Δύση έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θέλει να δει τη διάλυση της Ουκρανίας- αυτό όχι προς χάριν της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή, αλλά λόγω του γεγονότος πως αυτό θα καταλήξει αναμφίβολα υπέρ της Ρωσίας

Η Ρωσία δεν είναι τέλεια. Η Ρωσία δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Καμία χώρα δεν είναι. Αλλά όταν αξιόπιστοι ειδησεογραφικοί κολοσσοί όπως και αναλυτές με εμπειρία δεκαετιών, καταλήγουν στα ίδια σενάρια –τα οποία είναι τραβηγμένα αν όχι φανταστικά, τότε είναι καιρός να αναζητήσουμε μια νέα γενιά ηγετών και εμπειρογνωμόνων που θα είναι πρόθυμοι να αναλύσουν αντικειμενικά τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής, απαλλαγμένοι από στερεότυπα και προκαταλήψεις. Αυτή τη στιγμή το μέλλον των αμερικανορωσικών σχέσεων εξαρτάται από την εμφάνιση αυτών των νέων φωνών.