Δεν μας έφταναν οι Σκοπιανοί, οι Αλβανοί, έχουμε τώρα και τους …Βούλγαρους
Σα να ζήλεψε τους γειτονικούς αλυτρωτισμούς, το φάντασμα της «Μεγάλης Βουλγαρίας» επιστρέφει κι αυτό, έμπλεο διεκδικήσεων, πάνω από τα Βαλκάνια, με τις ευλογίες μάλιστα της κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοφ, ρίχνοντας δυσοίωνες σκιές στις ελληνοβουλγαρικές σχέσεις μόλις λίγες ημέρες πριν την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στις 26 Μαρτίου στη Βάρνα.
Είναι πολλοί εκείνοι (ακόμη και στο πιο επίσημο, κυβερνητικό επίπεδο) που είχαν τα τελευταία χρόνια «εγκωμιάσει» δικαίως την πορεία βελτίωσης των διμερών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας ως «παράδειγμα προς μίμηση», υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι το ίδιο «πρότυπο» θα μπορούσε (και θα έπρεπε) να εφαρμοστεί κατά τρόπο αμοιβαία επωφελή και στις σχέσεις της Ελλάδας με άλλους «προβληματικούς» γείτονες.
Εάν δύο προαιώνιοι εχθροί όπως οι Έλληνες και οι Βούλγαροι μπορούν να παραμερίσουν τα βαρίδια του παρελθόντος και να πορευθούν εν ειρήνη και συνεργασία, τότε όλοι μπορούν. Όντως, με την προϋπόθεση όμως να το θέλουν… και οι δύο.
Το ελληνοβουλγαρικό «υπόδειγμα» εμφανίζεται εσχάτως να διανύει περίοδο κλονισμών, με ευθύνη της κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοφ. Οι εταίροι του κ. Μπορίσοφ στην κυβέρνηση συνεργασίας της Βουλγαρίας (εν προκειμένω ο εθνικιστικός συνασπισμός Ενωμένοι Πατριώτες του προερχόμενου από την παράταξη VMRO-BND υπουργού Άμυνας Κρασιμίρ -, ένας τρικομματικός συνασπισμός ο οποίος συμμετέχει στην κυβέρνηση με συνολικά επτά υπουργούς) γέμισαν στις αρχές Μαρτίου, με αφορμή την εθνική επέτειο της αυτονόμησης της Βουλγαρίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τη Φιλιππούπολη με γιγαντοαφίσες… της «Μεγάλης Βουλγαρίας».
Στα γιγαντιαία πόστερ, με φόντο τα χρώματα της βουλγάρικης σημαίας, απεικονιζόταν ο χάρτης της καλούμενης «Μεγάλης Βουλγαρίας» που φτάνει μέχρι και τη βόρεια Ελλάδα (την Ξάνθη, την Καβάλα, την Καστοριά, το Κιλκίς, τις Σέρρες κ.α.), την ΠΓΔΜ («καλύπτοντας» μεταξύ άλλων και την πόλη των Σκοπίων) και άλλες γειτονικές χώρες.
«Συμπτωματικά», τον ίδιο χάρτη φέρει χαραγμένο πάνω του και το μνημείο του «Λέοντα του Αγίου Στεφάνου» που ανεγέρθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στη Σόφια, μπροστά από το Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού, ξυπνώντας αλυτρωτικούς εφιάλτες, και πάλι με τις ευλογίες της κυβέρνησης Μπορίσοφ στην οποία συμμετέχουν άλλωστε και παρατάξεις με αλυτρωτική ρητορική όπως η VMRO-BND του νυν υπουργού Άμυνας Κρασιμίρ Καρακατσάνοφ, το ακροδεξιό NFSB (Εθνικό Μέτωπο για τη Σωτηρία της Βουλγαρίας) του νυν αντιπροέδρου της χώρας Βαλέρι Σιμεόνοφ, και η εθνικιστική ATAKA.
Ο Καρακατσάνοφ και το VMRO-BND εξέδωσαν μάλιστα στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου και ανακοίνωση συμπαράστασης προς την ΠΓΔΜ για το θέμα της ονομασίας, στην οποία καταγγέλλουν ότι «η σημερινή Ελλάδα θέλει να σφετεριστεί αποκλειστικά το όνομα Μακεδονία» και «αυτό δεν μπορεί να γίνει ανεκτό».
Αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας έχει αρχίσει πλέον, με αυξανόμενη συχνότητα και ένταση, να επιτίθεται στην Ελλάδα, κυρίως με την κατηγορία-καραμέλα ότι δεν φυλάει επαρκώς τα σύνορά της που είναι και εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Το έχει δηλώσει πολλές φορές δημοσίως τους τελευταίους μήνες (σε συνεντεύξεις, σε ομιλίες του αλλά και από το βήμα συνεδρίου για την ασφάλεια στα Δυτικά Βαλκάνια που διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες στις αρχές Φεβρουαρίου από τους Γερμανούς Χριστιανοκοινωνιστές του ιδρύματος «Hanns Seidel»).
Σε ανάλογες δηλώσεις έχει προχωρήσει μάλιστα το τελευταίο διάστημα και η υπουργός «βουλγαρικής Προεδρίας της ΕΕ» Λιλιάνα Παύλοβα. Ο κ. Μπορίσοφ (πρώην μπράβος σε νυχτερινό κέντρο, με μαύρη ζώνη στο καράτε, και ως εκ τούτου… ειδικός σε θέματα φύλαξης) επιτίθεται ανοιχτά στην «ανεπαρκή» Ελλάδα, απλώς και μόνο για να μπορεί εν συνεχεία να παρουσιάζει τη Βουλγαρία ως «καλύτερη» στα μάτια των Ευρωπαίων και να διεκδικεί ανταλλάγματα, εγείροντας αιτήματα όπως είναι η ένταξη της χώρας στη Ζώνη του Σένγκεν και στο ευρώ.
Κατά αυτόν τον τρόπο, επιχειρεί παράλληλα και να αποπροσανατολίσει την προσοχή των Ευρωπαίων από τα μεγάλα δομικά και θεσμικά ελλείμματα της Βουλγαρίας (στο κράτος Δικαίου, σε θέματα διαφάνεια κ.α.), τα οποία είναι άλλωστε και εκείνα που φράζουν στην πραγματικότητα το δρόμο της χώρας προς τη Σένγκεν και το ευρώ.
Έντεκα χρόνια μετά την ένταξή της στην ΕΕ, η Βουλγαρία συνεχίζει δυστυχώς να απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά στάνταρ. Υπό αυτό το πρίσμα, η βουλγαρική εξουσία άλλο που δεν θα ήθελε φυσικά από το να σπρώξει τα δικά της προβλήματα κάτω από το χαλί στρέφοντας τα πυρά της προς την «κακή» Αθήνα. «Οι γείτονές μας στην Ελλάδα δεν μπορούν να μετρήσουν τους μετανάστες τους. Τα νησιά τους είναι γεμάτα, δεν ξέρουν αν είναι 200 χιλιάδες, 300 χιλιάδες ή 1 εκατ.», δήλωνε ο Μπορίσοφ σε συνέντευξη τον περασμένο Δεκέμβριο, για να επανέλθει ωστόσο δριμύτερος στο ίδιο θέμα μόλις πριν λίγες εβδομάδες.
Στις αρχές του Φεβρουαρίου, ο 58χρονος πρωθυπουργός της Βουλγαρίας βρέθηκε στις Βρυξέλλες για να πάρει μέρος σε συνέδριο του γερμανικού ιδρύματος «Hanns Seidel». Από το βήμα του εν λόγω συνεδρίου, ο κ. Μπορίσοφ υποστήριξε χαρακτηριστικά: «Εδώ υπάρχει μια μεγάλη αδικία. Η Βουλγαρία φυλάσσει καλύτερα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Ξέρετε, ότι η Βουλγαρία έχει τόσο χερσαία, όσο και θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία στη Μαύρη Θάλασσα, όπως η Ελλάδα έχει χερσαία σύνορα με την Τουρκία και θαλάσσια στο Αιγαίο.
Στη μια χώρα δόθηκαν δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά το αποτέλεσμα είναι στην πράξη ισχνό. Από την άλλη, η Βουλγαρία έχει μηδενική μεταναστευτική πίεση στα σύνορά της. Παράλληλα, η Βουλγαρία δεν είναι μέλος του Σένγκεν, ενώ οι φίλοι μας, που τους αγαπώ τόσο πολύ και είναι στρατηγικός εταίρος μας, η Ελλάδα είναι μέλος του Σένγκεν. Απλά είναι μια αδικία.
Είναι άδικο να επινοείτε ανύπαρκτες αιτίες και η Βουλγαρία να μην είναι ακόμα μέλος του Σένγκεν. Θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να τις επινοείτε. Επειδή τόσο η Κομισιόν όσο και η Ευρωβουλή δήλωσαν ότι η Βουλγαρία φυλάσσει με τον καλύτερο τρόπο τα εξωτερικά σύνορα». Σύμφωνα μάλιστα και με γερμανικά δημοσιεύματα του περασμένου μήνα (Frankfurter Allgemeine), ο Βούλγαρος πρωθυπουργός εμφανίζεται να υποστηρίζει ότι είναι «κάπως προσβλητικό, το γεγονός ότι ανήκει η Ελλάδα στη Σένγκεν, ενώ η Βουλγαρία όχι».
Αλλά και πιο πρόσφατα, από το βήμα ομιλίας του ενώπιον κομματικού ακροατηρίου στις 26 Φεβρουαρίου στο Σαντάνσκι της νοτιοδυτικής Βουλγαρίας, ο κ. Μπορίσοφ ξαναχτύπησε, ασκώντας μάλιστα έντονη κριτική στο γεγονός ότι «η Κύπρος και η Ελλάδα ζήτησαν να υιοθετηθεί στο άτυπο συμβούλιο (σ.σ. της ΕΕ, στις 23 Φεβρουαρίου) μια οξεία δήλωση κατά της Τουρκίας ως προϋπόθεση για τη διενέργεια της συνάντησης στη Βάρνα». «Τι να κάνουμε για μια ένταση που υπάρχει μεταξύ κρατών-μελών του ΝΑΤΟ;
Προφανώς, ο κόσμος θα γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος. Προφανώς, οι Τούρκοι είναι αποφασισμένοι να παίξουν σκληρά», σχολίασε ο Μπορίσοφ… δικαιολογώντας την τουρκική προκλητικότητα. Κι όλα αυτά, σε μια περίοδο κατά την οποία η Βουλγαρία ασκεί την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ. Για τον Μπορίσοφ βέβαια, οι στόχοι είναι πολλοί και προφανώς υπερτερούν της καλής γειτονίας.
Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός επιτίθεται στην Ελλάδα για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης (ο εθνικισμός άλλωστε παραδοσιακά πουλάει ως μέσο αποπροσανατολισμού από τα προβλήματα της καθημερινότητας ενός φτωχοποιημένου λαού, ειδικά όταν τα προβλήματα είναι μεγάλα).
Ανεβάζει, όμως, τους τόνους και για λόγους εξωτερικής προβολής, καθώς θεωρεί ότι έτσι ενισχύει το προφίλ του διεθνώς, απέναντι στην ΕΕ (από την οποία διεκδικεί ένταξη σε Σένγκεν και ευρώ) και στα δυτικά Βαλκάνια (τα οποία θέλει να πατρονάρει) αλλά και απέναντι στην Τουρκία με την οποία μάλιστα συνομιλεί στενότερα εν όψει Βάρνας.
ΕΒΡΑΪΚΟΣ Άξονας Β.Α.Σ.Τ.Ρ.
Σα να ζήλεψε τους γειτονικούς αλυτρωτισμούς, το φάντασμα της «Μεγάλης Βουλγαρίας» επιστρέφει κι αυτό, έμπλεο διεκδικήσεων, πάνω από τα Βαλκάνια, με τις ευλογίες μάλιστα της κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοφ, ρίχνοντας δυσοίωνες σκιές στις ελληνοβουλγαρικές σχέσεις μόλις λίγες ημέρες πριν την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στις 26 Μαρτίου στη Βάρνα.
Είναι πολλοί εκείνοι (ακόμη και στο πιο επίσημο, κυβερνητικό επίπεδο) που είχαν τα τελευταία χρόνια «εγκωμιάσει» δικαίως την πορεία βελτίωσης των διμερών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας ως «παράδειγμα προς μίμηση», υπογραμμίζοντας μάλιστα ότι το ίδιο «πρότυπο» θα μπορούσε (και θα έπρεπε) να εφαρμοστεί κατά τρόπο αμοιβαία επωφελή και στις σχέσεις της Ελλάδας με άλλους «προβληματικούς» γείτονες.
Εάν δύο προαιώνιοι εχθροί όπως οι Έλληνες και οι Βούλγαροι μπορούν να παραμερίσουν τα βαρίδια του παρελθόντος και να πορευθούν εν ειρήνη και συνεργασία, τότε όλοι μπορούν. Όντως, με την προϋπόθεση όμως να το θέλουν… και οι δύο.
Το ελληνοβουλγαρικό «υπόδειγμα» εμφανίζεται εσχάτως να διανύει περίοδο κλονισμών, με ευθύνη της κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοφ. Οι εταίροι του κ. Μπορίσοφ στην κυβέρνηση συνεργασίας της Βουλγαρίας (εν προκειμένω ο εθνικιστικός συνασπισμός Ενωμένοι Πατριώτες του προερχόμενου από την παράταξη VMRO-BND υπουργού Άμυνας Κρασιμίρ -, ένας τρικομματικός συνασπισμός ο οποίος συμμετέχει στην κυβέρνηση με συνολικά επτά υπουργούς) γέμισαν στις αρχές Μαρτίου, με αφορμή την εθνική επέτειο της αυτονόμησης της Βουλγαρίας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τη Φιλιππούπολη με γιγαντοαφίσες… της «Μεγάλης Βουλγαρίας».
Στα γιγαντιαία πόστερ, με φόντο τα χρώματα της βουλγάρικης σημαίας, απεικονιζόταν ο χάρτης της καλούμενης «Μεγάλης Βουλγαρίας» που φτάνει μέχρι και τη βόρεια Ελλάδα (την Ξάνθη, την Καβάλα, την Καστοριά, το Κιλκίς, τις Σέρρες κ.α.), την ΠΓΔΜ («καλύπτοντας» μεταξύ άλλων και την πόλη των Σκοπίων) και άλλες γειτονικές χώρες.
«Συμπτωματικά», τον ίδιο χάρτη φέρει χαραγμένο πάνω του και το μνημείο του «Λέοντα του Αγίου Στεφάνου» που ανεγέρθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στη Σόφια, μπροστά από το Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού, ξυπνώντας αλυτρωτικούς εφιάλτες, και πάλι με τις ευλογίες της κυβέρνησης Μπορίσοφ στην οποία συμμετέχουν άλλωστε και παρατάξεις με αλυτρωτική ρητορική όπως η VMRO-BND του νυν υπουργού Άμυνας Κρασιμίρ Καρακατσάνοφ, το ακροδεξιό NFSB (Εθνικό Μέτωπο για τη Σωτηρία της Βουλγαρίας) του νυν αντιπροέδρου της χώρας Βαλέρι Σιμεόνοφ, και η εθνικιστική ATAKA.
Ο Καρακατσάνοφ και το VMRO-BND εξέδωσαν μάλιστα στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου και ανακοίνωση συμπαράστασης προς την ΠΓΔΜ για το θέμα της ονομασίας, στην οποία καταγγέλλουν ότι «η σημερινή Ελλάδα θέλει να σφετεριστεί αποκλειστικά το όνομα Μακεδονία» και «αυτό δεν μπορεί να γίνει ανεκτό».
Αλλά και ο ίδιος ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας έχει αρχίσει πλέον, με αυξανόμενη συχνότητα και ένταση, να επιτίθεται στην Ελλάδα, κυρίως με την κατηγορία-καραμέλα ότι δεν φυλάει επαρκώς τα σύνορά της που είναι και εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Το έχει δηλώσει πολλές φορές δημοσίως τους τελευταίους μήνες (σε συνεντεύξεις, σε ομιλίες του αλλά και από το βήμα συνεδρίου για την ασφάλεια στα Δυτικά Βαλκάνια που διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες στις αρχές Φεβρουαρίου από τους Γερμανούς Χριστιανοκοινωνιστές του ιδρύματος «Hanns Seidel»).
Σε ανάλογες δηλώσεις έχει προχωρήσει μάλιστα το τελευταίο διάστημα και η υπουργός «βουλγαρικής Προεδρίας της ΕΕ» Λιλιάνα Παύλοβα. Ο κ. Μπορίσοφ (πρώην μπράβος σε νυχτερινό κέντρο, με μαύρη ζώνη στο καράτε, και ως εκ τούτου… ειδικός σε θέματα φύλαξης) επιτίθεται ανοιχτά στην «ανεπαρκή» Ελλάδα, απλώς και μόνο για να μπορεί εν συνεχεία να παρουσιάζει τη Βουλγαρία ως «καλύτερη» στα μάτια των Ευρωπαίων και να διεκδικεί ανταλλάγματα, εγείροντας αιτήματα όπως είναι η ένταξη της χώρας στη Ζώνη του Σένγκεν και στο ευρώ.
Κατά αυτόν τον τρόπο, επιχειρεί παράλληλα και να αποπροσανατολίσει την προσοχή των Ευρωπαίων από τα μεγάλα δομικά και θεσμικά ελλείμματα της Βουλγαρίας (στο κράτος Δικαίου, σε θέματα διαφάνεια κ.α.), τα οποία είναι άλλωστε και εκείνα που φράζουν στην πραγματικότητα το δρόμο της χώρας προς τη Σένγκεν και το ευρώ.
Έντεκα χρόνια μετά την ένταξή της στην ΕΕ, η Βουλγαρία συνεχίζει δυστυχώς να απέχει πολύ από τα ευρωπαϊκά στάνταρ. Υπό αυτό το πρίσμα, η βουλγαρική εξουσία άλλο που δεν θα ήθελε φυσικά από το να σπρώξει τα δικά της προβλήματα κάτω από το χαλί στρέφοντας τα πυρά της προς την «κακή» Αθήνα. «Οι γείτονές μας στην Ελλάδα δεν μπορούν να μετρήσουν τους μετανάστες τους. Τα νησιά τους είναι γεμάτα, δεν ξέρουν αν είναι 200 χιλιάδες, 300 χιλιάδες ή 1 εκατ.», δήλωνε ο Μπορίσοφ σε συνέντευξη τον περασμένο Δεκέμβριο, για να επανέλθει ωστόσο δριμύτερος στο ίδιο θέμα μόλις πριν λίγες εβδομάδες.
Στις αρχές του Φεβρουαρίου, ο 58χρονος πρωθυπουργός της Βουλγαρίας βρέθηκε στις Βρυξέλλες για να πάρει μέρος σε συνέδριο του γερμανικού ιδρύματος «Hanns Seidel». Από το βήμα του εν λόγω συνεδρίου, ο κ. Μπορίσοφ υποστήριξε χαρακτηριστικά: «Εδώ υπάρχει μια μεγάλη αδικία. Η Βουλγαρία φυλάσσει καλύτερα τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Ξέρετε, ότι η Βουλγαρία έχει τόσο χερσαία, όσο και θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία στη Μαύρη Θάλασσα, όπως η Ελλάδα έχει χερσαία σύνορα με την Τουρκία και θαλάσσια στο Αιγαίο.
Στη μια χώρα δόθηκαν δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά το αποτέλεσμα είναι στην πράξη ισχνό. Από την άλλη, η Βουλγαρία έχει μηδενική μεταναστευτική πίεση στα σύνορά της. Παράλληλα, η Βουλγαρία δεν είναι μέλος του Σένγκεν, ενώ οι φίλοι μας, που τους αγαπώ τόσο πολύ και είναι στρατηγικός εταίρος μας, η Ελλάδα είναι μέλος του Σένγκεν. Απλά είναι μια αδικία.
Είναι άδικο να επινοείτε ανύπαρκτες αιτίες και η Βουλγαρία να μην είναι ακόμα μέλος του Σένγκεν. Θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο να τις επινοείτε. Επειδή τόσο η Κομισιόν όσο και η Ευρωβουλή δήλωσαν ότι η Βουλγαρία φυλάσσει με τον καλύτερο τρόπο τα εξωτερικά σύνορα». Σύμφωνα μάλιστα και με γερμανικά δημοσιεύματα του περασμένου μήνα (Frankfurter Allgemeine), ο Βούλγαρος πρωθυπουργός εμφανίζεται να υποστηρίζει ότι είναι «κάπως προσβλητικό, το γεγονός ότι ανήκει η Ελλάδα στη Σένγκεν, ενώ η Βουλγαρία όχι».
Αλλά και πιο πρόσφατα, από το βήμα ομιλίας του ενώπιον κομματικού ακροατηρίου στις 26 Φεβρουαρίου στο Σαντάνσκι της νοτιοδυτικής Βουλγαρίας, ο κ. Μπορίσοφ ξαναχτύπησε, ασκώντας μάλιστα έντονη κριτική στο γεγονός ότι «η Κύπρος και η Ελλάδα ζήτησαν να υιοθετηθεί στο άτυπο συμβούλιο (σ.σ. της ΕΕ, στις 23 Φεβρουαρίου) μια οξεία δήλωση κατά της Τουρκίας ως προϋπόθεση για τη διενέργεια της συνάντησης στη Βάρνα». «Τι να κάνουμε για μια ένταση που υπάρχει μεταξύ κρατών-μελών του ΝΑΤΟ;
Προφανώς, ο κόσμος θα γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος. Προφανώς, οι Τούρκοι είναι αποφασισμένοι να παίξουν σκληρά», σχολίασε ο Μπορίσοφ… δικαιολογώντας την τουρκική προκλητικότητα. Κι όλα αυτά, σε μια περίοδο κατά την οποία η Βουλγαρία ασκεί την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ. Για τον Μπορίσοφ βέβαια, οι στόχοι είναι πολλοί και προφανώς υπερτερούν της καλής γειτονίας.
Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός επιτίθεται στην Ελλάδα για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης (ο εθνικισμός άλλωστε παραδοσιακά πουλάει ως μέσο αποπροσανατολισμού από τα προβλήματα της καθημερινότητας ενός φτωχοποιημένου λαού, ειδικά όταν τα προβλήματα είναι μεγάλα).
Ανεβάζει, όμως, τους τόνους και για λόγους εξωτερικής προβολής, καθώς θεωρεί ότι έτσι ενισχύει το προφίλ του διεθνώς, απέναντι στην ΕΕ (από την οποία διεκδικεί ένταξη σε Σένγκεν και ευρώ) και στα δυτικά Βαλκάνια (τα οποία θέλει να πατρονάρει) αλλά και απέναντι στην Τουρκία με την οποία μάλιστα συνομιλεί στενότερα εν όψει Βάρνας.
19/03/2018