Άνθρακας: Μια επικίνδυνη ασθένεια και ένα καταστροφικό βιολογικό όπλο
Τι είναι η ασθένεια του άνθρακα;
Η ασθένεια του άνθρακα είναι μια επικίνδυνη, οξείας μορφής μολυσματική ασθένεια που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν ένα όπλο μαζικής καταστροφής στο βιολογικό πόλεμο.
Ο άνθρακας προκαλείται από το βάκιλο του άνθρακα. Διεθνώς, η ασθένεια που προκαλείται από τον βάκιλο αυτό έχει ονομασθεί άνθρακας (από την ελληνική λέξη) διότι μπορεί μεταξύ άλλων να προκαλέσει στο δέρμα μαύρες πληγές, εξελκώσεις που έχουν προσομοιαστεί με το κάρβουνο.
Η ασθένεια εμφανίζεται συνήθως στα ζώα (βόδια, πρόβατα, κατσίκια, καμήλες και άλλα χορτοφάγα) αλλά μπορεί να μολύνει και τους ανθρώπους σε περίπτωση που έρθουν σε επαφή με μολυσμένα ζώα ή ιστούς ή προϊόντα από αυτά.
Γιατί η ασθένεια αυτή χρησιμοποιείται σαν βιολογικό όπλο;
Ο βάκιλος του άνθρακα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν βιολογικό όπλο και να διαδοθεί δια μέσου ψεκασμού από ένα αεροπλάνο για να μολύνει μεγάλες μάζες πληθυσμού.
Έχει υπολογισθεί ότι 50 κιλά άνθρακα, εάν διασκορπιστούν στον αέρα από ένα αεροπλάνο, κάτω από κατάλληλες καιρικές συνθήκες σε έκταση 2 χιλιομέτρων, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα θανατηφόρο σύννεφο που θα ξαπλωθεί σε έκταση 20 χιλιομέτρων. Το σύννεφο δεν θα έχει ούτε μυρωδιά ούτε χρώμα και θα είναι αόρατο.
Δεν υπάρχουν σήμερα συστήματα που μπορούν μέσα στην ατμόσφαιρα να αναγνωρίζουν και να προειδοποιούν ότι έχει δημιουργηθεί ένα τέτοιο σύννεφο από σπόρους του βακίλου του άνθρακα.
Δυστυχώς σ' ένα τέτοιο ενδεχόμενο τα πρώτα σημεία της επίθεσης θα είναι άνθρωποι που θα παρουσιάζονται με συμπτώματα της ασθένειας, που δυστυχώς θα είναι αργά για τους περισσότερους από αυτούς.
Επειδή οι σπόροι του βακίλου του άνθρακα είναι μικροί θα επηρεάσουν τόσο τους ανθρώπους που θα είναι έξω όσο και αυτούς που θα είναι κλεισμένοι μέσα στα σπίτια τους.
Η Παγκόσμιος Οργάνωση Υγείας έχει υπολογίσει ότι εάν υπάρξει επίθεση με το βάκιλο του άνθρακα, που θα ελευθερωθεί στον αέρα και διαδοθεί με κατάλληλες καιρικές συνθήκες υπεράνω ενός πληθυσμού 5 εκατομμυρίων ανθρώπων, τότε μπορεί να υπάρξουν 250.000 θύματα με 100.000 νεκρούς.
Αμερικανοί ειδικοί έχουν υπολογίσει ότι εάν 100 κιλά άνθρακα απελευθερωθούν με αεροπορικό ψεκασμό πάνω από την Ουάσιγκτον DC θα μπορούσαν να υπάρξουν από 130.000 έως 3 εκατομμύρια νεκροί.
Μια τέτοια επίθεση προκαλεί απώλειες ισοδύναμες με αυτές που προκαλούνται από μια βόμβα υδρογόνου.
Συμπτώματα και κλινική εικόνα
Υπάρχουν βασικά 3 μορφές της ασθένειας του άνθρακα: Η δερματική μορφή, η μορφή που επηρεάζει το αναπνευστικό σύστημα και τους πνεύμονες και η γαστροεντερική μορφή.
Οι άνθρωποι μολύνονται από το βάκιλο του άνθρακα του οποίου τα σπόρια μπορούν να επιβιώσουν στο έδαφος για πολλά χρόνια, όταν έρθουν σε επαφή με μολυσμένα ζώα, ή προϊόντα από αυτά. Επίσης όταν καταναλώσουν κρέας που προέρχεται από μολυσμένα ζώα και το οποίο δεν έχει ψηθεί καλά. Ακόμη οι άνθρωποι μολύνονται όταν εισπνεύσουν σπόρια του άνθρακα που προέρχονται από μολυσμένες πηγές.
Η μετάδοση της ασθένειας από άνθρωπο σε άνθρωπο φαίνεται ότι δεν γίνεται.
Τα συμπτώματα της ασθένειας μπορεί να εμφανιστούν με διαφορετικές μορφές ανάλογα με το πως έχει πιάσει την ασθένεια ο πάσχων. Συνήθως χρειάζονται 7 μέρες για να παρουσιαστούν τα συμπτώματα.
Όμως εκείνο που κάνει τα πράγματα πιο δύσκολα είναι ότι κάποτε υπάρχει μεγάλη περίοδος επώασης (το χρονικό διάστημα που περνά από τη στιγμή που μολύνεται ο ασθενής μέχρι τη στιγμή που εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα).
Εκείνο που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι όταν τα συμπτώματα εμφανιστούν, συνήθως ο θάνατος επέρχεται σε 1-3 ημέρες στις περισσότερες περιπτώσεις. Εάν τα κατάλληλα αντιβιοτικά δεν δοθούν πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων τότε η θνησιμότητα ανέρχεται στο 90%.
Οι κύριες μορφές της ασθένειας του άνθρακα είναι:
Άνθρακας του αναπνευστικού συστήματος: Ο ασθενής μολύνεται λόγω εισπνοής των σπορίων του βακίλου του άνθρακα. Τα αρχικά συμπτώματα μοιάζουν με αυτά ενός κοινού κρυολογήματος. Μέσα σε λίγες μέρες η κλινική κατάσταση επιδεινώνεται σοβαρά με ανεπάρκεια της αναπνοής και κατάσταση καταπληξίας. Όταν εκδηλωθεί η ασθένεια είναι πολύ αργά και οι ασθενείς συνήθως πεθαίνουν.
Άνθρακας του δέρματος: Είναι η συχνότερη μορφή της ασθένειας. Ο ασθενής μολύνεται όταν το σπόριο του βακίλου του άνθρακα εισέρχεται στον οργανισμό δια μέσου μιας πληγής ή κοψίματος ή γρατσουνιάς του δέρματος. Αρχικά δημιουργείται τοπικά ερεθισμός όπως αυτόν που βλέπουμε μετά από το τσίμπημα ενός εντόμου και υπάρχει και φαγούρα. Στη συνέχεια δημιουργείται μια φυσαλίδα και μια ανώδυνη εξέλκωση με ένα χαρακτηριστικό μαύρο χρώμα στο κέντρο λόγω της νέκρωσης που δημιουργείται. Οι λεμφαδένες της περιοχής που προσβάλλεται ερεθίζονται και αυξάνονται σε μέγεθος. Εάν δεν δοθεί η κατάλληλη θεραπεία ο ασθενής πεθαίνει. Εάν δοθεί η κατάλληλη αντιμικροβιακή θεραπεία τότε η περίπτωση θανάτου είναι σπάνια.
Άνθρακας του γαστροεντερικού συστήματος: Ο ασθενής προσβάλλεται στον πεπτικό σωλήνα του όταν καταναλώσει μολυσμένο κρέας ή άλλα προϊόντα. Δημιουργείται μια έντονη φλεγμονή του εντέρου και αρχικά υπάρχει ναυτία, ανορεξία, πυρετός και εμετοί. Στη συνέχεια, κοιλιακός πόνος, εμετοί με αίμα, και σοβαρής μορφής διάρροια. Στη μορφή αυτή της ασθένειας η θνησιμότητα είναι της τάξης του 25% έως 60%.
Θεραπεία
Οποιαδήποτε καθυστέρηση στη χορήγηση αντιβίωσης στους ασθενείς που έχουν προσβληθεί από άνθρακα μπορεί να αποτελέσει ακόμη ένα επιβαρυντικό παράγοντα για την σοβαρή αυτή ασθένεια και να οδηγήσει στο θάνατο.
Υπάρχουν αντιβιοτικά τα οποία καταπολεμούν το βάκιλο του άνθρακα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν η πενικιλίνη, η doxycycline και αντιβιοτικά της οικογένειας των fluoroquinolones.
Σε άτομα για τα οποία υπάρχει υποψία ότι έχουν έρθει σε επαφή με το βάκιλο του άνθρακα πρέπει να χορηγείται προληπτική αντιβίωση.
Η έγκαιρη χορήγηση της αντιβίωσης μπορεί να σώσει ασθενείς από την ασθένεια του άνθρακα.
Εμβόλιο
Υπάρχει εμβόλιο εναντίον του άνθρακα από το 1970. Μπορεί να αποτελέσει πρόληψη εναντίον της ασθένειας. Όμως δεν συστήνεται να γίνεται μαζικά στους πληθυσμούς και δεν υπάρχει αρκετό διαθέσιμο.
Σήμερα εμβολιάζονται μόνο άτομα που βρίσκονται σε ψηλού κινδύνου καταστάσεις όπως εργαστηριακοί που έρχονται σε επαφή με το μικρόβιο, εργάτες που πιθανόν να χειρίζονται μολυσμένα προϊόντα από ζώα που έχουν προσβληθεί από τον άνθρακα και στρατιωτικοί που μπορεί να δεχθούν άμεση επίθεση με βιολογικά όπλα.
https://www.medlook.net/