Ήταν ζήτημα χρόνου η επιστροφή της Άγκυρας σε τακτικές έντασης που ταράζουν τα «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο. Το 'χει συνήθειο, άλλωστε - κατά τις παραμονές, προπάντων, κρίσιμων συναντήσεων Τούρκων και Ελλήνων αξιωματούχων - να απαντά με προκλήσεις στην άσκηση των δικαιωμάτων μας εντός των ορίων της επικράτειάς μας.
Προκλήσεις που ακυρώνουν την «νηνεμία» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις με επαναφορά παράλογων αιτιάσεων αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. Αιχμή του δόρατος των τουρκικών αιτιάσεων είναι πάντα το αναθεωρητικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας». Βάσει αυτού εγείρει αμφισβητήσεις και προβάλλει εμπόδια.
Άλλοτε αμφισβητεί την αρμοδιότητα της χώρας μας για ναυτικές ασκήσεις του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (την οποία βαφτίζει «τουρκική» κατά το δοκούν), άλλοτε εμποδίζει την έρευνα και διάσωση προσφύγων και μεταναστών στα ΕΧΥ (απαντώντας ταυτόχρονα με έκδοση ΝΟΤΑΜ για δέσμευση τεράστιων περιοχών, χωρίς να έχει δικαιοδοσία εντός του FIR Αθηνών και του Αιγαίου) και άλλοτε επιδίδεται σε «παιχνίδια» με NAVTEX και anti-NAVTEX, σε απάντηση δικών μας ερευνητικών εργασιών στα εθνικά χωρικά ύδατα της Ελλάδας.
Αυτό το τελευταίο είναι η περίπτωση που αντιμετωπίζουμε από ημερών (18 Οκτωβρίου '24) - πριν τη συνάντηση των ΥΠΕΞ Ελλάδας -Τουρκίας (Γεραπετρίτη - Φιντάν) στην Αθήνα (8 Νοεμβρίου) - με αφορμή την έκδοση ελληνικής NAVTEX απ' τον σταθμό της Λήμνου, προκειμένου να πραγματοποιηθούν ερευνητικές εργασίες από το πλοίο O/V AEGAEO μεταξύ Χίου και Λέσβου (20 -25 Οκτωβρίου) για την εγκατάσταση καλωδίου.
Το πνεύμα αντιπαλότητας και ανταγωνισμού της Τουρκίας άναψε κόκκινο για δεύτερη συνεχόμενη φορά μετά το περιστατικό στην Κάσο (που ήταν μεν σοβαρό, αλλά ασυγκρίτως υποδεέστερο εκείνου της παράδοσης ελληνικής κυριαρχίας [Ίμια, 1996] για πρώτη φορά μετά τον Β' ΠΠ), το οποίο έγινε αφορμή για χοληφόρα αρθρογραφία στα όρια της υπερβολής και της έλλειψης αντικειμενικότητας.
Ας επανέλθουμε όμως στο νέο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε μετά την έκδοση της τουρκικής anti-NAVTEX (σε απάντηση της ελληνικής NAVTEX) απ' τον υδρογραφικό και ωκεανογραφικό σταθμό Σμύρνης στην Τουρκία, με σκοπό να προβάλλει η τελευταία τη θέση της περί «τουρκικής υφαλοκρηπίδας» στα... «ασαφή όρια» μεταξύ Χίου και Λέσβου».
Θέση ευθείας πρόκλησης που επιδιώκει να αναζωπυρώσει την ένταση στο Αιγαίο (ενόψει της συνάντησης Γεραπετρίτη-Φιντάν) και γι' αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη επανεξέτασης των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Έχουμε νέα δεδομένα, άλλωστε, από τη στιγμή που οι σχέσεις αυτές οδηγούνται σε έκρηξη - αντί για εξομάλυνση - τινάζοντας στον αέρα τη «Διακήρυξη των Αθηνών» (7/12/'23). Το επιβεβαίωσε και ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης τις προάλλες δεδομένου ότι σε κάθε συνάντηση των δύο πλευρών η πανούργα Τουρκία προσθέτει στις διεκδικήσεις της νέες αναβαθμίζοντας το επίπεδο διαπραγμάτευσης με επίδικο την κυριαρχία της στην καρδιά του Αιγαίου.
Στην καρδιά του Αιγαίου όπου πρώτη θέση στις διεκδικήσεις της έχουν τα Δωδεκάνησα με επίκεντρο το Καστελόριζο, τη Στρογγύλη (του συμπλέγματος της Μεγίστης) και τις βραχονησίδες Χήνα και Παξιμάδα ΝΑ της Ρόδου (Λύκιο πέλαγος) τις οποίες βλέπουν οι Τούρκοι σαν «σκοπέλους», εμπόδια στο (παράνομο) τουρκολιβυκό μνημόνιο (2019/2022).
Τι νέο μάς λέει τώρα η Άγκυρα με την τελευταία anti-NAVTEX που εξέδωσε; Ότι κάποια σημεία της θαλάσσιας περιοχής ερευνών μεταξύ Χίου και Λέσβου - τις οποίες διεξάγει το πλοίο O/V AEGAEO - «αποτελούν τουρκική υφαλοκρηπίδα, τα όρια της οποίας μένει να καθοριστούν απ' τα παράκτια κράτη». Από την ίδια και την Ελλάδα, δηλαδή, λες και δεν έχουν διευθετηθεί αυτά με τις Συνθήκες που χάραξαν τα σύνορά μας (Λωζάνης, 1923 &Παρισίων, 1947, με ενδιάμεση τη Σύμβαση του Μοντρέ το 1936)...
Ωστόσο θα έπρεπε να περιμένουμε μια τέτοια εξέλιξη. Τα καμπανάκια προσήμανσης για επάνοδο στην αδιάλλακτη στάση της γείτονος εξ Ανατολών είχαν χτυπήσει ήδη απ' την επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στο Βελιγράδι (11 Οκτωβρίου '24), όταν έκανε υπαινικτική αναφορά στα ελληνοτουρκικά μιλώντας για μια άλλου είδους προσέγγιση Ελλάδας-Τουρκίας στο Αιγαίο.
»Ο υπουργός Εξωτερικών μας Χακάν Φιντάν θα μεταβεί στην Ελλάδα και θα έχει συνομιλίες για τα θέματα αυτά. Θα συζητήσουμε όλα τα θέματα στη βάση της ολιστικής μας προσέγγισης για το Αιγαίο», είχε πει τότε ο Τούρκος Πρόεδρος και εμείς σταθήκαμε εντυπωσιασμένοι στο «ολιστική» μέχρι που ήρθε το δεύτερο καμπανάκι λίγες μέρες αργότερα.
'Ήταν η μέρα που το τουρκικό πρακτορείο Anadolu έκανε γνωστές δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων για δυσκολία γεφύρωσης των ελληνοτουρκικών διαφορών στο Αιγαίο με επίδικο μόνο τη διευθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας (όπως ζητά η ελληνική πλευρά), ενώ «οι διαφορές στο Αιγαίο δεν είναι δυνατόν να περιοριστούν σε ένα μόνο θέμα, δεδομένου ότι είναι αλληλένδετες στη θάλασσα και τον αέρα»...
Έτσι φτάσαμε στην έκδοση NAVTEX εκ μέρους της Τουρκίας, το σκεπτικό της οποίας πηγαίνει κόντρα στο Διεθνές δίκαιο. Για το λόγο αυτό, μάλιστα, η Ελλάδα - με νεότερη NAVTEX της ανακοίνωσε ότι οι σχετικές εργασίες του O/V AEGAEO θα συνεχιστούν μέχρι 30 Οκτωβρίου.
Όλα αυτά, βέβαια, είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την αναθεωρητική στρατηγική που ακολουθεί η Τουρκία στο θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών. Στρατηγική που άρχισε να κλιμακώνεται επικίνδυνα προ πενταετίας όταν ο τότε Τούρκος ΥΠΕΞ Χουλουσί Ακάρ είχε ζητήσει σε συνέντευξή του την ικανοποίηση του ως άνω τουρκικού αιτήματος από την Ελλάδα, «γιατί η στρατιωτικοποίηση των νησιών παραβιάζει διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις».
Ισχύει όντως ο εν λόγω ισχυρισμός; Όχι, βέβαια!!! Όμως αυτό το «όχι» οφείλαμε τεκμηριωμένα και αποστομωτικά να εκπέμψουμε στην Άγκυρα και τα τουρκικά Μέσα από τον Απρίλιο του '19 (οπότε κλιμακώθηκαν οι τουρκικές πιέσεις), για να μην εκλαμβάνει έκτοτε η άλλη πλευρά την παρατεταμένη σιωπή μας ως αδυναμία απάντησης στο τουρκικό αίτημα για αφοπλισμό των νησιών λόγω έλλειψης επιχειρημάτων προς υπεράσπιση των ελληνικών θέσεων.
Θέσεων που εναρμονίζονται πλήρως με τις προαναφερθείσες Συνθήκες και το Διεθνές Δίκαιο. Όπερ σημαίνει ότι κάθε ενδεχόμενο αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο θα αποτελούσε ξεκάθαρη παραβίαση των Διεθνών Συνθηκών (Λωζάνης, 1923 --Παρισίων, 1947) και Συμβάσεων (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της Θάλασσας, Montego Bay, UNCLOS-Jamaica, 1982), οι οποίες χάραξαν τα ελληνοτουρκικά σύνορα .
Κι αυτό γιατί - αν εξαιρέσουμε τα νησιά Λήμνος και Σαμοθράκη, των οποίων το καθεστώς διαφέρει από αυτό της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου και της Ικαρίας (Άρθρο 13 Συνθήκης Λωζάνης: «μερική αποστρατιωτικοποίησή τους, χωρίς άδεια ναυτικών εγκαταστάσεων ή οχυρωματικών έργων»), όπως κι από εκείνο που ισχύει για τα ιταλοκρατούμενα μέχρι το '47 Δωδεκάνησα (Συνθήκη Παρισίων για ενσωμάτωσή τους στον ελληνικό κορμό με πλήρη κυριαρχία, άρα δικαίωμα στρατιωτικοποίησης) - και στα υπόλοιπα ελληνικά νησιά, νησίδες και βραχονησίδες δεν υπάρχει απαγορευτικό στρατιωτικοποίησης βάσει ειδικής νομοθεσίας.
Βάσει του άρθρου 51, συγκεκριμένα, του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών περί νόμιμης άμυνας. Βασικό δικαίωμα της διεθνούς έννομης τάξης με νομική ισχύ και υπερίσχυση έναντι όλων των άλλων διεθνών κανόνων για την περίπτωση που θα δεχθούν εχθρική επίθεση.
Άρα η Ελλάδα δικαιούται να παίρνει τα μέτρα της προληπτικά για λόγους αμυντικής προστασίας τους, αντί να... φέρνει (σε κυβερνητικό επίπεδο) προς διαβούλευση νομοσχέδιο - δια των υπουργείων Περιβάλλοντος (βλ. Σκυλακάκη) και Τουρισμού (βλ. Κεφαλογιάννη) - για ακατοίκητα νησιά και βραχονησίδες με έκταση μικρότερη των 300 στρεμμάτων, «γκριζάροντάς» τα ουσιαστικά δια της απεμπόλησης των δικαιώματά τους σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα...
Κι ας μην θεωρηθεί υπερβολή αυτό το τελευταίο, γιατί αναιρούμε, με το εν λόγω νομοσχέδιο, δικαιώματα στρατιωτικοποίησης μικρονήσων και βραχονησίδων μας προς χάριν της ελληνοτουρκικής «νηνεμίας». Οδεύουμε προς διαπραγμάτευση στο κόκκινο, ουσιαστικά, με επίδικο την τουρκική κυριαρχία στο Αιγαίο...
Κι αυτό ενώ η Τουρκία έχει δώσει κατ' επανάληψη μέχρι πρότινος δείγματα εδαφικής βουλιμίας με παραβιάσεις του FIR Αθηνών και υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά μαχητικών τουρκικών αεροπλάνων, που είχαν σαν αποτέλεσμα την καθημερινή εγρήγορση της Ελληνικής Αεροπορίας για προστασία του εναερίου χώρου μας (κάτι που δικαιούμαστε να κάνουμε βάσει του άρθρου 13 της Συνθήκης της Λωζάνης).
Πέραν αυτού, η νησιωτική Ελλάδα αντιμετωπίζει απ' το 1995 την απαράδεκτη τουρκική πολιτική του casus belli (αιτία πολέμου σε περίπτωση που ασκήσουμε το νόμιμο δικαίωμά μας για επέκταση των χωρικών μας υδάτων [ΕΧΥ] στα 12 νμ) και, ως εκ τούτου, κινδυνεύει άμεσα λόγω εγγύτητας των νησιών μας με την ελληνοτουρκική μεθόριο και ύπαρξης απέναντί τους της 4ης Τουρκικής Στρατιάς.
Της «Στρατιάς Αιγαίου», όπως ονομάζεται, που είναι εξοπλισμένη σαν αστακός και «συγκροτεί Διακλαδική Δύναμη Ειδικής Αποστολής» με επιθετικό χαρακτήρα. Έχει τον πλήρη επιχειρησιακό έλεγχο των δυτικών παραλίων της Μικράς Ασίας και διαθέτει αεροπορικό και ναυτικό δυναμικό, για να μπορεί να κάνει αποβατικές, αεροκίνητες και αεραποβατικές επιχειρήσεις με στόχο τα ελληνικά νησιά, κυρίως τα ευρισκόμενα σε μικρή απόσταση από τις ακτές της.
Νησιά τα οποία η Τουρκία έχει «γκριζάρει» εμμονικά προβάλλοντας τη θεωρία της περί των «εγγυτέρων νήσων» και προγραμματίζοντας εξελίξεις διεκδίκησης για 152 εξ αυτών (λίστα EGAYDAAK), στηριζόμενη στην ραγδαία εξελισσόμενη αμυντική βιομηχανία της η οποία την έχει καταστήσει ήδη χώρα παραγωγό εξοπλιστικών προγραμμάτων με στόχο να γίνει αυτάρκης στρατιωτικά, ώστε να επεκταθεί στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο με βάση το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Όσον αφορά ειδικά τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, αυτά δεν διέπονται, όπως προείπα, από το καθεστώς της Συνθήκης της Λωζάνης 1923 (Άρθρα 4&6: πλήρης αποστρατιωτικοποίηση για τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου: Λήμνο, Σαμοθράκη, Ίμβρο, Τένεδο και Λαγούσες νήσους), αλλά από το καθεστώς της Σύμβασης του Μοντρέ (1936) που την αναθεώρησε.
Της Σύμβασης για τα Στενά την οποία συνυπέγραψαν, σημειωτέον: Γαλλία-Αυστραλία- Βουλγαρία-Ρουμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Σοβιετική Ένωση, Γιουγκοσλαβία, Αγγλία και Τουρκία (δια χειρός Ρούσσεν Έσρεφ, πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα επί πρωθυπουργίας Ισµέτ Ινονού) .
Της Σύμβασης που δέχτηκε τη στρατιωτικοποίηση και των νησιών του ΒΑ Αιγαίου, όπως και τον έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων από την Τουρκία, μαζί με τον στρατιωτικό έλεγχο της περιοχής. Έτσι εξακολουθεί να υπάρχει η δυνατότητα εξοπλισμού της Λήμνου και της Σαμοθράκης απ' την Ελλάδα, πράγμα που τρελαίνει την Άγκυρα, παρόλο που βγήκε κερδισμένη κι η ίδια από τη Σύμβαση του Μοντρέ.
Και βγήκε κερδισμένη, γιατί έχει τη δυνατότητα να επανεξοπλίζει κι αυτή έκτοτε τη ζώνη των Στενών (σύμφωνα με το άρθρο 1 του Προοιμίου της Σύμβασης) και να διατηρεί στρατιωτικοποιημένες τις ηπειρωτικές ακτές της Θάλασσας του Μαρμαρά και τα νησιά της στην Προποντίδα σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Ωστόσο ο εξ Ανατολών γείτονάς μας, εθισμένος καθώς είναι στο να αποδέχεται μόνο τα δικά του καλά και συμφέροντα, δεν αποδέχθηκε ποτέ τη δυνατότητα της Ελλάδας να εξοπλίζει τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου χάρη στην εν λόγω Σύμβαση.
Για τον λόγο αυτό, η επίσημη θέση της (που βρίσκεται αναρτημένη στην ιστοσελίδα του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών) ασπάζεται το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λωζάνης (1923) για την αποστρατιωτικοποίηση της Λήμνου και της Σαμοθράκης, με την ψευδή δικαιολογία ότι δεν έχει τροποποιηθεί αυτή από τη Σύμβαση του Μοντρέ (1936), ενώ τροποποιήθηκε υπέρ μας.
Η ίδια, ωστόσο, κρατά απ' την τελευταία ό,τι τη συμφέρει με το αιτιολογικό ότι δεν αναθεωρήθηκε κατά την τροποποίηση της Συνθήκης του 1923 και καταγγέλλει ό,τι είναι κατοχυρωμένο υπέρ της Ελλάδας (βλ. τελευταία anti-NAVTEX λόγω... «ασαφών ορίων» μεταξύ Χίου και Λέσβου, νησιών των οποίων την υφαλοκρηπίδα αμφισβητεί).
Κρατά τη στρατιωτικοποίηση (εξοπλισμό) των Στενών, των ηπειρωτικών ακτών της Θάλασσας του Μαρμαρά, της Ίμβρου, της Τενέδου και των Λαγουσών νήσων της Προποντίδας.
Τα συμπεράσματα δικά σας...
https://www.himara.gr/apopseis/35712-diapragmatefsi-sto-kokkino-me-epidiko-tin-tourkiki-kyriarxia-sto-aigaio