Αμαλία: Τσαουσέσκου και Μπρέζνιεφ στην Αθήνα, επί χούντας

Οι επίσημες επισκέψεις Τσαουσέσκου και Μπρέζνιεφ στην Αθήνα, επί «χούντας», και γιατί τελικά δεν έγιναν. 

Ένας από τους λόγους που η αριστερά στην Ελλάδα παρουσίασε «αντιχουντικές» περγαμηνές μετά το 1974 (πάνω στις οποίες έθεσε τις βάσεις για την κατοπινή ιδεολογική της κηδεμονία...), ήταν και η άγνοια του κόσμου για τις σχέσεις του καθεστώτος των συνταγματαρχών με τις λεγόμενες «σοσιαλιστικές» χώρες. Στην πραγματικότητα, οι σχέσεις αυτές ήταν άριστες, αλλά δεν υπήρχαν έμπρακτες αποδείξεις, όπως π.χ. επίσημες επισκέψεις ηγετών αυτών των χωρών στην Ελλάδα. 

Η αλήθεια είναι ότι ο πρώτος ξένος επίσημος που επισκέφθηκε την Ελλάδα, σπάζοντας την διπλωματική απομόνωση του καθεστώτος, στις 3 Μαΐου 1970, ήταν ο υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, Ιβάν Μπάσεφ, που έκανε και μια δήλωση, την οποία χρησιμοποίησε δεόντως το καθεστώς των Αθηνών: «Η ανάληψη της εξουσίας στην Ελλάδα απ’ τους στρατιωτικούς, δεν αφορά καθόλου την Βουλγαρία. Είναι καθαρώς ελληνικό ζήτημα». 

Βέβαια, ο Μπάσεφ δεν ήταν πρόσωπο «πρώτης σειράς», γι’ αυτό η αριστερά απέκρυψε μετέπειτα την επίσκεψη και την δήλωση. Ωστόσο, ήταν στα σκαριά δύο ηχηρές επίσημες επισκέψεις στην Αθήνα, που τελικά όμως δεν έγιναν. Η πρώτη, που ήταν προγραμματισμένη για το τριήμερο 21-24 Νοεμβρίου 1973, ήταν του Ν. Τσαουσέσκου, αλλά αναβλήθηκε λόγω των γεγονότων του Πολυτεχνείου. Η επίσκεψη αυτή θα εξέθετε ανεπανόρθωτα την λεγόμενη «ανανεωτική αριστερά» (το ΚΚΕ Εσωτερικού), την οποία ο Τσαουσέσκου είχε υπό την προστασία του. 

Υπενθυμίζω ότι ο Τσαουσέσκου, όλως περιέργως, είχε τις καλύτερες σχέσεις με το καθεστώς των συνταγματαρχών. Σύμφωνα με τον Ραφαηλίδη: «Η Ρουμανία σχεδόν πανηγύριζε για την επανάκαμψη του φασισμού στην Ελλάδα». Και σύμφωνα με τον Μίκη Θεοδωράκη, όταν πήγε στον Τσαουσέσκου να ζητήσει βοήθεια για τον αντιδικτατορικό αγώνα, πήρε την εξής απάντηση: «Εγώ λέω να γυρίσετε πίσω, να βοηθήσετε τον Παπαδόπουλο να φτιάξει μια νέα Ελλάδα». 

Τα περί της επίσκεψης Τσαουσέσκου ήταν γνωστά τότε, αλλά στην συνέχεια, η «ανανεωτική» αριστερά τα απέκρυψε επιμελώς στον ωκεανό των γεγονότων που ακολούθησαν. Όμως, τα περί της επίσκεψης στην Αθήνα του τότε ηγέτη της ΕΣΣΔ, Λεονίντ Μπρέζνιεφ (που θα εξέθετε ανεπανόρθωτα το ΚΚΕ), είναι παντελώς άγνωστα και θα σας αποκαλύψω το παρασκήνιο. 

Ως γνωστόν, στις 8 Οκτωβρίου 1973, ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας κυβέρνηση αποτελούμενη από πολιτικούς, με πρωθυπουργό τον Σπύρο Μαρκεζίνη και με αποστολή την διεξαγωγή εκλογών. Ο Μαρκεζίνης ήταν ιδιόρρυθμος πολιτικός. Θεωρητικά ανήκε στην Δεξιά, αλλά δεν διακρινόταν και τόσο για τον αντικομμουνισμό του. Επιπλέον, είχε αναπτύξει προνομιακές σχέσεις με την ΕΣΣΔ. 

Μάλιστα, τον Απρίλιο του 1959, ως αρχηγός του «Κόμματος των Προοδευτικών», έγινε ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που επισκέφθηκε την ΕΣΣΔ, κατόπιν προσκλήσεως του πρώτου αντιπροέδρου της, Αναστάς Μικογιάν. Στην ΕΣΣΔ, συναντήθηκε και με τον Χρουστσώφ. Λόγω του ταξιδιού του εκείνου, ο τότε πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής, τον αποκάλεσε «φορέα της σοβιετικής προπαγάνδας εν Ελλάδι», ο δε Γ. Παπανδρέου είχε μιλήσει περίπου για προδοσία του Μαρκεζίνη. 

Το 1973, εν όψει της πρωθυπουργοποίησής του, ο Μαρκεζίνης διέδιδε ότι θα αναπτύξει τις σχέσεις με την ΕΣΣΔ, αλλά και ότι θα νομιμοποιήσει το ΚΚΕ. Μάλιστα, πριν ακόμα γίνει πρωθυπουργός, έλαβε επίσημη πρόσκληση να επισκεφθεί την Μόσχα: «Τον Αύγουστο, με την φημολογούμενη πρωθυπουργοποίηση του Μαρκεζίνη, ο Ρώσος πρέσβης ήδη τον κάλεσε στη Μόσχα ως μελλοντικό πρωθυπουργό, με ανταποδοτική επίσκεψη του Μπρέζνιεφ στην Αθήνα». 

Προφανώς, ο Μπρέζνιεφ στην Αθήνα δεν θα συναντούσε μόνο τον Μαρκεζίνη, αλλά και τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Γεώργιο Παπαδόπουλο. Τελικά η επίσκεψη Μπρέζνιεφ δεν έγινε ποτέ, διότι στις 25 Νοεμβρίου 1973, ο Δ. Ιωαννίδης ανέτρεψε την κυβέρνηση Μαρκεζίνη και τον Γ. Παπαδόπουλο... 

Σωτήρης Βαλντέν, «Παράταιροι Εταίροι - Ελληνική Δικτατορία, Κομμουνιστικά Καθεστώτα και Βαλκάνια 1967-1974». 

Βασίλης Ραφαηλίδης, «Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού κράτους 1830-1974».

https://x.com/4fABkkc5xTv2aek/status/1915059252273496555