Είκοσι χιλιόμετρα βόρεια της Κατερίνης, βρίσκεται ένα χωριό που σίγουρα οι περισσότεροι δεν το έχετε ακουστά: ο Κούκος Πιερίας. Οι 530 κάτοικοι του είναι απόγονοι προσφύγων από την Μικρά Ασία, που εγκαταστάθηκαν εκεί μετά την καταστροφή του ’22. Στην περίοδο της κατοχής, το χωριό αυτό έγραψε την δική του ηρωική και συνάμα μαρτυρική Ιστορία.
Στον Κούκο, είχε τη βάση του ο Κυριάκος Παπαδόπουλος ή Κισά Μπατζάκ (Κοντοπόδης). Γεννήθηκε το 1884 στον Πόντο. Το 1912 βγήκε στο κλαρί, αναδείχθηκε σε οπλαρχηγό κι έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων! Το 1924, ήλθε στην Ελλάδα, με την οικογένειά του, κι εγκαταστάθηκε στον Κούκο. Ήταν τουρκόφωνος, όπως κι όλοι οι πρόσφυγες που κατέφυγαν εκεί.
Κατά την περίοδο της κατοχής, έγινε το μήλον της Έριδος για τις οργανώσεις που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή: το ΕΑΜ και την εθνική αντιστασιακή οργάνωση ΠΑΟ. Όποια οργάνωση έπαιρνε με το μέρος της τον πολύπειρο Καπετάνιο, θα κέρδιζε όλους τους Πόντιους τουρκόφωνους, που τον υπάκουαν τυφλά.
Ο Κισά Μπατζάκ επέλεξε την ΠΑΟ, καθώς κατάλαβε αμέσως τι ρόλο έπαιζε το ΕΑΜ: «Ουδεμία εμπιστοσύνην έχομεν εις την ηγεσίαν του ΕΛΑΣ. Αυτού ηγούνται σεσημασμένοι κομμουνισταί σκοπούντες επέκτασιν Σλάβων κι όχι απελευθέρωσιν Πατρίδος». Αλλά το ΕΑΜ ήθελε μονοπώλιο και απαίτησε από τον Κισά Μπατζάκ να διαλύσει την ομάδα του και να ενταχθεί στον ΕΛΑΣ.
Εκείνος αρνήθηκε, κι έτσι έγινε η πρώτη επίθεση του ΕΛΑΣ εναντίον του, τον Νοέμβριο του 1943. Ο καπετάνιος και οι αντάρτες του διέφυγαν, αλλά ο ΕΛΑΣ συνέλαβε και οδήγησε σε πρόχειρο στρατόπεδο συγκέντρωσης που είχε στήσει στο ορεινό χωριό Ελαφίνα, 150 αμάχους, μεταξύ αυτών την γυναίκα και τις δύο κόρες του Καπετάνιου.
Τα Χριστούγεννα 1943, οι Γερμανοί έκαναν εκκαθαριστική επιχείρηση στην περιοχή. Οι του ΕΛΑΣ διέφυγαν, εγκαταλείποντας τους ομήρους. Οι Γερμανοί τους βρήκαν και τους απελευθέρωσαν όλους, εκτός από την σύζυγο του Καπετάνιου, την οποίαν οι ΕΛΑΣίτες δολοφόνησαν πριν απομακρυνθούν. Μετά απ’ αυτή την ατιμία, ο Καπετάνιος έδωσε όρκο τιμής ότι θα πολεμήσει τον ΕΛΑΣ, μέχρις εσχάτων. Και τον τήρησε.
Μετά την διάλυση της ΠΑΟ από τον ΕΛΑΣ, δημιουργήθηκε στην Κεντρική Μακεδονία ο «Εθνικός Ελληνικός Στρατός» (ΕΕΣ), για να αντιμετωπίσει την κομμουνιστική αγριότητα. Επικεφαλής του ΕΕΣ τέθηκε ο Κισά Μπατζάκ. Εν τέλει, στις 18 Οκτωβρίου 1944, ο ΕΛΑΣ επιτέθηκε στον Κούκο με δύναμη 1.500 ανδρών. Την δεδομένη στιγμή, ο Κισά Μπατζάκ διέθετε 600 άνδρες. Μετά από μάχη αρκετών ωρών, ο ΕΛΑΣ υπερίσχυσε.
Ο Καπετάνιος, με πολλούς από τους άνδρες του, κατάφεραν να σπάσουν τον κλοιό των επιτιθεμένων και να φτάσουν στο παραλιακό χωριό Μεθώνη, απ’ όπου πήγαν στην Θεσσαλονίκη με φορτηγό πλοίο.
Ωστόσο, αρκετοί από τους αμυνόμενους, αποκόπηκαν από την κύρια ομάδα και δεν κατάφεραν να διαφύγουν. Όσοι συνελήφθησαν αιχμάλωτοι, εσφάγησαν επιτόπου. Μεταξύ αυτών και ο γιός του Καπετάνιου. Το σύνολο των θυμάτων από την μάχη και την σφαγή ήταν περίπου 400. Αφού ολοκλήρωσαν την σφαγή και την λεηλασία, οι μαχαιροβγάλτες του ΕΛΑΣ πυρπόλησαν όλα τα σπίτια του χωριού κι έφυγαν.
Μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τον ΕΛΑΣ, ο Καπετάνιος και οι άνδρες του κατέληξαν στο Κιλκίς, όπου στις 4 Νοεμβρίου δόθηκε η τελευταία -και πιο αιματηρή!- μάχη της κατοχής. Ενώ οι δυνάμεις του Καπετάνιου, με επικεφαλής τον ίδιο, επιχειρούσαν να διασπάσουν τις εχθρικές γραμμές, ο Καπετάνιος τραυματίστηκε στο πόδι. Τότε, ζήτησε από έναν οπλαρχηγό του να τον σκοτώσει, για να μην πέσει στα χέρια του εχθρού. Κι όταν αυτός δίστασε, ο Καπετάνιος έθεσε ο ίδιος τέρμα στην ζωή του, διατηρώντας την Τιμή και την Αξιοπρέπειά του.
Ως επίλογο, θα παραθέσω απόσπασμα από την αναφορά του Καπετάν Θαλή του ΕΛΑΣ (Γιώργου Κρήτου), για τον Καπετάνιο και τους άνδρες του: «Έχουν όμως ένα προσόν που δεν το έχουν οι άλλοι και κανένας δεν μπορεί να τους το αρνηθεί. Είναι άριστοι πολεμιστές, φημισμένοι σκοπευτές, ατρόμητοι πάνω στη μάχη, σωστά παλικάρια».~
Πηγή:
Γ. Ξανθόπουλος, «Κισά Μπατζάκ, ο Τρεντέλλενας της Μακεδονίας»
https://x.com/4fABkkc5xTv2aek/status/1967618935433392416
