Από την εποχή του Α' Π.Π., κατά την οποία ο Ι. Μεταξάς ήταν υπέρ της ουδετερότητας της Ελλάδας, τον ακολουθούσε η φήμη του «γερμανόφιλου». Σε αυτό συνετέλεσε το γεγονός ότι, μετεκπαιδεύτηκε στην Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου (1899-1903), κι ότι μιλούσε άπταιστα την γερμανική γλώσσα.

Ο χαρακτηρισμός του ως «γερμανόφιλου», διαψεύστηκε πανηγυρικά από τα ίδια τα ιστορικά γεγονότα. Ωστόσο, οι αριστεροί, που μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1939 (όταν υπογράφηκε το σύμφωνο Ρίμπεντροπ - Μολότωφ), τον χαρακτήριζαν «αρχικατάσκοπο του Χίτλερ», μετά την υπογραφή του συμφώνου, άλλαξαν τροπάριο και τον αποκαλούσαν «αγγλόδουλο». Ας δούμε αν ευσταθεί κάτι τέτοιο...

Οι πρώτοι που θα έπρεπε να γνωρίζουν αν ο Μεταξάς ήταν «αγγλόδουλος», ήταν οι Βρετανοί διπλωμάτες στην Ελλάδα. Από τα ιστορικά ντοκουμέντα, προκύπτει το αντίθετο: «Ο Βρετανός πρεσβευτής Ουότερλόου έκανε πολλές προσπάθειες, εμπλέκοντας και τον Γεώργιο, να πείσει το Φόρεϊν Όφις να λάβει δραστικά μέτρα κατά του Μεταξά και των φασιστικών μεθόδων του. Η παρέμβαση αυτή έλαβε επικίνδυνες διαστάσεις όταν πληροφόρησε τους Τούρκους ότι το καθεστώς του Μεταξά επρόκειτο να ανατραπεί σύντομα».

Ακολούθησε σοβαρή διπλωματική κρίση και οι Βρετανοί υποχρεώθηκαν να αντικαταστήσουν τον αναιδέστατο Ουοτερλόου με τον Πάλαιρετ, τον Ιούνιο του 1939. Ωστόσο, η καχυποψία των Βρετανών διπλωματών για τον Ι. Μεταξά, παρέμεινε, στην λογική «αφού δεν είναι 100% υπέρ μας, είναι εναντίον μας».

Κραυγαλέο παράδειγμα, ο πρόξενος της Βρετανίας στην Θεσσαλονίκη, Χόουλ, ο οποίος σε έκθεσή του προς το Λονδίνο, στις 21/12/1939, χαρακτήριζε τον Μεταξά «γερμανόφιλο»: «Τον Φεβρουάριο, σε έκθεσή μου, ανέφερα τις ελπίδες ότι η Αυτού Μεγαλειότης θα απέλυε τον πρωθυπουργόν του. Δύναται να υποστηριχθεί ότι εν πάση περιπτώσει, το καθεστώς δεν είναι φιλικό προς την Μεγάλη Βρετανία.

Ενδείξεις των αισθημάτων του καθεστώτος έχουν πολλαπλασιασθή εφέτος: η διάλυση των Προσκόπων με τις βρετανικές παραδόσεις των, η φίμωση του κοινού στους κινηματογράφους για να αποτραπεί η εκδήλωση αντιγερμανικών αισθημάτων, η επιβολή μιας δήθεν ουδετερότητος επί του τύπου, εν συνδυασμώ προς την συγκατάνευση προς τις χονδροειδεστέρες μορφές γερμανικής προπαγάνδας, ο διορισμός ή η διατήρηση γερμανοφίλων υπαλλήλων σε κάθε υπηρεσία...».

Ακόμα και ο πρεσβευτής Πάλαιρετ χαρακτήριζε τον Μεταξά «γερμανόφιλο», σε έκθεσή του, στις 9/1/1940: «Συλλήψεις δυσαρεστημένων συνεχίστηκαν σ’ όλο το έτος.Τα μέτρα αυτά, εκτελούμενα από μια μυστική αστυνομία συγκροτημένη κατά το πρότυπο της Γκεστάπο και ασφαλώς υπό γερμανική επιρροή, φυσικά ενεθάρρυναν την πεποίθηση ότι ο στρατηγός Μεταξάς ήταν, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του, αντι-Άγγλος και γερμανόφιλος».

Το αποκορύφωμα της βρετανικής καχυποψίας έναντι του Ι. Μεταξά, ήταν όταν ο Βρετανός στρατιωτικός ακόλουθος στην Αθήνα, αντισυνταγματάρχης Μπλαντ, ζήτησε από το Λονδίνο, στις 19/2/1940, να πείσει τον βασιλιά να εκδιώξει τον Μεταξά από την πρωθυπουργία: «Μια μεταβολή του καθεστώτος θα ηδύνατο να λάβει χώρα κατά δύο τρόπους: να διευρυνθεί το παρόν καθεστώς, ώστε να καταστεί δυνατή μια περισσότερο αντιπροσωπευτική κυβέρνηση. Εγώ δεν νομίζω τούτο δυνατόν, εφ’ όσον ο στρατηγός Μεταξάς θα ήταν απρόθυμος να εγκαταλείψει την εξουσία ή να χαλαρώσει το εθνικοσοσιαλιστικό πρόγραμμά του. Ίσως, η Αυτού Μεγαλειότης θα μπορούσε να χειριστεί τα πράγματα με μίαν προσωπική και πατριωτική έκκληση».

Λίγο καιρό αργότερα, σε νέα έκθεσή του, ο Πάλαιρετ κατέληξε στο τελικό συμπέρασμα, πως ο Μεταξάς δεν είναι ούτε αγγλόφιλος, ούτε γερμανόφιλος, αλλά ότι ακολουθεί αποκλειστικά και μόνο πολιτική υπέρ των ελληνικών εθνικών συμφερόντων: «Εγώ ο ίδιος δεν πιστεύω ότι ο στρατηγός Μεταξάς θα ήταν διατεθειμένος να δεχθεί οποιαδήποτε συμβουλή κι από την πλέον φιλική ακόμη κυβέρνηση, ως προς τον χειρισμό των υποθέσεων της χώρας του».

Αυτή ήταν και η αλήθεια!

Πηγές:
Μ. Πετράκη, «Βρετανική πολιτική και προπαγάνδα στον ελληνοϊταλικό πόλεμο».
Συλλογικό Έργο, «Τα μυστικά αρχεία του Φόρεϊν Όφφις».

https://x.com/4fABkkc5xTv2aek/status/1982845740150866423