Η ΠΑΡΑΚΡΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΚΡΟΔΕΞΙΩΝ/ΦΑΣΙΣΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ, ΤΟ ΕΥΡΩΑΤΛΑΝΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΞΟΥΣΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΣΙΩΝΙΣΤΟΦΑΣΙΣΜΟΣ: 1944‒2014
Κεφάλαιο 4: Οι πρωταγωνιστές του φασιστικού/νεοναζιστικού κινήματος στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1957-1967
Από το 1957 έως τη δικτατορία του Γεωργίου Παπαδόπουλου το 1967, δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα πολλές οργανώσεις με φασιστικό ιδεολογικό προσανατολισμό και αναβίωσαν παλαιότερες φασιστικές κινήσεις που τότε είχαν ατονήσει. Οι περισσότερες από εκείνες τις οργανώσεις έδρασαν κυρίως στον χώρο της νεολαίας (μαθητικής, φοιτητικής και εργαζόμενης). Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιας μορφής οργανώσεων εκείνης της εποχής είναι οι ακόλουθες: «Οργάνωσις Εθνικής Νεολαίας» (ΟΕΝ), «Σώμα Ελπιδοφόρων Νέων» (ΣΕΝ), «Σώμα Ελλήνων Αλκίμων» (ή απλούστερα «Άλκιμοι»), «Βασιλική Νεολαία», «Εθνική Κοινωνική Οργάνωσις Φοιτητών» (ΕΚΟΦ), «Αντικομμουνιστική Σταυροφορία Ελλάδος» (αρχηγός της οποίας ήταν ο Θεόδωρος Παπαδόγκωνας, αντισυνταγματάρχης ε.α., υπαρχηγός των Ταγμάτων Ασφαλείας Πελοποννήσου επί Γερμανικής Κατοχής και αδελφός του διαβόητου αρχηγού των Ταγμάτων Ασφαλείας, Διονύσιος Παπαδόγκωνα), η «Πανελλήνιος Εθνική Σταυροφορία» (ΠΕΣ), «Εθνική Κοινωνική Εξόρμησις» (ΕΚΕ), η «Πανελλήνιος Χριστιανική και Εθνική Άμυνα εν τούτω Νίκα» (η οποία έδρασε στη Βόρεια Ελλάδα και είχε για πρόεδρο τον Γεώργιο Τσίχλη, παλιό συνεργάτη του γερμανόφιλου δωσίλογου Γιοσμά), η «Οργάνωσις Εθνικής Αντιστάσεως» (με αρχηγό τον Λεωνίδα Βρεττάκο και έδρα την Αθήνα), η «Νεολαία Εθνικιστικής Δράσεως» (σημαντικά στελέχη της οποίας ήταν ο Μ. Βαρκλαντής και ο Κ. Συρμής, και οι δύο στελέχη της νεολαίας της Ε.Ρ.Ε.), η «Εθνική Βασιλική Οργάνωσις Νεολαίας» (η οποία έδρευε στον Πειραιά, είχε ως διακηρυγμένο σκοπό την «ελληνοχριστιανικήν αγωγήν των Ελληνοπαίδων, την υπακοήν εις τον Βασιλέαν και την στρατιωτικήν προπαίδευσιν των νέων», και ηγετικά στελέχη της ήταν ο Ιωάννης Τσερκέζος και ο Ιωάννης Φαντάκης), και η «Ναζιστική Οργάνωσις Αθηνών» (η οποία λειτουργούσε ως παράρτημα της διαβόητης «Κου Κλουξ Κλαν» και καθοδηγούνταν από το Χόρας Σέρμαν Μίλερ (Horace Sherman Miller), ο οποίος ήταν σημαντικό στέλεχος της «Κου Κλουξ Κλαν»).
Σε τούτο το σημείο, αξίζει να δώσουμε ορισμένες ειδικές πληροφορίες για την «Εθνική Κοινωνική Οργάνωσις Φοιτητών» (ΕΚΟΦ) και το «Σώμα Ελλήνων Αλκίμων». Η ΕΚΟΦ ιδρύθηκε το 1960, και έμβλημά της ήταν δύο δάδες. Τα μέλη της ανέπτυξαν άγρια αντικοινωνική δραστηριότητα, στην οποία περιλαμβάνονταν βιαιοπραγίες, απειλές, προβοκατόρικες ενέργειες, διανομή πλαστών προκηρύξεων, κ.λπ. Για παράδειγμα, τον Μάιο του 1961, ΕΚΟΦίτες επιτέθηκαν εναντίον του βουλευτή Ζορμπά μέσα στη Βουλή· τον Σεπτέμβριο του 1961, η ΕΚΟΦ πραγματοποίησε επιδρομή στα γραφεία της Διοικούσας Επιτροπής Συλλόγων Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου έσπασε διάφορα αντικείμενα και προέβη σε ξυλοδαρμό φοιτητών· τον Φεβρουάριο του 1963, η ΕΚΟΦ πραγματοποίησε επιδρομή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, όπου προέβη σε ξυλοδαρμό φοιτητών. Μάλιστα, το 1963, η Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος (ΕΦΕΕ) ζήτησε την άμεση διάλυση της ΕΚΟΦ. Όμως η ΕΚΟΦ είχε σημαντική πολιτική και ειδικότερα κυβερνητική στήριξη, εφόσον η ΕΚΟΦ συνεργαζόταν στενά με το κυρίαρχο κόμμα της ελληνικής δεξιάς, δηλαδή με την «Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση» (ΕΡΕ), η οποία κέρδισε τρεις εθνικές εκλογικές αναμετρήσεις στη σειρά, των ετών 1956, 1958 και 1961. Πολλά μέλη της ΕΚΟΦ ήταν μέλη και της Νεολαίας της ΕΡΕ ή και της ίδιας της ΕΡΕ.
Πρόεδρος της ΕΚΟΦ ήταν ο Παύλος Μανωλόπουλος, ηγετικό στέλεχος της Νεολαίας της ΕΡΕ, ο οποίος αργότερα έγινε υπουργός εργασίας στην κυβέρνηση Γεωργίου Παπαδόπουλου. Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΟΦ, Λουκάς Παπαγγελής, έγινε υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ στο δικτατορικό καθεστώς της 21ης Απριλίου 1967. Ο Λάκης Ιωαννίδης, ηγετικό στέλεχος της ΕΚΟΦ, έγινες ακόλουθος τύπου της Ελληνικής Πρεσβείας στο Παρίσι στην περίοδο 1967-1970. Η ΕΚΟΦ διαλύθηκε το 1968, αλλά τα σημαντικότερα στελέχη της κατέλαβαν υψηλές θέσεις στον κρατικό μηχανισμό κατά την περίοδο της δικτατορίας, 1967-1974: υπουργοί (Π. Μανωλόπουλος και Λ. Παπαγγελής), υφυπουργοί (π.χ. Χρήστος Μίχαλος, Δημήτριος Καρακώστας και Γεώργιος Γεωργαλάς, ο οποίοςτο 1970 έγινε υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ), νομάρχες (π.χ. Παύλος Μανωλόπουλος), δήμαρχοι (π.χ. Π. Λεοντιάδης, που διορίστηκε από τη Χούντα δήμαρχος Κερατσινίου), ειδικοί σύμβουλοι (π.χ. Σωτήριος Πανουσάκης και Δημήτριος Νικολιτσέας), διπλωματικοί υπάλληλοι (π.χ. Λ. Παπαγγελής), κ.λπ.
Σχετικά με το «Σώμα Ελλήνων Αλκίμων», πρέπει να επισημάνουμε ότι, «Άλκιμοι» ονομάζονταν αρχικά τα μέλη της Νεολαίας της φασιστικής οργάνωσης ΕΕΕ. Οι «Άλκιμοι» οργανώθηκαν εκ νέου το 1948, και, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950, το «Σώμα Ελλήνων Αλκίμων» έκανε σαφή τη φασιστική ιδεολογική του ταυτότητα. Ο αρχηγός τους, Κ. Κωστόπουλος, υποστράτηγος ε.α., είχε εκφράσει θετική γνώμη για τον φασισμό του Μουσολίνι. Τα μέλη του «Σώματος Ελλήνων Αλκίμων» φορούσαν στολή που έμοιαζε με τη στολή των μελών της ΕΟΝ του Ιωάννη Μεταξά. Η δικτατορική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπαδόπουλου επέλεξε τους Αλκίμους για να αποτελέσουν την οργάνωση νεολαίας που θα αναλάμβανε το έργο της κυβερνητικής προπαγάνδας στους νέους. Ιδεολογικός καθοδηγητής των Αλκίμων ανέλαβε ο Κωνσταντίνος Πλεύρης, ειδικός σύμβουλος του δικτατορικού καθεστώτος Παπαδόπουλου. Ο Κωνσταντίνος Πλεύρης υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα του φασιστικού χώρου κατά την προδικτατορική περίοδο, και, το 1960, είχε ιδρύσει την «Κίνηση της 4ης Αυγούστου», η οποία είχε φιλομεταξικό ιδεολογικό προσανατολισμό και εξέδιδε ομώνυμη εφημερίδα.
Μια από τις πλέον συνταρακτικές εγκληματικές ενέργειες στις οποίες προέβη το ελληνικό φασιστικό παρακράτος κατά την προδικτατορική περίοδο ήταν η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, ο οποίος το 1961 εξελέγη βουλευτής Πειραιά με το Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος και υπήρξε πρωταγωνιστικό και ιδρυτικό στέλεχος της Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη. Ο Λαμπράκης δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη το βράδυ της 22 Μαΐου 1963, καθώς αποχωρούσε από την αίθουσα του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος, όπου είχε προ ολίγου εκφωνήσει ομιλία στο πλαίσιο εκδήλωσης της Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη. Το κτίριο όπου λάμβανε χώρα η ομιλία του Λαμπράκη είχε περικυκλωθεί από 180 ένστολους χωροφύλακες και πολλούς άλλους με πολιτικά. Επικεφαλής τους ήταν ο επιθεωρητής Χωροφυλακής Βορείου Ελλάδας, υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μήτσου, και μεταξύ των οργάνων της τάξης βρισκόταν και ο υπομοίραρχος Δ. Κατσούλης, ο οποίος ήταν σκληρός διώκτης των κομμουνιστών και προϊστάμενος της «Υπηρεσίας Δίωξης Κομμουνισμού». Εκατοντάδες οπαδοί φασιστικών ιδεωδών και παρακρατικοί την ίδια στιγμή πραγματοποιούσαν αντισυγκέντρωση στον ίδιο περίπου χώρο.
Το σκηνικό για τη δολοφονία του Λαμπράκη είχε στηθεί. Ακόμη και ο ίδιος ο Λαμπράκης στην ομιλία του είπε: «Σαν εκπρόσωπος του Έθνους και του Λαού, καταγγέλλω ότι υπάρχει σχέδιο δολοφονίας μου και καλώ τον υπουργό Βορείου Ελλάδος, το νομάρχη, τον εισαγγελέα, το στρατηγό Χωροφυλακής Μήτσου, το διευθυντή της Αστυνομίας και το διοικητή Ασφαλείας να προστατεύσουν τη συγκέντρωση και τη ζωή μου».
Η δολοφονία πραγματοποιήθηκε όταν ο Λαμπράκης αποχωρούσε από τη συγκέντρωση, αφού η αστυνομία τον διαβεβαίωσε ότι δεν κινδύνευε. Οι φυσικοί αυτουργοί της δολοφονίας ήταν ο Σπύρος Γκοτζαμάνης και ο Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης, οι οποίοι ήταν μέλη παρακρατικών εθνικιστικών και ακροδεξιών οργανώσεων και συνεργάτες της Ασφάλειας. Ο Γκοτζαμάνης είχε συλληφθεί και καταδικαστεί πολλές φορές για ξυλοδαρμούς και συμμετείχε στην παρακρατική οργάνωση του Ξ. Γιοσμά, ο οποίος, στην περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, ήταν δωσίλογος των Ναζί (μάλιστα, το 1945, το Ειδικό Δικαστήριο Δωσιλόγων καταδίκασε τον Γιοσμά σε θάνατο, αλλά, το 1950, ο βασιλέας Παύλος του έδωσε χάρη, κι έτσι ο Γιοσμάς αποφυλακίστηκε το 1952). Ο Εμμανουηλίδης ήταν καταδικασμένος για απόπειρα βιασμού ενδεκάχρονου παιδιού και κλοπή και είχε διατελέσει έκτακτος χωροφύλακας στην υποδοχή του Γάλλου προέδρου Σαρλ Ντε Γκωλ (Charles de Gaulle) στην Ελλάδα.
Η δολοφονία του Λαμπράκη πυροδότησε πολιτικές εξελίξεις. Στις 11 Ιουνίου 1963, παραιτήθηκε η κυβέρνηση της ΕΡΕ υπό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Ο Καραμανλής υπέβαλε την παραίτησή του με πρόσχημα διαφωνίες του με τον βασιλέα για ένα ταξίδι στη Μεγάλη Βρετανία. Ο ίδιος ο τότε βασιλέας Παύλος είπε στον αμερικανό δημοσιογράφο Σουλτσμπέργκερ: «Ο Καραμανλής επέλεξε ένα παράδοξον και άνευ ουσίας θέμα διά να παραιτηθή, διότι κατά τα άλλα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα με την υπόθεση της Θεσσαλονίκης [δηλαδή τη δολοφονία του Λαμπράκη] και τα ζητήματα που άρχιζε να δημιουργεί στην Κύπρο ο Μακάριος» (βλ. Λιναρδάτος, 1974-1986, τόμος Δ’, σελ. 278).
Στο μεταξύ, το σχέδιο του Καραμανλή τον Φεβρουάριο του 1963 να αναθεωρήσει το σύνταγμα, με σκοπό να συγκεντρώσει περισσότερες εξουσίες στα χέρια του, είχε απορριφθεί από τα Ανάκτορα, τον αμερικανικό παράγοντα και από σημαντικούς παράγοντες της ελληνικής αστικής τάξης. Συγχρόνως, Αμερικανοί και Έλληνες ακροδεξιοί παρακρατικοί οργάνωναν το πραξικόπημα του 1967.
Στις 11 Αυγούστου 1968, η εφημερίδα Ελεύθερος Κόσμος αποκάλυψε ότι, πριν από την εκδήλωση του πραξικοπήματος της 21 Απριλίου 1974, δρούσε στην Ελλάδα μια αφανής αντικομμουνιστική επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν τα εξής πρόσωπα: ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Άγγελος Προκοπίου, καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, αντισυνταγματάρχης (γραμματέας) και μετέπειτα ένας από τους πρωταιτίους της δικτατορίας της 21 Απριλίου 1967, ο Σάββας Κωνσταντόπουλος, σοβιετολόγος, και ο Γεώργιος Γεωργαλάς, σοβιετολόγος, ο οποίος ανέλαβε υψηλά αξιώματα στη μετέπειτα δικτατορική κυβέρνηση του Γεωργίου Παπαδόπουλου.