Αρχοντίας Γ. Καλλιτέρη
Η Αίγυπτος είναι ενδεχομένως μία από τις πιο γεωγραφικά “τυχερές” χώρες, καθώς όχι απλώς ελέγχει ένα από τα σημαντικότερα choke points του κόσμου, αλλά χάρη στη θέση και την ιστορία της, μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο μίας γέφυρας ανάμεσα σε τρεις διαφορετικές ηπείρους. Εντούτοις, ένα από τα πιο κρίσιμα βήματα προς αυτόν τον στόχο— η ανάδειξη της Αιγύπτου σε ενεργειακό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή— βρίσκεται πλέον στο κενό καθώς η χώρα αδυνατεί να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες, και ως εκ τούτου, να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των γειτονικών κρατών.
Η σημερινή κατάσταση δεν συνδέεται με ένα πρόβλημα, αλλά αποτελεί απόρροια διάφορων δυσκολιών που αντιμετωπίζει η Αίγυπτος. Αρχικά, η παραγωγή ορυκτών καυσίμων έχει μειωθεί, με αρκετούς αναλυτές και εταιρείες να υποβαθμίζουν τις εκτιμήσεις τους για τα ενεργειακά αποθέματα της Αιγύπτου. Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, τα πεδία υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου τείνουν να απομειώνονται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς συγκριτικά με άλλες περιφέρειες. Αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται συνεχώς νέες έρευνες και νέα έργα εξορύξεων, δηλαδή νέες επενδύσεις. Χαρακτηριστικά, το κοίτασμα φυσικού αερίου Zohr, το οποίο διαχειρίζεται η ιταλική Eni, είχε εκτιμηθεί να περιέχει 30 τρις κυβικά πόδια του καυσίμου, όγκος που πρόσφατα αναθεωρήθηκε σε 10 τρις.
Η μειωμένη εγχώρια παραγωγή έχει οδηγήσει την Αίγυπτο σε ενεργειακές εισαγωγές, έχοντας να ανταγωνιστεί τους πλουσιότερους γείτονές της, όπως τα κράτη της Ευρώπης. Η ανάγκη για αυξημένες εισαγωγές σε συνδυασμό με τις μηδενικές εξαγωγές έχει εκ των πραγμάτων δυσχεράνει την ήδη ασθμαίνουσα οικονομική κατάσταση της χώρας. Ήδη, το Κάϊρο υποχρεώθηκε να προσφύγει στο ΔΝΤ με σκοπό να αποφύγει τη χρεωκοπία. Με την Αίγυπτο να συλλέγει όλο και μεγαλύτερα χρέη προς τους ξένους παρόχους ενέργειας, η οικονομική βιωσιμότητα αυτού του σχήματος δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αισιοδοξία. Αν αναλογιστεί κανείς και τα έσοδα που εξανεμίζονται εξαιτίας του αποκλεισμού της Ερυθράς Θάλασσας από τους Χούθι, το μέλλον φαίνεται όλο και πιο ζοφερό.
Δεν ήταν, λοιπόν, έκπληξη όταν η Αίγυπτος αντιμετώπισε μία σειρά εκτεταμένων μπλακ-άουτ κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι δυσχερείς καιρικές συνθήκες, με παρατεταμένους καύσωνες να πλήττουν τα πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα, επιβάρυναν το ηλεκτρικό δίκτυο περαιτέρω. Μολονότι οι αρχές της Αιγύπτου έχουν καταφέρει να αποφύγουν νέα μπλακ-άουτς τις τελευταίες ημέρες, ο κίνδυνος δεν έχει εξαλειφθεί εντελώς.
Σε αυτό το πλαίσιο, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση Ευρώπης-Αιγύπτου, η οποία θα περνούσε από την Ελλάδα. Όπως και με τον πολυσυζητημένο Great Sea Interconnector που θα ένωνε Ελλάδα- Κύπρο- Ισραήλ, οι Βρυξέλλες θεωρούν την ενεργειακή ένωση με την Αίγυπτο ιδιαίτερα κρίσιμη. Παρόλο η συνεργασία Ευρώπης και Αιγύπτου βασίζεται στην παραγωγή ΑΠΕ, με τη μεταφορά 3 GW καθαρής ενέργειας από τη βόρεια Αφρική προς τη νότια Ευρώπη, η ικανότητα του Καΐρου να υλοποιήσει αυτό το σχέδιο αμφισβητείται από τη σημερινή εικόνα. Αν η Αίγυπτος δεν μπορεί να καλύψει τις δικές της ενεργειακές ανάγκες, βυθίζοντας τον πληθυσμό στο σκοτάδι ή αυξάνοντας τις εγχώριες τιμές στα ύψη, με ποια λογική θα εξάγει ενέργεια προς την Ευρώπη;
https://www.energia.gr/article/222193/aigyptos-giati-adynatei-na-kalypsei-tis-energeiakes-anagkes-ths