Πολλά έχουν λεχθεί κατά του Ιωάννη Μεταξά αναφορικά με τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο του 1940-41. Σύμφωνα με συγκεκριμένη άποψη ο Μεταξάς ήταν απλώς ένας «γερμανόφιλος» που ήθελε να πει ΝΑΙ στο ιταλικό τελεσίγραφο, αλλά ο ελληνικός λαός είπε το όχι.
Αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι ήταν αποφασισμένος να πολεμήσει κατά του υπό συγκρότηση – όπως όλα έδειχνα – Άξονα. Η οπτική του δε αυτή ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο μετά την κατάληψη της Αλβανίας από την Ιταλία τον Απρίλιο του 1939. Η συνομιλία του Μεταξά με τον τότε Βρετανό πρέσβη στην Αθήνα (στο διάστημα 1933-39) σερ Σίντνεϊ Ουοτερλόου στις 3 Οκτωβρίου 1938, λίγες ημέρες μετά την υπογραφή της κατάπτυστης Συμφωνίας του Μονάχου που θυσίαζε την Τσεχοσλοβακία, είναι ενδεικτική:
«Εκείνο που θέλω είναι μια συμμαχία με τη Μεγάλη Βρετανία. Και γιατί όχι; Πρέπει να δεχτούμε ως γεγονός ότι εις περίπτωση ευρωπαϊκού πολέμου η χρήση των ελληνικών νησιών και λιμένων θα είναι απαραίτητη για τον στόλο και την αεροπορία της Βρετανίας… Σε καμία περίπτωση δεν μπορείτε να αγνοείτε τα γεωγραφικά δεδομένα. Ασφαλώς η Ελλάς αποτελεί μια δύναμη που θα σας είναι πολύτιμη ως σύμμαχος και μάλιστα από τώρα…», είπε ο Μεταξάς και τόνισε με έμφαση πως σε καμία περίπτωση η Ελλάς δεν θα συμμαχούσε με την Ιταλία.
Λίγο μετά την κατάληψη της Αλβανίας από τους Ιταλούς, σε νέα του συνομιλία με τον Βρετανό πρέσβη, ο Μεταξάς τόνισε και πάλι πως: «Η Ελλάς θα αντισταθεί μέχρις εσχάτων σε περίπτωση ιταλικής εισβολής, προτιμώντας την τελείαν καταστροφή παρά την ατίμωση». Αργότερα δε, μετά το ΟΧΙ δήλωνε: «Δεν τίθεται θέμα ήττας ή νίκης, η Ελλάδα πολεμά για να επιβιώσει ως κράτος».
Κατά τα άλλα ο Μεταξάς «υποχρεώθηκε» να πει το ΟΧΙ, καθώς ήταν «γερμανόφιλος» αλλά εκείνη την μοιραία Δευτέρα 28η Οκτωβρίου 1940 Οκτώ εκατομμύρια Έλληνες επισκέφθηκαν την ιταλική πρεσβεία και έλεγαν, ένας-ένας, ένα ηχηρό όχι στον Ιταλό πρέσβη Γκράτσι, που είχε φύγει, βέβαια, ταπεινωμένος από το σπίτι του Μεταξά μερικές ώρες νωρίτερα από όταν ακούστηκε το κανόνι να βροντά στην Ήπειρο, με ένα ΟΧΙ στον χαρτοφύλακά του.
https://www.history-point.gr/o-quot-germanofilos-quot-metaxas-eiche-pei-to-ochi-prin-ton-lao-idi-ap-to-1938