Τέτοιες μέρες του Φεβρουαρίου 1947, η Ελλάδα και η Ιταλία υπέγραψαν Συνθήκη Ειρήνης, με την οποία τα Δωδεκάνησα αποδόθηκαν στην Ελλάδα. Είχε προηγηθεί το Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών των τεσσάρων Μεγάλων Δυνάμεων, που ενέκριναν τελικά την υπαγωγή των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα, αλλά ύστερα από έντονες μεταξύ τους διαφωνίες.
Υπάρχει στην Ελλάδα η εντύπωση, ότι πήραμε τα Δωδεκάνησα χάρη στην επιμονή του "πατερούλη" Στάλιν. Αυτό όχι μόνο είναι ψευδέστατο, αλλά αντιθέτως ο Στάλιν ήταν αυτός που είχε ζητήσει επιμόνως να δοθούν τα Δωδεκάνησα στην Τουρκία, από το 1941! Την άγνωστη αυτή σελίδα της Ιστορίας μας, θα φωτίσουμε σήμερα.
Τον Δεκέμβριο του 1941, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονυ Ήντεν, επισκέφθηκε την Μόσχα και συναντήθηκε με τον Στάλιν. Στους μεταξύ τους διαλόγους, που καταγράφηκαν επί λέξει στα βρετανικά αρχεία, υπήρχαν αρκετές αναφορές στα Δωδεκάνησα, τις οποίες και παραθέτω αμέσως:
«Σε μια συζήτηση, ο Ήντεν είπε: “Τι γίνεται με τη θέση της Τουρκίας; Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να βελτιωθεί η κατάσταση;”. Ο Στάλιν απάντησε: “Πείτε τους ότι θα πάρουν τα Δωδεκάνησα”. Ο Ήντεν είπε: “Αυτό είναι πολύ δύσκολο για τους Έλληνες, γιατί τα νησιά κατοικούνται κυρίως από Έλληνες που από καιρό σχεδίαζαν να τα αποκτήσουν”. Ο Στάλιν είπε: “Δεν μπορείτε να είστε πολύ αυστηροί ακολουθώντας την αρχή της εθνικότητας. Και στην Ελλάδα υπάρχουν Τούρκοι. Τα νησιά του Αιγαίου, που είναι πολύ σημαντικά για την Ελλάδα, πρέπει να δοθούν στην Ελλάδα, αλλά τα Δωδεκάνησα πρέπει να επιστραφούν στην Τουρκία”. Ο Ήντεν απάντησε: “Θα το διερευνήσουμε”». Ευτυχώς, οι Βρετανοί δεν το διερεύνησαν...
Υπήρξε και συνέχεια στον διάλογο: «Στην περαιτέρω συζήτηση για το ρόλο της Τουρκίας στον πόλεμο, ο Ήντεν είπε: “Όσο παραμένει ένα αντιτείχισμα ενάντια στη Γερμανία, μας δίνει μεγάλη βοήθεια”. Ο Στάλιν απάντησε: “Νομίζω πως η Τουρκία πρέπει να πληρωθεί γι’ αυτό”.
Σύμφωνα με την Βρετανίδα ιστορικό Elisabeth Barker, που μετέφερε τους διαλόγους από τα βρετανικά αρχεία: «Ο Στάλιν ήταν απόλυτα πραγματιστής, μη ιδεολόγος και μη μαρξιστής, αφού μιλούσε για εξαγορά πιθανών εχθρών, για δωροδοκία πιθανών συμμάχων και για μοίρασμα των λαφύρων της νίκης. Ο Ήντεν απαντούσε στο ίδιο πνεύμα, αλλά υπολόγιζε κάπως τα αισθήματα και τα αιτήματα των Ελλήνων».
Ερχόμαστε τώρα στην μεταπολεμική Διάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών των Νικητών, που έγινε το 1946 στο Παρίσι. Η πρόταση Βρετανών, Αμερικανών και Γάλλων, ήταν να αποδοθούν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα. Ο Μολότωφ αρνείτο. Ωστόσο, όταν πέτυχε την κατοχύρωση της Βορείου Ηπείρου στην Αλβανία, κι όχι στην Ελλάδα, άλλαξε στάση για τα Δωδεκάνησα. Είπε πως τελικά η ΕΣΣΔ δεν είχε αντίρρηση να δοθούν στην Ελλάδα, αλλά υπό τον όρο να είναι τα νησιά αποστρατιωτικοποιημένα.
Δυστυχώς, ο σοβιετικός όρος έγινε δεκτός από τους υπολοίπους. Και εξαιτίας αυτού του όρου, που όντως υπάρχει στην συμφωνία, απαιτούν τώρα οι Τούρκοι την αποστρατιωτικοποίηση των Δωδεκανήσων!
Πηγή:
«Από την αντίσταση στον εμφύλιο πόλεμο», σε επιμέλεια της Μάριον Σαράφη (συζύγου του Στέφανου Σαράφη, στρατιωτικού ηγέτη του ΕΛΑΣ) και του Νίκου Σβορώνου.