Ο Κώστας Γκριτζώνας, πολιτικός επίτροπος της μεραρχίας του Χαρίλαου Φλωράκη, γράφει στο βιβλίο του «Τα παιδιά του εμφυλίου πολέμου», «…ο ΔΣΕ αναγκάστηκε να αναζητήσει νέους μαχητές ανάμεσα στα παιδιά ”… τον Μάρτιο του 1949 έφθασαν από τη Γιουγκοσλαβία στα έμπεδά μας 1.200 παιδιά ηλικίας 14-16 χρονών. 

Είχαν συγκεντρωθεί από διάφορες χώρες που διέμεναν… Αγόρια και κορίτσια ηλικία μισά-μισά σχεδόν… εκπαιδεύσαμε αυτά τα παιδιά 35 μέρες… πολλά από αυτά τα παιδιά… “σκοτώθηκαν”». Ενα απ’ αυτά τα παιδιά, ο Μιχάλης Παρτσαλίδης, γράφει στην «Ελευθεροτυπία» της 13/12/1985: «Σκοπός του παιδομαζώματος ήταν να δημιουργηθεί ένα φυτώριο έμψυχου υλικού για το αντάρτικο»… 

Τον Αύγουστο του 1948 δούλευα σε γεωργικές εργασίες στη Γιουγκοσλαβία µε πάνω από 100 παιδιά, που µόλις έκλεισαν τα 15, επιστρατεύθηκαν για το βουνό, ενώ οι μικρότεροι μεταφερθήκαμε στην Τσεχοσλοβακία. 

Το 1950 ερχόταν η σειρά µου, αλλά ήδη είχε λήξει ο εμφύλιος πόλεμος», και καταλήγει ο Μ. Παρτσαλίδης: 

  • «… Τα πιστοποιητικά αγνοουμένων και σκοτωμένων παιδιών ηλικίας 15-20 ετών, που φέραμε, είναι πολύ περισσότερα από τα πτυχία». Η Μαργαρίτα Λαζαρίδου, υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ και του ΔΣΕ, στο βιβλίο της «Πόλεμος και Αίμα», αναφέρεται στην τραγική μάνα Μάρθα Κεραµίδου και στις τρεις κόρες της Δάφνη, Παρθένα και τη 15χρονη Χρυσούλα, τις οποίες επιστράτευσε ο ΔΣΕ το καλοκαίρι του 1948 και σκοτώθηκαν και οι τρεις. Και ο Βασίλης Μπαρτζώτας «απαιτούσε από τη δύστυχη μάνα όχι µόνο να µην κλαίει, αλλά να είναι υπερήφανη για τον χαμό των παιδιών της»!

Εξάλλου την περιβόητη «ηρωική πορεία» του «Στρατηγού» Γούσια, ο ιδρυτής της ΕΠΟΝ Πέτρος Ανταίος την χαρακτηρίζει για τα περίπου 1.300 παιδιά που απήχθησαν από τη Ρούμελη και πέθαναν από την πείνα και τις κακουχίες ή εκτελέστηκαν από τους αντάρτες, αυτό που πραγματικά ήταν: «πορεία θανάτου». 

Και συμπληρωματικά: «Από τα 1.300 παιδιά έφτασαν πάνω στον Γράμμο γύρω στα 300. Σακατεύτηκαν δηλαδή 1.000 παιδιά, ο ανθός της νεολαίας της Ρούμελης. Παιδιά που φυσικά δεν ήταν ώριμοι αγωνιστές, οι περισσότεροι ήταν επιστρατευμένοι από τον Γούσια στα χωριά όπου έμπαινε και μάζευε κορίτσια και αγόρια".

https://x.com/NAppelaios/status/1969643894074749428